Topman Frans van Houten wilde van Philips (Koninklijke Philips Electronics NV:23,55) een concern maken met voorspelbare financiële resultaten. Na vier jaar moet nu worden vastgesteld dat daar weinig van terecht is gekomen.
Philips verraste dinsdag wederom met een winstwaarschuwing. De winst in het vierde kwartaal van vorig jaar is naar verwachting uitgekomen op €?735?mln tegen €?825?mln een jaar eerder. Analisten gingen in doorsnee uit van een resultaat van €?795?mln.
Onheilstijding
De onheilstijding is pijnlijk voor een concern dat op het punt staat om opgesplitst te worden in een Healthtech-onderneming en een apart lichtbedrijf. Ze leidt de aandacht af van de bedrijfstop, die bezig is om het meest verstrekkende besluit uit de geschiedenis van Philips uit te voeren.
Het is moeilijk om precies vast te stellen hoeveel winstwaarschuwingen Philips heeft gegeven onder het vierjarige bewind van Van Houten, maar het zijn er in ieder geval drie. Daarnaast publiceerde het concern zeker drie keer cijfers die beleggers zwaar teleurstelden, waardoor de beurskoers telkens met circa 5% daalde.
Surprise Show
Een terugkerend probleem is dat er bij Philips altijd weer verrassingen opduiken. 'Het lijkt soms wel een Surprise Show', zei een analist dinsdag die niet bij naam genoemd wilde worden.
De problemen zijn bovendien divers. Toen Van Houten aantrad kreeg hij te maken met een teleurstellend presterende lichttak. Later werd de divisie Healthcare, de belangrijkste winstmaker binnen Philips, het grootste zorgenkind.
Vooral het afgelopen jaar is het misgegaan. Bij de presentatie van de jaarcijfers durfde Van Houten nog de voorspelling aan dat Philips in 2014 winstgevender zou zijn dan in het voorgaande jaar. Maar in april trok hij deze prognose alweer in.
Cleveland
Economische tegenwind speelde daarin een belangrijke rol, maar later in het jaar bleek dat een andere affaire Philips nog meer parten speelde: de tijdelijke stillegging van een fabriek voor CT-scanners in Cleveland in de Amerikaanse staat Ohio. In januari schatte Philips in dat deze ingreep, noodzakelijk om gebrekkige kwaliteitsprocessen in de vestiging op orde brengen, €?60?mln tot €?70?mln aan winst zou kosten.
Naarmate het jaar vorderde, werd de schadepost steeds groter. Nu gaat Philips ervan uit dat de problemen in Cleveland de winst in het afgelopen jaar met €?225?mln hebben verlaagd. Van Houten schatte de voortgang bij de afwikkeling van de problemen telkens te rooskleurig in. Analisten gaan er nu vanuit dat de fabriek pas aan het einde van het tweede kwartaal weer volledig operationeel zal zijn, anderhalf jaar na de tijdelijke stillegging dus.
Affaires
Ook een probleem is dat Philips zich van affaire naar affaire lijkt te slepen. Dinsdag dook er iets nieuws op: het bedrijf liet weten dat het €?200?mln opzij legt voor een juridische kwestie. Details kon Philips niet geven, maar het bedrag belooft niet veel goeds.
Begin oktober vorig jaar werd Philips al door een Amerikaanse juryrechtbank veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van $?467?mln vanwege het schenden van patenten van het vrij onbekende bedrijf Masimo. Eind 2012 werden aandeelhouders opgeschrikt door een boete van meer dan €?500?mln, opgelegd door de Europese Commissie vanwege betrokkenheid bij een beeldbuizenkartel.
Toekomst
En dan nu weer de zoveelste tegenvaller in Cleveland. Sinds de aangekondigde splitsing van Philips, eind september, predikt Van Houten een glorieuze toekomst van Philips Healthtech, de combinatie van de consumer lifestyle-divisie en de divisie die medische systemen produceert.
Philips Healthtech is het nieuwe Philips waarvan de aandelen op de beurs blijven staan. Het is ook het bedrijf dat Van Houten zelf blijft aanvoeren. Met een succesvolle afhandeling van de malheur in Cleveland had het nieuwe Philips krachtig uit de startblokken kunnen komen. Nu komt het struikelend en wel op gang.