Kloof met Grieken groter dan ooit fd.nl: meer nieuws, achtergronden en verdieping (PDF)
Het ultieme voorstel dat vicepremier Yannis Dragasakis zondag namens de Griekse regering presenteerde aan de verblufte onderhandelaars van de Europese Commissie toont €71 mln aan bezuinigingen op het pensioenstelsel, te bereiken in 2016. Het is minder dan de extra boetes die Athene wil incasseren voor ongekeurde en onverzekerde auto’s (€120 mln). Met het plan hoopte Athene de € 7,2 mrd aan noodsteun los te weken.
De woordvoerster van de Commissie kon er maandag nog steeds niet over uit. ‘€?71 mln. Dat is minder dan 0,04% van het Griekse bruto binnenlands product’, verkondigde ze afgemeten. Griekenland geeft 16% van zijn bbp uit aan staatspensioen; elk jaar legt de belastingbetaler €?18 mrd bij om het verschil tussen ingelegde premies en uitkeringen goed te maken, aldus IMF-hoofdeconoom Olivier Blanchard. Pensioenen zijn dan ook hét knelpunt in de Griekse begroting.
Wereld van verschil
Het Griekse voorstel bevatte echter hoofdzakelijk belastingverhogingen voor bedrijven in allerlei vormen, van een ‘speciale belasting van 12%’ op winsten van meer dan €1 mln (opbrengst €?600 mln) tot 'farmaceutische kortingen' van €140 mln en ‘een taks op televisiereclame van €100 mln. Een ‘btw-hervorming’ moet dit jaar nog €680 mln opbrengen en volgend jaar het dubbele.
Tussen wat Athene aanbiedt en wat zijn europartners eisen, gaapt veel meer dan een begrotingsgat van €?2 mrd. Wat Griekenland van de rest van de eurozone scheidt, is een wereld van verschil en een zeer verschillend wereldbeeld. IMF en Europese Commissie vragen hervormingen die de aanbodszijde van de economie versterken, zodat Griekenland ooit weer geld kan verdienen, welvaart kan herstellen en schulden terugbetalen. De Syriza-regering wil een onhoudbaar stelsel van publieke voorzieningen in stand houden.
Pensioenlast
Blanchard legde maandag voor het eerst publiekelijk uit wat hij de Grieken binnenskamers al talloze malen heeft voorgehouden. Als je uitgaven voor driekwart bestaan uit pensioenen en lonen en op de resterende categorieën is al tot op het bot bezuinigd, dan heb je geen keuze. 1% van de 16% verlangde het IMF, waardoor volgens Blanchard de allerarmsten ook nog konden worden ontzien. Het werd 0,04% en nog een allegaartje van boterzachte lastenverzwaringen en bezuinigingen.
Verstoppertje spelen
Griekenland had al de aanzienlijke concessie op zak dat het zijn primaire begrotingsoverschot, waarmee de schuld wordt afgelost, dit jaar op 1% en volgend jaar op 2% mocht houden. De vorige regering moest nog koersen op 3% en 4,5%. Volgens Blanchard zou er dan nog nét voldoende aflossingsruimte overblijven om afschrijving op de Griekse schuld door de andere eurolanden te voorkomen. Maar als Athene zelfs dát niet onvoorwaardelijk wil leveren, zijn de politieke marges opgebruikt.
Financieel zou de eurozone Griekenland gemakkelijk nog een paar jaar op sleeptouw kunnen nemen en de schuld kunnen herstructureren. ‘Extend and pretend’ heet dat, doorgaan met lenen en doen alsof de Grieken hun doelstellingen zullen halen. Maar in menig euroland heeft het verstoppertje spelen na vijf jaar de grens van zijn politieke geloofwaardigheid bereikt of overschreden. In Duitsland en Nederland, maar ook in Slowakije, Spanje, Portugal en de Baltische republieken is het krediet voor Athene op.
FD