Uit het ND:
Ouders vermisten op Moskva willen weten: waar zijn onze zonen?
Er broeit een oproer onder de nabestaanden van de bemanningsleden van de Russische kruiser Moskva, die vorige week zonk op de Zwarte Zee. Op Russische sociale media klinkt steeds meer woede door over het zwijgen van de autoriteiten.
‘Waarom zijn jullie, officieren, nog in leven, maar is mijn zoon, een dienstplichtige soldaat, omgekomen?’ Dat vroeg Dmitri Sjkrebets, de vader van een van de ongeveer vijfhonderd opvarenden van de Moskva, aan de commandant van het oorlogsschip. Een antwoord kreeg hij niet, vertelde hij op Vkontakte, het Russische Facebook. ‘Na mijn pogingen helderheid te krijgen over wat er was gebeurd, verbraken de commandant en zijn plaatsvervanger het contact met mij.’
Na het zinken van de Moskva had Sjkrebets van de marine slechts te horen gekregen dat zijn zoon Jegor, die als kok op het schip werkte, vermist was geraakt. Maar daar nam hij geen genoegen mee. Hij is ervan overtuigd dat zijn zoon is omgekomen. ‘Een dienstplichtige die niet eens aan gevechtshandelingen had mogen deelnemen, wordt als vermist opgegeven. Kom nou, hij is zeker midden op zee vermist geraakt?’
Zijn eerste bericht werd al snel verwijderd, maar Sjkrebets postte die opnieuw met de oproep aan zijn volgers de boodschap te verspreiden, zodat die ‘klootzakken deze vreselijk tragedie niet onder het tapijt vegen’. Ook andere ouders lijken hun angst te hebben verloren en eisen opheldering. Joelia Tsyvova, een vrouw uit de Krim, vertelde de Russischtalige dienst van de BBC dat haar 19-jarige zoon Andrej sinds het ‘ongeluk’ met de Moskva wordt vermist. Toen ze bij het ministerie van Defensie navraag deed, kreeg ze de verzekering dat hij niet aan boord van het schip kan zijn geweest, omdat hij dienstplichtig was.
Dienstplichtigen mogen volgens de Russische wet niet worden ingezet bij militaire operaties in het buitenland. Toen kort na het begin van de invasie in Oekraïne bleek dat er wel degelijk dienstplichtige soldaten waren omgekomen, verzekerde president Poetin dat het om ‘enkele gevallen’ ging en dat het niet meer zou voorkomen. Maar volgens Tsyvova staat vast dat haar zoon deel uitmaakte van de bemanning van de Moskva.
De inzet van dienstplichtigen ligt heel gevoelig in Rusland, zeker nu net een nieuwe lichting is opgeroepen. Veel ouders zijn bang dat hun zoons toch aan het front zullen eindigen. Hun argwaan wordt nog versterkt door de manier waarop de marineleiding het aantal slachtoffers onder de bemanning van de Moskva probeert te verhullen. Het ministerie van Defensie meldde aanvankelijk dat alle bemanningsleden van de Moskva van boord waren gehaald, maar bij een plechtigheid in de marinehaven Sevastopol afgelopen weekeinde met ongeveer honderd bemanningsleden van het schip was een krans te zien met het opschrift: ‘Voor het schip en de matrozen’.
Een moeder van een van de matrozen die de aanval op het schip overleefden, vertelde de Novaja Gazeta Europe, de opvolger van de in Rusland verboden oppositiekrant, dat er volgens haar zoon ongeveer veertig doden en tal van gewonden zijn gevallen aan boord van het schip. Een groot aantal zou er ernstig aan toe zijn.
Het krampachtige stilzwijgen van de autoriteiten over de Moskva doet denken aan de manier waarop het Kremlin reageerde op de ramp met Russische kernonderzeeër de Koersk in 2000. Het Kremlin weigerde westerse hulp om de bemanning te redden, met als gevolg dat alle 118 opvarenden omkwamen. Dat kwam president Poetin, die nog maar een half jaar aan de macht was, destijds op felle kritiek te staan bij een ontmoeting met de nabestaanden.