di 25 feb 2014, 05:30 ’Crucell-ideaal vervaagt onder J&J’ Theo Besteman
AMSTERDAM - Biotechbedrijf Crucell werd drie jaar geleden voor $3 miljard gekocht door Johnson&Johnson. De beloofde goedkope antivirusmedicatie is er echter nog steeds niet en 250 van de 1400 werknemers zijn buiten de deur gezet. Biograaf Mark Blaisse maakt in De rebellen van Crucell de balans op.
Luxeauto’s, dure restaurants, tripjes naar de zon, maar ook de constante hunkering naar intellectuele uitdaging bij de oprichters. Het van oorsprong Leidse biotechbedrijf kende volgens Blaisse aanvankelijk alle ambitie om de productiewereld van dure medicijnen aan te vallen.
Maar terwijl de Crucell-oprichters samen $86 miljoen incasseerden, krijgt Johnson&Johnson de supermedicijnen nog altijd niet op de markt.
Opnieuw laait daarom het verwijt op dat farmareuzen vooral de prijzen opdrijven, in plaats van de wereld zo snel mogelijk aan goede medicijnen helpen. Crucell is naar de vrees van de destijds bevlogen oprichters geïntegreerd geraakt in deze Amerikaanse corporate wereld. Bij de overname in februari 2011 leek Crucell nog voor dé doorbraak te staan, toen het met zijn PER.C6-technologie aan een goedkope en snel uitvoerbare remedie tegen vogelgriep, maar ook aan alzheimer gerelateerde ziekten en obesitas werkte. Crucell gaf die in licentie aan de biofarmaceutische industrie. Met het enorme distributienetwerk van ’J&J’ zouden de medicijnen tot in elke uithoek te verkrijgen zijn.
’J&J’, bij consumenten bekend van mondspoelwater Listrine, tampons, pleisters, crèmes en contactlenzen, probeerde de markt te claimen waarin het ebolavirus, influenza en malaria jaarlijks miljoenen doden.
Volgens Blaisse was het de combinatie van slimme koppen en investeerders – die meestal mislukt, maar in Leiden slaagde – die de Amerikanen interesseerde. Naast de enorme werkdiscipline en techniek kende de top bravoure. „Je moest meepraten over auto’s, sport, vrouwen, mooie restaurants, exotische plekken. Geld kwam pas lang daarna”, aldus Blaisse in het zojuist verschenen ’De Rebellen van Crucell’, waarvoor hij de topmannen en hun concurrenten sprak.
De oprichters wezen menig overnamebod stellig van de hand. De vijf ’farmapiraten bouwden een mythe waarin de beleggingswereld geloofde, aldus Blaisse. Bestuursvoorzitter Ronald Brus, tevens arts en eigenaar van MyTomorrow, dat nu veel goedkopere medicijnen verspreidt, werd in 2005 door de Vereniging van Effectenbezitters nog gelauwerd tot ’Topman van het Jaar’.
Maar de potentie van de ’crucial cell’ (Crucell) lijkt onder de hoede van het miljardenbedrijf J&J te verzanden. Over de onderbouwing van de overnameprijs van $3 miljard voor het relatief kleine bedrijf, en de miljoenenbeloning voor de oprichters ’tot en met de portier’, wordt nu breed in de markt getwijfeld.