Deel 3:
De telefonische vergadering – ‘the call’, zoals hij nadien is gaan heten – verloopt rommelig, niet in het minst door Van de Stolpes hond Beer, die meerdere keren door het gesprek heen blaft omdat hij naar buiten wil of juist weer naar binnen. Geduldig staat zijn baas telkens op van tafel om aan de wensen van de viervoeter gehoor te geven. Niemand reageert. Iedereen is zo langzamerhand aan Beers bijrol tijdens telefoongesprekken gewend.
“Er bestaat geen lineaire correlatie tussen geld en research. Zo werkt het niet”
Piet Wigerinck, chef onderzoek Galapagos
Wat ook niet helpt: Abi-Saab moet alle resultaten van de klinische proef uit het hoofd opdreunen. Het Gilead-team waarvan hij zojuist de cijfers kreeg, wilde hem uit veiligheidsoverwegingen niet zomaar de slides opsturen. Uit de studies blijkt dat het medicijn filgotinib veilig is. Er zijn weinig bijwerkingen voor de twee doseringen.
Echter, de resultaten zijn niet beter dan het reumamiddel van concurrent AbbVie. ‘Ik begrijp dat we geen superioriteit van het medicijn kunnen claimen?’ vraagt Van de Stolpe. De anderen bevestigen het. Ze weten dat hun topman slecht tegen zijn verlies kan, zeker als het aartsvijand AbbVie betreft. ‘Maar dit middel heeft wel de beste veiligheid ooit’, zegt chef strategie en allianties Hoekema. ‘Daarop moeten we focussen.’
De Galapagos-ceo sluit de vergadering af: ‘Okay, congrats everybody. Good night, drink well, sleep well.'
Discussie in de directie
In de Antwerpse gemeente Rumst is Piet Wigerinck, chef van de onderzoeksafdeling van Galapagos, na afloop opgelucht. Al bijna tien jaar werkt hij aan de ontwikkeling van filgotinib. Klinische proeven succesvol afronden zodat de weg wordt vrijgemaakt voor de verkoop, daarvoor doe je het als wetenschapper. Het is de bekroning van jarenlange research.
Maar over de ruimere alliantie met de Amerikanen is hij minder te spreken. Drie dagen eerder hadden ze er een discussie over in het managementteam. ‘Gilead en die avances, ik ben daar niet voor’, had de man die in de sector een glanzende reputatie geniet als medicijnenjager gezegd. ‘Ik ben niet afkerig van een uitbreiding van de samenwerking voor filgotinib, maar dan liefst niet breder dan dat.’
Gilead wil echter meer: een deel van de opbrengst van alle medicijnen die het Belgisch-Nederlandse bedrijf ontwikkelt, en dat gedurende tien jaar. ‘Dat is veel te lang’, vindt Wigerinck. ‘En de pijplijn waartoe de Amerikanen toegang hebben is veel te breed.’
Ja, Galapagos zal er zonder twijfel een duizelingwekkend bedrag voor krijgen, maar wat doe je dan met al dat geld? Het is niet zo dat omdat je veel meer geld in het onderzoek kunt steken, er ook veel meer uitkomt. Er bestaat volgens Wigerinck geen lineaire correlatie tussen geld en research. 'Zo werkt het niet.’
Wigerinck voelt zich in het managementteam geïsoleerd. Zijn stelling: als de data van filgotinib goed zijn, kan Galapagos de klus toch wel in zijn eentje afronden? Dat is het drama met de Europese farma, vindt hij: alle onderzoeksafdelingen gaan hier dicht. ‘Wij zijn best in staat om op ons eentje uit te groeien tot het grootste farmabedrijf in Europa.’
“We zijn eerder al meer dan €5 mrd waard geweest. Dit is nog maar het begin”
Onno van de Stolpe
Maar de chef onderzoek mag dan geen fan zijn van de deal met Gilead, hij is er ook de man niet naar om zo'n grote overeenkomst te blokkeren.
Het is een delicate kwestie. Van de Stolpe is er chagrijnig over.
'Hij komt naar ons toe. Tof'
De goede resultaten van filgotinib brengen de gesprekken met Gilead in een stroomversnelling. Het project krijgt de codenaam Eagles. De maandag na the call landt de Falcon 70 van Gilead in Brussel. Aan boord Dickinson én Dan O’Day. Van de Stolpe is in zijn nopjes: ‘O'Day vindt het erg belangrijk om naar ons toe te komen in plaats van wij naar hem. Dat vinden wij heel tof.’
‘s Avonds dineert Van de Stolpe met de kersverse baas van Gilead in het tweedsterrenetablissement Sea Grill in Brussel. Ze zitten in een apart hoekje. Op het menu: tarbot in varkensblaas, met portwijn, cognac, grijze garnalen, zwarte radijs, noot, emmenthaler kaas en cantharel. Er is meteen een klik tussen beide ceo's en ze blijven tot na elven aan tafel zitten. De vrees voor een overname ebt weg bij Van de Stolpe. ‘O’Day heeft dergelijke plannen niet', blikt Van de Stolpe enkele dagen later terug. 'Ik geloof niet dat hij dat zo officieel zou bevestigen als hij andere dingen beoogt.’
Andre Hoekema eet dezelfde avond verderop in de stad met Andy Dickinson: rauwe garnalen, op het bord gegaard in een bedje van bloedhete pasta. Een culinair waagstuk, zo blijkt in de loop van de nacht. De chief business officer van Galapagos is de volgende dag doodziek.
Ondertussen houdt Galapagos de gesprekken met 'Gaja' gaande om Gilead tot spoed aan te zetten. Maar Van de Stolpe beseft: als beide deals niet doorgaan, is zijn ‘verdedigingsmuur’ tegen overnames mislukt.
'The one and Onno'
Diezelfde week leidt de publicatie van de resultaten van filgotinib tot euforie op de beurzen van Amsterdam, Brussel en New York. Het aandeel Galapagos schiet vrijdag 29 maart met meer dan 20% omhoog. In één dag stijgt de beurswaarde van het bedrijf met €1,1 mrd tot €5,7 mrd. Op het Nederlandse beleggersforum IEX wordt Van de Stolpe de hemel in geprezen: ‘The one and Onno’.
Bij Galapagos knallen de champagnekurken. De topman zelf ontvangt doodleuk zijn tienerzoon met dertig andere scholieren in het laboratorium in Leiden en kijkt alweer verder: 'Die erkenning is leuk, maar dat is de korte termijn. We zijn eerder al meer dan €5 mrd waard geweest. Dit is nog maar het begin.’
Gedurende de maand april gaan de gesprekken met Gilead onverminderd verder. Tussendoor neemt Van de Stolpe de twijfelende Piet Wigerinck mee naar het hoofdkantoor van Gilead vlakbij San Francisco, in de hoop hem iets milder te stemmen over de samenwerking. Wigerincks zorg dat Gilead in de keuken zal willen meekoken, blijkt onterecht. De kok mag volledig zelf zijn gerechten bepalen, zo wordt hem bezworen.
Toch begint ook Van de Stolpe zich zorgen te maken. Want over de olifant in de kamer, de som geld die Gilead bereid is op tafel te leggen, is nog niet gesproken. Dat maakt hem nerveus. Een ondergrens heeft hij niet gegeven, maar Van de Stolpe rekent op zijn minst op meerdere miljarden. De Amerikanen laten echter omfloerst blijken dat het bedrag misschien niet zal zijn wat hij beoogt.
‘Not a billion’
Bij een van de eerste gesprekken doet zich een bijna niet bevatten misverstand voor. Andy Dickinson spreekt over een significant voorschot. ‘It’s not going to be a billion’, zegt hij tijdens een telefonisch overleg. Bij Galapagos verstaan ze iets anders: ‘Eight billion’. De volgende dag spreekt het Galapagos-team hem er opnieuw over aan. Dickinson houdt de boot af. Naar eigen zeggen zei hij: 'Not “a” billion.'