Bouwsector laakt strengere hypotheekregels
28 juni 2011 16:29
AMSTERDAM - De strengere regels voor hypotheekverstrekking op de Nederlandse woningmarkt zijn onnodig en belemmeren het herstel na de economische crisis, stellen partijen binnen de bouwsector.
Volgens Taco van Hoek, directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB), loopt slechts 0,5 procent van de huizenbezitters wel eens een betalingsachterstand van meer dan drie maanden op. "We zitten een hele markt te beschermen voor een heel kleine groep die in de problemen komt", aldus Van Hoek.
Per 1 augustus 2011 scherpt het ministerie van Financien de normen voor het verkrijgen van een hypotheek aan. De hypothecaire financiering wordt beperkt tot 110 procent van de marktwaarde van de woning, de verstrekte hypotheek mag voor maximaal de helft aflossingsvrij zijn en de mogelijkheden om af te wijken van de inkomensnorm worden beperkt.
Aangepast
De nieuwe regels zijn afkomstig van de Gedragscode Hypothecaire Financieringen van de Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars. Deze gedragscode bestond al, maar is op aandringen van de Autoriteit Financiele Markten (AFM) en het ministerie van Financien aangepast.
"Nederland heeft de hoogste hypotheken ten opzichte van de huizenprijzen ter wereld", zegt woordvoerder Martijn Pols van de AFM. "Wij vonden dat wij na de crisis moesten waarschuwen voor de risico's van hoge hypotheken in combinatie met stabiliserende of zelfs dalende huizenprijzen en stijgende werkloosheid", aldus Pols.
De woordvoerder spreekt de cijfers over betalingsachterstanden van het EIB niet tegen, maar stelt dat niemand kan zeggen hoeveel wanbetalingen er over een of twee jaar plaatsvinden. "Het is nog steeds mogelijk een hypotheek te krijgen, maar met minder risico voor de consument", stelt Pols.
Vastgoedontwikkeling
De grotere Nederlandse bouwbedrijven, voor wie vastgoedontwikkeling een kernactiviteit is, klagen echter over de strengere regels en de onzekerheid die daarmee gepaard gaat voor consumenten.
Sinds vorig jaar is de geplaagde vastgoedmarkt weliswaar gestabiliseerd, maar een echt herstel wil maar niet optreden. "Het vertrouwen moet terugkomen", stelde bestuursvoorzitter Nico de Vries van Nederlands grootste bouwer, Koninklijke BAM Groep, vorige maand bij de presentatie van de eerstekwartaalcijfers. "Dat zal en moet gebeuren."
Heijmans
Heijmans, in omzet het derde bouwbedrijf van Nederland, noemde in dezelfde periode de woningmarkt "vreselijk lastig".
Volgens financieel directeur Mark van den Biggelaar van Heijmans wordt de woningmarkt geraakt door "discussies over hypotheken en de onduidelijkheid daarover". "Er is nog geen licht aan het einde van de tunnel", aldus de CFO vorige maand.
Volgens het EIB wordt in de regels voor hypotheekverstrekking onvoldoende rekening gehouden met het stijgende salaris van jonge consumenten, die volgens directeur Van Hoek in een situatie van "onderconsumptie" worden gedwongen. "Het is een volledig statisch systeem en dat is volstrekt onlogisch voor hoogopgeleide jonge kopers."
Pols echter stelt dat een toekomstige salarisverhoging niet kan worden gegarandeerd. "Bovendien gelden er uitzonderingen voor de normen, bijvoorbeeld als iemand garant wil staan voor een consument. Dat is ook na 1 augustus nog mogelijk."
Zekerheid
Of het nu door regelgeving komt of niet; de woningmarkt lijkt niet van het slot te willen. "Kopers willen eerst zekerheid hebben rond de verkoop van hun eigen huis. Als iedereen zo denkt, komt de carrousel nooit op gang", zegt Van Hoek.
Volgens de EIB-directeur kunnen starters deze impasse van onderaf doorbreken, maar zijn de hypotheekregels mede debet aan de stagnatie, ondanks gunstige economische omstandigheden zoals gedaalde woningprijzen.
Brancheorganisatie Bouwend Nederland onderschrijft het rapport van het EIB. Volgens directeur Economische Zaken Joep Rats van Bouwend Nederland wordt de woningmarkt verstoord door de overdrachtsbelasting, het scheefwonen en strenge hypotheekregels.
Stagnatie
"Het is een combinatie van factoren waardoor er veel stagnatie is bij met name starters", zegt Rats. "Banken zouden meer ruimte moeten krijgen om van de regels af te wijken."
Bestuursvoorzitter Piet Moerland van Rabobank mengde zich onlangs in de discussie en pleitte voor structurele hervorming, waarbij hypotheeknemers verplicht gaan aflossen, maar tevens kunnen vertrouwen op renteaftrek. Daarnaast zou de overdrachtsbelasting moeten worden herzien.
Minister-president Mark Rutte wees het voorstel van Rabobank af, maar de AFM liet in een reactie weten bereid te zijn om deel te nemen aan verdere gesprekken over de woningmarkt.
Hypotheekrenteaftrek
De veelbesproken hypotheekrenteaftrek is ondertussen bij het huidige kabinet in veilige handen, bevestigde minister Jan Kees de Jager van Financien vorige week. Van Hoek van het EIB en Rats van Bouwend Nederland juichen handhaving toe.
"De hypotheekrenteaftrek op zichzelf is een inkomenspolitieke maatregel en leidt niet tot verstoring van de woningmarkt. Maar de onzekerheid erover is fnuikend", zegt Rats.
© Dow Jones