naar04:34
In week van ‘partygate’ komt VK met een extra heffing voor oliebedrijven in Noordzee
Koopkrachtherstel Winst op gas en olie uit de Britse Noordzee wordt tot en met 2025 zwaarder belast. Met de inkomsten wil de regering de koopkracht repareren. De regering-Johnson krijgt de kritiek dat het zo de aandacht wil afleiden van ‘partygate’.
Erik van der Walle
27 mei 2022 om 13:06
Leestijd 2 minuten
Olieplatform van BP in de Noordzee, zo’n 160 kilometer oostelijk van Aberdeen.
Olieplatform van BP in de Noordzee, zo’n 160 kilometer oostelijk van Aberdeen.
Foto Reuters
Olie- en gasproducenten die actief zijn in het Britse deel van de Noordzee moeten de komende jaren aanzienlijk meer belasting over hun winst gaan betalen. Met de opbrengst van deze zogeheten ‘windfall tax’ wil de regering de teruggelopen koopkracht in het Verenigd Koninkrijk herstellen.
De extra belasting, die vooral de concerns BP en Total lijkt te treffen, moet direct al dit jaar circa 5 miljard pond (5,9 miljard euro) opleveren. Nu moeten de energiebedrijven 40 procent van hun winsten op Noordzee-activiteiten afdragen aan de Britse schatkist. Dat tarief, maakte minister van Financiën Rishi Sunak donderdag bekend, wordt tot en met 2025 van 40 naar 65 procent verhoogd.
In het Verenigd Koninkrijk klonk al langer de roep om de megawinsten van de energiebedrijven zwaarder te belasten. Die hoge winsten zijn het gevolg van de hoge olie- en gasprijzen die de koopkracht van veel gezinnen omlaag hebben gebracht. Aanvankelijk toonde alleen oppositiepartij Labour zich voorstander van de extra belasting. Premier Boris Johnson sprak eerder deze maand nog de vrees uit dat „dit soort belastingen investeringen afschrikt, juist op gebieden waar investeringen nodig zijn, zoals technologie en nieuwe energie”. Conservatieve parlementariërs bekritiseren de huidige ommezwaai. Dagblad The Guardian citeert Richard Drax die spreekt van „rood vlees gooien naar socialisten”.
Feesten in ambtswoning
Sunak verdedigde zich donderdag tegen de suggestie dat de ommezwaai de belangstelling van de media moest wegnemen voor het rapport van Sue Gray. Deze ambtenaar deed de afgelopen maanden onderzoek naar de feesten die tijdens de Covid-periode in de ambtswoning van premier Johnson plaatsvonden, de zogenoemde ‘partygate’.. „Ik kan u verzekeren dat dit geen rol heeft gespeeld in de timing”, aldus Sunak donderdag tijdens de bekendmaking. De bewindsman sloot niet uit dat de belastingverhoging al vóór 2025 wordt ingetrokken, „op het moment dat de brandstofprijzen naar historisch normalere niveaus” gaan.
Met name olieconcern BP moet direct al meer belasting gaan afdragen. Zakenbank Jefferies becijferde in de Financial Times dat het Britse bedrijf dit jaar 100 miljoen dollar (93 miljoen euro) meer moet betalen en dat dit volgend jaar op zelfs 800 miljoen uitkomt. Voor het Franse Total, de op een na grootste producent in de Britse Noordzee, zou de aanslag volgend jaar zelfs 900 miljoen dollar hoger uitvallen.
Mede dankzij de hoge prijzen boekte BP over de eerste drie maanden van 2022 een operationele winst van 8,5 miljard dollar. Total kwam uit op bijna 9 miljard dollar. BP liet weten dat het bedrijf „nu natuurlijk moet gaan kijken naar de impact (…) op onze investeringsplannen op de Noordzee”.
Weer belasting afdragen
De gevolgen voor Shell zijn volgens zakenbank Jefferies verwaarloosbaar. In april maakte het inmiddels volledig Britse concern bekend dat het in 2021 geen belasting in het Verenigd Koninkrijk betaalde. Per saldo ontving Shell 121 miljoen pond uit de schatkist. Ook in de drie voorgaande jaren betaalde Shell, dat eind vorig jaar zijn hoofdkantoor van Den Haag naar Londen verhuisde, geen belasting. In het Verenigd Koninkrijk heerst voor oliebedrijven al langer een mild fiscaal regime om investeringen en opruimacties van booreilanden te stimuleren.
Eerder sprak Shell de verwachting uit dat het over dit jaar in eigen land weer belasting gaat afdragen. Tijdens de presentatie van de kwartaalcijfers liet bestuursvoorzitter Ben van Beurden begin deze maand weten dat een hogere belasting gevolgen kan hebben voor de investeringen van Shell. Het concern wil de komende tien jaar voor 22 miljard pond gaan investeren, onder meer in windparken voor de Schotse kust. „Ik moet daarbij zeggen dat zulke hoge investeringen natuurlijk wel een stabiel en voorspelbaar vooruitzicht op het politieke beleid vragen.” Tegelijkertijd gaf de Nederlandse topman aan begrip te hebben voor het feit „dat regeringen zich het hoofd breken over de vraag hoe zij moeten omgaan met de hogere kosten voor levensonderhoud”.