Update: woensdag 3 februari 2016, 20:55
‘‘Opmars van brexitkamp leidt tot uitverkoop op markten’’
Het Britse EU-referendum gaat de komende maanden voor onzekere en volatiele markten zorgen. Beleggers rekenen op een nek-aan-nekrace waarbij de Britten uiteindelijk voor EU-lidmaatschap stemmen. Maar een opmars van het brexitkamp in de peilingen kan tot een uitverkoop op de markten leiden, waarschuwen beleggingsexperts.
'Als puntje bij paaltje komt, kiest men vaak toch voor het bekende', zo verwoordt strateeg Patrick Moonen van NN Investment Partners het gevoel bij de grote vermogensbeheerders van Nederland. 'Blijven dus. Dat zag je ook bij het Schotse onafhankelijkheidsreferendum van vorig jaar.'
Nu de Britse premier, David Cameron, een akkoord heeft bereikt met EU-president Donald Tusk over een aantal door de Britten gewenste hervormingen van de Europese Unie, lijkt het erop dat het Verenigd Koninkrijk al in juni zal stemmen over het EU-lidmaatschap. Het referendum wordt door de markten met argusogen gevolgd: de volgens de peilingen gelijkopgaande strijd heeft de waarde van het Britse pond bijvoorbeeld dit jaar al met zo'n 2% gedrukt tegenover de munten van de voornaamste handelspartners.
Loskomende krachten
Aanname
‘Je gaat ervan uit dat het gezonde verstand zal overwinnen’
Voorspelbaarheid
‘Correlatie tussen de peilingen en de uitkomst is zoek’
'Heel veel beleggers denken dat de Britten in de EU blijven', zegt beleggingsstrateeg Ruth van de Belt van Kempen. 'Maar uit de peilingen blijkt helemaal niet dat dat een zekerheid is. Daar zit een groot risico; er zijn nog veel zwevende kiezers.' De recentste peiling van YouGov geeft het brexitkamp zelfs een voorsprong van 4 procentpunt. Luc Aben, hoofdeconoom van Van Lanschot, is het met Van de Belt eens: 'Je gaat ervan uit dat het gezonde verstand zal overwinnen. Maar met de vluchtelingencrisis en het niet al te coöperatieve klimaat in de EU, weet je niet welke krachten er los kunnen komen.'
Peiling
En dus zijn de ogen gericht op de peilingen. 'De correlatie tussen de peilingen en de daadwerkelijke uitkomst is tegenwoordig een beetje zoek', zegt Moonen. 'Maar ik vrees dat de impact van de peilingen toch weer groot zal zijn.' Hoofdeconoom Carsten Brzeski van ING-DIBa denkt dat de markten zullen bewegen 'elke keer als er een opiniepeiling openbaar wordt gemaakt en bij iedere uitspraak van een politicus of ceo'.
Zolang die peilingen wijzen op een gelijke strijd, leidt dat vooral tot meer volatiliteit. 'Het pond zal onder druk blijven, riskantere beleggingen, zoals aandelen en onroerend goed worden getroffen', zegt Van de Belt. 'En de Bank of England stelt zijn renteverhoging uit. Maar ook in de eurozone zie je het verschil tussen de rentes van kernlanden en de periferie weer oplopen.'
Vluchten
Maar als het brexitkamp de overhand krijgt, kan het echt gaan spoken. 'Je bent dan geneigd te kijken welke activaklassen er aan de Britten gelinkt zijn', zegt Aben, 'maar ik denk dat dat niet uitmaakt. Als de onzekerheid toeslaat, is het "risk-off": aandelen in de uitverkoop en een vlucht naar veilige Duitse en Nederlandse staatsobligaties. Het pond is kwetsbaar, het is zaak die munt te mijden.'
Volgens Moonen zal de eerste reactie in zo'n geval inderdaad 'een brede "sell-off"' zijn. Pas in tweede instantie kijken beleggers naar de connectie met het Verenigd Koninkrijk. Dan worden volgens hem de middelgrote bedrijven uit de FTSE 250-index harder geraakt dan de grote bedrijven uit de FTSE 100, die meer omzet in het buitenland hebben en dus profiteren van een dalend pond.
Ook Europese aandelen zullen te lijden krijgen als het brexitkamp de overhand krijgt, denken de strategen. Vooral door het politieke risico voor de EU dat zal ontstaan. Moonen: 'Zijn er dan ook andere landen die uit willen stappen? Dan gaat een doos van Pandora open die de hele Unie zal verzwakken.'