Vrachtverkeer betaalt voor Duitse wegen en moet dus ook goede infrastructuur krijgen'
Frank Gersdorf
Vandaag, 10:59
Update: vandaag, 17:44
Nederlandse vrachtwagens staan in Noordrijn-Westfalen om de haverklap stil door de slechte kwaliteit van het asfalt of door herstelwerkzaamheden aan een van de vele verouderde viaducten. De strop voor de transporteurs en verladers is aanzienlijk.
Veel hoop dat de belangrijke Duitse deelstaat, die aan Nederland grenst, haast maakt met het moderniseren van de infrastructuur, is er niet, zegt Günter Gülker, directeur van de Duits-Nederlandse Handelskamer (DNHK) in Den Haag. 'De politiek voelt de urgentie niet', verklaart hij in het monumentale pand van de kamer in de Haagse Archipelbuurt.
De deelstaatregering zegt geen geld te hebben. De DNHK voert daarom samen met de kamers van koophandel over de grens de druk op de regering in Düsseldorf op om publiek-private partnerschappen (ppp's) te overwegen. Maar ook daarvoor voelt Düsseldorf niets.
Hoe ernstig is het probleem met de belabberde infrastructuur in Duitsland voor Nederland?
'Groot. Als het wegennet op orde zou zijn, zou onze export naar Duitsland veel sneller kunnen groeien. Als tenminste ook aan andere voorwaarden is voldaan, zoals een krachtige "Holland-branding". Nu stagneert de uitvoer, maar dat ligt ook aan de lage olieprijs. In het algemeen investeert Duitsland veel te weinig. Er is een gat van zo'n €80 mrd per jaar. Andere landen investeren ongeveer 21% van het bruto binnenlands product, maar Duitsland komt niet verder dan 17,5%. Van de 120.000 viaducten in Duitsland is de helft ouder dan veertig jaar. In Noordrijn-Westfalen, dat voor Nederland ook een transitland is, zijn dertig bruggen die voor vrachtwagens zijn gesloten of waar zij alleen langzaam overheen kunnen. De transportsector lijdt, maar betaalt wel tol en eist daarom dat zij daarvoor een goede infrastructuur krijgt.'
Waarom reageert de Duitse politiek niet alert?
'De Duitse begroting is zo gezond dat er voldoende geld zou moeten zijn, maar de minister van financiën, Wolfgang Schäuble, wil een evenwichtige begroting. Intussen wordt Berlijn wel creatiever. Zo heeft Sigmar Gabriel, de minister van economische zaken en voorzitter van de SPD, in het voorjaar een commissie samengesteld die moet onderzoeken hoe particulieren kunnen meefinancieren bij infrastructurele projecten. Maar er is ineens ook minder belangstelling voor infrastructuur. In 2014 was het nog een thema, maar de aandacht is dit jaar duidelijk weggezakt. Infrastructuur heeft geen topprioriteit meer. Dat komt niet alleen door Griekenland. Ik kan het niet uitleggen. Misschien is er te weinig druk van het bedrijfsleven en de bevolking.'
Zuid-Duitsland heeft intussen enige ervaring met ppp's, met ook Nederlandse bedrijven als Bam. Waarom kiest Noordrijn-Westfalen niet ook voor deze alternatieve financiering?
'Bam is niet alleen ppp-partner bij de verbetering van snelwegen, maar ook bij de bouw van ziekenhuizen en dergelijke in Zuid-Duitsland. Tegelijk werkt Hochtief, het grootste bouwbedrijf van Duitsland, nauw samen met VolkerWessels en Boskalis in SAAone bij Amsterdam, de grote weguitbreiding bij Diemen, die een echt ppp-project is. Deze ervaring kan Hochtief goed gebruiken bij projecten in Duitsland, waar in het algemeen de overheid terughoudender is met ppp's. In Noordrijn-Westfalen is de SPD, die daar samen met de Groenen regeert, terughoudend omdat ppp's volgens hen meer geld kosten. En de urgentie wordt er niet gevoeld. Wel door bedrijven, maar niet door de politiek. De SPD denkt met infrastructuur niet te kunnen scoren bij de achterban en vindt andere, sociale thema's duidelijk belangrijker.'
Maar de SPD-minister-president van Noordrijn-Westfalen, Hannelore Kraft, heeft toch vorig najaar in het Torentje in Den Haag met premier Rutte over de zorgwekkende toestand van het weggennet in haar deelstaat gesproken?
'Wij waren niet bij dit gesprek onder vier ogen. Misschien hadden zij het alleen over de goede wederzijdse betrekkingen. Maar we mogen niet niets doen. "Das Bessere ist der Feind des Guten".'
Dus de DNHK neemt zelf het initiatief?
'Ja, maar daarbij werken we samen met de kamers van koophandel over de grens. Die kamers, de Duitse IHK's, hebben informatie-avonden gehouden waarbij ook minister Michael Groschek van verkeer in Noordrijn-Westfalen aanwezig was. We hebben gezamenlijk benadrukt dat het verbeteren van de infrastructuur vooral ook van belang is voor de macro-economie in eigen land.
Die tactiek volgden we ook toen de aanleg van de aansluiting in Duitsland op de Betuweroute muurvast zat. Daar hebben we zelfs met petities gewerkt. Noordrijn-Westfalen stond op het standpunt dat alleen Nederland baat had bij die uitbreiding, maar wij beargumenteerden dat ook Duitsland profiteert en op extra distributiecentra en werkgelegenheid kan rekenen. Die investering komt er nu gelukkig.
Maar over ppp's voor het wegennet blijft Groschek zeggen dat hij daar geen voorstander van is. We gaan nu volksvertegenwoordigers rechtstreeks benaderen. Dan kan de kiezer straks zelf bepalen of hij in de file wil staan of niet.