Nieuws
? Politiek & Economie
? Europa
? Economie
nieuwsanalyse
Italië zet overname staalfabriek Ilva door ArcelorMittal op losse schroeven
25 juli 2018 16:16
Vicepremier Luigi Di Maio beveelt een onderzoek naar de deal met de staalmagnaat. 'Als onregelmatigheden aan het licht komen, volgt mogelijk een annulering', zegt hij. Duizenden jobs staan op het spel.
Sinds de Italiaanse regering begin juni uit de startblokken schoot, was Matteo Salvini, de leider van de extreemrechtse Lega, omnipresent. De Italiaanse vicepremier bezorgde de Europese leiders meer dan eens hoofdbrekens met zijn ferme migratiestandpunten.
Het optreden van Salvini stond in schril contrast met dat van die andere vicepremier, Luigi Di Maio. De leider van de Vijfsterrenbeweging raakte amper uit de schaduw van de minister van Binnenlandse Zaken.
Maar woensdag gooide de minister van Economische Ontwikkeling een bommetje dat de financiële en de bedrijfswereld niet kan ontgaan. Di Maio maakte bekend een onderzoek te openen naar de overname van het zwalpende Ilva door 's werelds grootste staalgroep, ArcelorMittal.
Zwaar vervuild
Ilva zit al jaren in zwaar weer. In 2015 hing haar overleven al aan een zijden draadje. Niet alleen kreunde de staalfabriek onder een immense schuldenberg en stond ze aan de rand van de financiële afgrond.
De Italiaanse justitie vergrootte de hoofdbrekens nog. Magistraten stelden het bedrijf een ultimatum: de zwaar vervuilde site in het Zuid-Italiaanse Taranto grondig saneren of helemaal sluiten.
Meteen gingen alarmbellen af. Om een sociaal bloedbad te vermijden besliste de toenmalige centrumlinkse regering in te grijpen: ze plaatste Ilva onder voogdij van de Italiaanse staat. Niet veel later volgde een nationalisering.
Ontslagronde
Maar het was niet de bedoeling dat Rome eigenaar zou blijven van de staalfabriek. En dus lanceerde de staat begin 2016 een zoektocht naar een overnemer. Die mondde vorig jaar uit in de betwiste deal met een consortium onder leiding van ArcelorMittal.
Het onderzoek dat nu gelanceerd is en 30 dagen zal duren, kan uiteindelijk leiden tot de annulering van de deal.
Luigi Di Maio
Italiaanse vicepremier
De staalmagnaat verklaarde zich bereid 1,8 miljard euro neer te tellen voor de overname van het staalbedrijf. Daarnaast beloofde hij 1,2 miljard euro te investeren om de productiviteit op te krikken. En ArcelorMittal zette ook nog eens 1,1 miljard euro opzij om de vervuiling op de site in Taranto te bestrijden. In ruil moesten de vakbonden een fikse ontslagronde slikken.
Nadat de Europese Commissie begin mei haar fiat gegeven had aan de deal - op voorwaarde dat ArcelorMittal andere activiteiten in Italië, de Benelex, Oost- en Centraal-Europa zou afstoten, leek niets een afronding van de overname in de weg te staan. De staalgigant had Matthieu Jehl, de topman van ArcelorMittal België, al naar Italië gestuurd om de zwaar vervuilde staalfabriek in Taranto te gaan opkuisen.
Anticorruptiewaakhond
Volgens de oorspronkelijke planning zou ArcelorMittal op 1 juli definitief de controle verwerven over Ilva. Maar daar stak de nieuwe Italiaanse regering een stokje voor. Zij schakelde 's lands anticorruptiewaakhond Anac in om na te gaan of tijdens de biedprocedure geen fouten gemaakt zijn. 'Tijdens die controles is gebleken dat een onderzoek naar de deal te rechtvaardigen valt', zei Di Maio woensdag.
14.000
Jobs in Ilva-fabriek Taranto
In het Zuid-Italiaanse Taranto werken zowat 14.000 mensen in de Ilva-fabriek
Anac stelde onder meer vast dat de 'spelregels' in de loop van de procedure gewijzigd zijn. 'Toen slechts twee kandidaten, ArcelorMittal en het Indiase Jindal South West Steel, overbleven, kregen de kandidaat-overnemers plots zes jaar langer om aan de milieunormen te voldoen. Als dat van meet af aan duidelijk geweest was, hadden zich mogelijk meer kandidaat-overnemers gemeld', merkte Raffaele Cantone, de voorzitter van de anticorruptiewaakhond, enkele dagen geleden op.
'Het onderzoek dat nu gelanceerd is en 30 dagen zal duren, kan uiteindelijk leiden tot de annulering van de deal', waarschuwde Di Maio woensdag.
Annulering
De Vijfsterrenbeweging is nooit een fan geweest van de fabriek in Taranto. Jarenlang ijverde de anti-establishmentbeweging zelfs voor de sluiting omdat de site zo vervuild is.
Ilva lijdt elke dag een miljoen euro verlies. Als de deal met ArcelorMittal niet snel afgerond wordt, moet de fabriek de deuren sluiten.
Als tijdens het onderzoek naar de deal met ArcelorMittal onregelmatigheden aan het licht komen, krijgt Di Maio een kaart in handen om tot een annulering van de deal over te gaan. De hamvraag luidt of hij het spel zo hard zal spelen.
Want met een vernietiging van het akkoord met de staalmagnaat zou hij wel eens het lot kunnen bezegelen van de Ilva-fabriek. 'Ilva lijdt elke dag een miljoen euro verlies. Als de deal met ArcelorMittal niet snel afgerond wordt, moet de fabriek de deuren sluiten', waarschuwen de autoriteiten in Taranto.
Italiaanse regering
Niet alleen dreigen zowat 14.000 mensen dan hun job te verliezen, en dat in een regio die al met hoge structurele werkloosheid kampt. Een vernietiging van de deal met de staalgigant en een daaruit voortvloeiende sluiting van Ilva kunnen ook tot spanningen leiden in de Italiaanse regering.
Want de Lega, de regeringspartner van de Vijfsterrenbeweging, waarschuwde al dat de Ilva-fabriek absoluut moet openblijven. 'Het belang van de Italiaanse economie primeert', luidt het.
Extra engagementen
Analisten sluiten niet uit dat Di Maio via het onderzoek ArcelorMittal tot extra toegevingen hoopt te dwingen. De Italiaanse vicepremier liet zich begin deze maand al eens ontvallen dat de staalgigant 'niet voldoende engagementen aanging op het vlak van milieu en jobbehoud'.
ArcelorMittal liet weten gevolg gegeven te hebben aan bijkomende eisen van de nieuwe Italiaanse regering.
Di Maio's verzuchtingen lijken niet in dovemansoren gevallen te zijn. Dinsdagavond liet ArcelorMittal alvast weten 'gevolg gegeven te hebben aan bijkomende eisen' van de nieuwe Italiaanse regering.
Details wilde het bedrijf met hoofdzetel in Luxemburg niet kwijt. In Italiaanse regeringskringen was te horen dat de staalgroep ermee ingestemd heeft de investeringen in Taranto te versnellen om de vervuiling terug te dringen.
'Die nieuwe engagementen gaan de goede richting uit', luidde het in Rome. Maar Di Maio is nog lang niet te tevreden over de beloftes die ArcelorMittal tot nu rond jobbehoud deed.
Lieve Dierckx,
Redacteur Politiek & Economie
Bron:" Reuters ,De Tijd"