Bron: Telegraaf: De kwaliteit van Nederlandse bedrijfscommissarissen is in Nederland ver onder de maat. Ondanks beloften van beursgenoteerde bedrijven om het toezicht te verbeteren, constateert scheidend VEB-voorman Peter Paul de Vries „dat het kennisniveau en uitvoering van hun rol gemiddeld erbarmelijk blijft”.
De Vries (40), die tijdens een gesprek in een Wassenaars koffiehuis onthult dat hij eigenlijk al in 2003 wilde stoppen, neemt komende dinsdag afscheid in het Haags Congrescentrum.
Onder zijn leiding groeide de VEB in 18 jaar naar 40.000 leden. Via rechtszaken tegen onder meer Dexia, Ahold, Unilever en Shell harkte de club €2,5 miljard aan schikkingen binnen voor beleggers. In de commissie-Tabaksblat kreeg de beleggingsvoorman steun voor meer transparantie over beloning en beoordelingscriteria van de top.
„Maar het is ons niet gelukt die kwaliteitssprong bij commissarissen en bestuurders in de praktijk af te dwingen”, zegt de man met de hese stem, die werd gevreesd aan de interruptiemicrofoon tijdens aandeelhoudersvergaderingen (’pok, pok, hallo, De Vries hier’).
Het kwaliteitsgebrek heeft ernstige gevolgen, zegt hij. Commissarissen remmen de groei van beloningen van bestuurders zelden af. „De codeTabaksblat uit 2004 doet duidelijke suggesties over kwaliteitsverbetering. Maar neem zo’n Minderhoud (president-commissaris Getronics, red.).Ik vroeg hem hoeveel het bedrijf had verloren in Italië – die man weet het gewoon niet.
Een president-commissaris! Dan is monitoren van je bestuurders toch echt moeilijk. Ze laten ze maar zitten.Bestuursvoorzitter Koffrie, vertrokken bij Corporate Express, zat er tien jaar, waarin 70% van de beurswaarde verdampte. Overal waar je zo lang slecht presteert, word je eruit geknikkerd. Hij loopt weg met twee miljoen.”
Al terugblikkend op zijn VEB-jaren ontkomt De Vries maar niet aan het imago van de astmatische jongen uit Apeldoorn, katholiek onder protestanten, die al vroeg leert op te boksen tegen veel sterkere broers, en reeds als student bedrijfseconomie verbale gifpijlen afvuurt tijdens tientallen aandeelhoudersvergaderingen.
De jaren van conflicten hebben hem gelouterd in de trucs uit de bestuurskamer. „Dat hoofdkantoor had Barclays bij een overname van ABN Amro nooit naar Amsterdam gebracht. Die belofte is ongeloofwaardig. En dat Barclays naast het consortium bleef bieden, was alleen om de €200 miljoen vergoeding binnen te halen. Zo gaat dat.”
De Vries draagt de lopende VEB-dossiers over aan oudjournalist Jan Maarten Slagter (38). De volhardende ’Duracel batterij’ schrijft nog aan enkele bedrijfsadviezen. Hij heeft aanbiedingen op zak voor commissariaten bij niet-beursgenoteerde bedrijven. „Maar het eerste halfjaar neem ik, à la Zalm, geen hoofdfunctie aan. Dat bedrijven een herrieschopper niet zouden willen, valt reuze mee. Respect voor autoriteit heb ik alleen als dat gekoppeld is aan daden. De VEB was bij tal van schikkingen betrokken. Bestuurders zien heus ook dat ik altijd mijn woord heb gehouden.”
De VEB wordt na De Vries meer een serviceorganisatie voor de leden. De organisatie gaat campagne voeren om werknemers en aandeelhouders een rechtstreekse ingang bij de ondernemingskamer – onderdeel van het gerechtshof – te bieden als bestuurders onacceptabel hoge beloningen krijgen.
„Dat is aan mijn opvolger. Na 18 jaar werd ik ook wel moe van de jaarlijkse golf ophef over exorbitante beloningen. Na de opwinding gebeurde er niets.”
De ommezwaai van de VEB tot ’ANWB voor de aandeelhouders’ wordt ook veroorzaakt doordat het aantal claims de komende jaren opdroogt, zegt De Vries. „De grootste stommiteiten zijn in de internethype begaan. KPN, Getronics, Numico en Buhrmann zetten onverantwoord grote stappen. KPN investeerde €20 miljard in umts en de overname van E-Plus zonder de financiering te regelen. Zulke blunders verwacht ik op korte termijn niet meer. Calamiteiten als de ABN Amro’s en Storken, die blijven.”
Zorgelijk na de beursexit van Getronics, ABN Amro en straks Hagemeyer noemt hij wel de ontwikkeling van Nederlandse productiebedrijven. „Wat krijgen we terug? TomTom is iets om echt trots op te zijn als Nederlander. Verder zie ik weinig nieuw bloed naar de beurs komen. Het aantal beursfondsen neemt wel toe, maar dat zijn allemaal beleggingsfondsen: vastgoed en private equity.”
Het Holland Financial Center, dat Nederland als financieel centrum moet bevorderen, „gaat geen sikkepit helpen. Dat is een enorm conservatieve, protectionistische maatregel. Van bescherming wordt Nederland absoluut niet beter. In de financiële wereld gelden natuurwetten.”
„Ik ben eerder bang voor de Berlusconi’s en Ambramovichen, die met veel centen grote Nederlandse beursgenoteerde drijven opslokken. Nee, dan wordt in Nederland bij de overname van ABN Amro geschopt tegen drie gerenommeerde banken met een goed bod. Maar ABN Amro is het waard, mits er geen kink in de kabel komt. De ABN Amro-zaak toont aan dat nieuwe afspraken, een take-over-code, nodig zijn.
Met overnameregels en een begeleider was het rond ABN Amro nooit zo chaotisch gelopen. Overigens bracht niet de druk van de aandeelhouders de bank in de problemen, dat lag aan de strategisch doodlopende weg, de fouten en het jarenlang te slecht presteren van de top onder Groenink.”