“Techniek is belangrijk, maar het is vooral mensenwerk”
Asfalt is een van onze specialismen bij BAM Infra Nederland. We vervullen een voortrekkersrol in de zoektocht hoe het duurzamer kan: het materiaal, de constructie, de productie en de verwerking. Marco Oosterveld heeft als wegbouwkundige en Manager Advies bij BAM veel verstand van duurzame wegen en denkt na over nieuwe oplossingen. “Recycling van asfalt doen we al heel lang, nu zoeken we het in technische vernieuwingen om asfalt nog duurzamer te maken.”
Aan de BAM-strategie ‘Building a sustainable tomorrow’ hangen diverse concrete duurzaamheidsdoelstellingen. Een van die doelstellingen is reductie van 50% van het primair materiaalgebruik ten opzichte van 2019. “Dit is een pittige doelstelling als het gaat om het aanleggen van wegen”, legt Marco uit. “We recyclen asfalt namelijk al sinds de jaren ’70. Oorspronkelijk deden we dat vooral om kosten te besparen en tegenwoordig natuurlijk omdat dit beter is voor het klimaat. Maar omdat we al vele jaren op een hoog niveau van zo’n 50% recycling zitten, hebben we dus hele vernieuwende ideeën en technieken nodig om dit percentage nog eens met tientallen procenten te verhogen.”
Marco Oosterveld, Asfalt, Onze mensen, BAM
Marco Oosterveld, Manager Advies bij BAM
Nieuwe, duurzame asfaltcentrale
Om een stap voorwaarts te zetten, besloot BAM te investeren en de samenwerking met andere partners te zoeken. Marco: “Samen met Heijmans hebben we in 2020 het asfaltbedrijf AsfaltNu opgericht. Hierin bundelden we onze kennis, kunde en investeringen op het gebied van asfalt. Zo geven we de vergroening van asfalt een flinke impuls.”
De volgende stap is inmiddels in de maak. Deze zomer kreeg AsfaltNu een milieuvergunning voor de bouw van een nieuwe, groene asfaltcentrale in Utrecht. De bouw start in 2025 en naar verwachting gaat de fabriek in 2026 asfalt produceren. “Innovatieve technieken zorgen ervoor dat de productie emissiearm en nagenoeg geurvrij zal zijn”, legt Marco uit. “Bovendien kan het asfalt uit deze centrale bijna volledig worden geproduceerd met secundaire bouwstoffen en omdat we op lage temperatuur produceren, reduceren we onze CO2-uitstoot flink. Dit is een mooi voorbeeld van onze concrete invulling van de duurzaamheidsdoelstellingen van BAM.”
Circulaire wegen
In de afgelopen jaren liet BAM al in de praktijk zien dat we in staat zijn om wegen aan te leggen op een duurzame manier. Marco noemt de vervanging van het asfalt op de N796 bij Ermelo als mooi voorbeeld: “Hier hebben we de eerste weg aangelegd met hoog-circulair en geluid-reducerend asfalt. Het unieke asfaltmengsel dat we aanbrachten, bestaat voor zestig procent uit gerecycled materiaal en is bij lage temperatuur geproduceerd. Zo stoten we minder CO2 uit en dankzij een speciale vezel wisten we ook het gebruik van polymeerbitumen (bindmiddel) te vermijden, een prachtig resultaat!”
De aanleg van de N796 is een goed voorbeeld van de visie van BAM op duurzaamheid bij de aanleg van wegen. Marco: “We zorgen ervoor dat we zo min mogelijk materiaal gebruiken en we zetten zoveel mogelijk milieuvriendelijke productiemethoden in. Denk bijvoorbeeld aan duurzaam materieel, zoals elektrische walsen en asfaltspreidmachines op waterstof.”
Onze mensen, Marco Oosterveld, Asfalt
Minder geluid en minder CO2
En Marco heeft nog recentere voorbeelden: “Met de gemeente Amsterdam innoveren we op de Gooiseweg met duurzamere asfaltmengsels. Het geluidreducerende asfalt is hier vervangen door een duurzamere variant die AsfaltNU produceerde bij een lagere temperatuur van 110 graden Celsius in plaats van de traditionele 165 graden. Daardoor wordt de CO2-uitstoot met 30% bespaard. Omdat de Gooiseweg dwars door de Bijlmermeer loopt, boden we de gemeente Amsterdam aan om hier een asfaltmengsel van lage temperatuur met de allerhoogste geluidsreductie neer te leggen. Dat hadden we nog niet eerder gedaan. ”
De gemeente Amsterdam stemde toe, omdat BAM al ervaring had met nieuwe technieken en asfaltmengsels van lage temperatuur. Zo konden we, mede dankzij hulp van het Nationaal Groeifonds, aan de slag met het maken van proefvakken op deze belangrijke ontsluitingsweg in Amsterdam. De geluidsmetingen laten zien dat onze aanpak werkt. En dat betekent ook dat we nu met AsfaltNu kunnen doorpakken door dit mengsel ook voor andere opdrachtgevers te gaan gebruiken en met Rijkswaterstaat de stap kunnen maken naar het verduurzamen van de fijnste Tweelaags ZOAB. Als dat lukt, zijn we klaar!”
Asfalt koud recyclen
Een andere nieuwe ontwikkeling: het ter plekke koud recyclen van asfalt. Marco: “Voor de gemeente Moerdijk voerden we onlangs een project uit in Heijningen met BSM. Het gefreesde asfalt gebruikten we bij de werkzaamheden op de Oude Heijningseweg direct als nieuwe tussenlaag, die niet gebonden, maar gestabiliseerd is met bitumen. Technisch is dat een groot verschil. Het levert een laag op die je goed kunt verdichten, maar die niet gebonden is, waardoor het materiaal niet meer gevoelig is voor scheurvorming en kan worden afgedekt met een dunne deklaag.”
Enkele maanden geleden is deze aanpak nog eens herhaald op de Loevesteinse Randweg op Schiphol. Marco: “Ook hier hebben we een bestaande asfaltverharding ter plekke verwerkt in een nieuwe verharding die bestaat uit meer dan 95% gerecycled materiaal. En dat allemaal zonder transport van het asfalt. Dit levert onder meer grote milieuvoordelen op en voorkomt verkeershinder in de omgeving van het werk.”
Deze techniek is niet nieuw in de wereld, maar wel voor de Nederlandse wegenbouwpraktijk. Marco: “Samen met enkele andere wegenbouwers in Nederland proberen we wegbeheerders te interesseren voor deze nieuwe manier van wegen bouwen. Een nieuwe manier die past bij de uitdagingen van voor de toekomst, namelijk een weg die voor 100% bestaat uit hergebruikt materiaal en op duurzame wijze is gerealiseerd.”
Wegbouwkunde voor niet-wegbouwkundigen
Marco werkt inmiddels al ruim 27 jaar bij BAM en deed in die tijd veel kennis en ervaring op. “Ik ben begonnen als uitvoerder en tegenwoordig denk ik als manager Advies samen met anderen na over slimme oplossingen. Daarnaast ben ik nog steeds actief in diverse projecten en vind ik het leuk en belangrijk om mijn kennis over asfalt en wegenbouw te delen.”
Dat doet Marco dan ook actief. Hij geeft regelmatig gastlessen bij diverse scholen van allerlei niveaus en hij begeleidde al 35 studenten bij hun afstuderen. “Ik vind het erg belangrijk om jongeren te interesseren voor wegenbouw”, vertelt Marco. “Dat doe ik niet alleen in de buitenwereld, maar ook binnen BAM. We hebben hier zelfs een speciale interne cursus voor ontwikkeld: Wegbouwkunde voor niet-wegbouwkundigen. Collega’s kunnen zich aanmelden via BAM Learning. Inmiddels hebben al meer dan 350 collega’s dit gedaan. Wie meedoet, leert in twee middagen, tijdens een leuke, interactieve setting, veel over het aanleggen van wegen en de ins en outs van asfalt. We krijgen positieve reacties op deze cursus. Bijvoorbeeld van werkvoorbereiders, calculators en uitvoerders die vertellen dat ze echt meer achtergrondkennis hebben opgedaan tijdens deze twee dagen. Dat mooi om te horen, want ik vind dit ook een concrete bijdrage aan het bouwen van een duurzame toekomst.”