Markt vermoedt veelvoud aan manipulaties
Jeroen Bos
Amsterdam
Beurshandelaren en andere marktpartijen zijn ervan overtuigd dat koersmanipulatie rond claimemissies regelmatig voorkomt. Dat blijkt uit een rondgang van deze krant. Aanleiding is het nieuws dat toezichthouder AFM vermoedt dat er in 2009 is gesjoemeld met schijnorders voor aandelenclaims.
Gevraagd naar mogelijke gevallen van manipulatie wijzen veel marktvolgers naar de recente claimemissie van bouwer BAM. De heftige koersbewegingen wekken argwaan. In de dagen voor de emissie liep de koers van het aandeel op van ¤3,90 naar ¤4,21. Nadat de prijs van de claims bekend was geworden zakte het aandeel naar ¤ 3,60.
Oud-AFM’er Gert Jochems zet daar vraagtekens bij. ‘Kwam dat door echte orders? Of hebben handelaren of begeleidende partijen de prijs opgedreven met neporders? De eindbelegger die op de claim heeft ingeschreven, was in elk geval de pineut.’
Jochems, nu directeur van adviesbureau Financial Markets Conduct, stelt dat er ‘vrij veel gerommeld wordt’ rond claimemissies. Iedereen kan het doen, stelt hij, niet alleen handelaren. Ook een uitgevende instelling kan de koers van het aandeel opdrijven. Dan hoeven ze minder nieuwe stukken uit te geven. Of ze halen meer geld op met hetzelfde aantal nieuwe aandelen, zegt Jochems.
Ook begeleidende banken zullen de koers willen stuwen, om de indruk te geven van een succesvolle emissie. ‘Vooral banken die een emissie garanderen, hebben daar belang bij’, aldus Jochems. Tot slot noemt hij de handelaren die profiteren van prijsschommelingen die zij zelf veroorzaken.
De vraag is dan bij welke emissies de koersen gemanipuleerd kunnen worden. Marktkenners wijzen naar kleine beursfondsen. Daarin is de handel dun. De koers is dus makkelijker te beïnvloeden.
Sommige marktvolgers geloven echter dat elke claimemissie gemanipuleerd kan worden. Zelfs een miljardenemissie zoals bankverzekeraar ING vorig jaar deed, kun je beïnvloeden, meent handelaar Gerard Kaldewaaij van Today’s Beheer. ‘Een koersverschil van een paar cent maakt een groot verschil, tenminste als je in grote aantallen kunt handelen.’ Daarmee vallen particuliere beleggers af, maar blijven hedgefondsen en institutionele beleggers over.
Tot nu toe is nog niemand door de toezichthouders bestraft voor het manipuleren van een claimemissie. Jochems pleit daarom voor strengere controle, vooral in de aanloop naar de emissie. ‘Ik vind dat begeleidende banken in die periode niet mogen handelen. Bovendien zou er bij verdachte zaken veel sneller uitsluitsel moeten komen om de markt duidelijkheid te geven. Een bank die fout zat, moet dan een handelsverbod van een jaar krijgen.’