VS dreigt in 'begrotingsafgrond' te storten
19-10-2012 | Gepubliceerd 12:21
Door het onvermogen van Republikeinen en Democraten om het eens te worden over het terugdringen van het begrotingstekort dreigen de Verenigde Staten in januari 2013 in de zogenoemde begrotingsafgrond (fiscal cliff) te storten. Vijf vragen over dit mechanisme van enorme bezuinigingen en belastingverhogingen.
Wat is de fiscal cliff?
Een wet uit 2011 dwingt de regering om op 2 januari 2013 te beginnen met het doorvoeren van bezuinigingen ter waarde van 1,2 biljoen dollar (918 miljard euro) in 10 jaar. Voor 2013 staan bezuinigingen van 109 miljard dollar op de rol.
In januari loopt ook een fors aantal belastingvoordelen en -verlagingen ten einde. Die werden ingesteld of verlengd in 2010 om de economische groei te stimuleren en hadden een looptijd tot eind 2012. Voor de meeste Amerikanen zouden dan in 2013 de belastingen fors stijgen.
Hoe is de fiscal cliff ontstaan?
De wet (Budget Control Act) werd in 2011 ontworpen en aangenomen om de Republikeinen en Democraten te dwingen om na jarenlang gesteggel het eens te worden over minder dramatische manieren om het hoge begrotingstekort te verkleinen. De politici hebben tot nu toe echter nog steeds geen compromis kunnen bereiken. In aanloop naar de presidentsverkiezingen van 6 november wordt er weinig gewerkt in het Congres, waardoor er na de verkiezingen in feite nog maar een paar weken over is om nieuwe afspraken te maken.
Wat zijn de gevolgen van de fiscal cliff?
In vrijwel alle uitgaven van de overheid zal worden gesneden. Bedrijven die zaken doen met de overheid komen zonder werk te zitten en ambtenaren zouden met tijdelijk verlof kunnen worden gestuurd. De bestedingskracht van consumenten daalt sterk, wat weer slecht is voor de economie.
Is het dan niet goed om het begrotingstekort terug te dringen?
Volgens onafhankelijke berekeningen zou de combinatie van hogere belastingen en lagere uitgaven het begrotingstekort (in september 2012 al opgelopen tot 1,1 biljoen dollar) in 2013 al terugbrengen met 500 miljard dollar. Op zich is het goed dat het enorme tekort wordt teruggedrongen, maar de snelheid waarmee dat dan zou gebeuren, leidt waarschijnlijk tot een recessie.
Wat zijn de verwachtingen?
De Amerikaanse economie zou door de fiscal cliff volgend jaar met zo'n 0,5 tot 2 procent kunnen krimpen. Voor dit jaar wordt nog een groei van rond de 2 procent verwacht. De werkloosheid, toch al vrij hoog met circa 7,8 procent, zou dan in 2013 nog eens stijgen tot 9,1 procent.
Instellingen als het IMF waarschuwen er ook voor dat een plotselinge krimp van de Amerikaanse economie een zware wissel op de wereldeconomie zal trekken. Vrijwel alle werelddelen zullen daar last van ondervinden.