ANALYSE
Afvalrace flitsbezorgers zet door, maar einde is nog niet in zicht
Toen waren er nog maar twee. Na de overname van Gorillas blijven alleen flitsbezorgers Getir en Flink nog over in Nederland. Zij kunnen zich opmaken voor een moeilijk jaar, waarin nieuwe concurrentie nog altijd op de loer ligt.
Anna de Haas14 december 2022, 05:00
Al weken gonsden er geruchten over een overname, maar afgelopen vrijdag werd het officieel: de Duitse flitsbezorger Gorillas wordt overgenomen door zijn Turkse concurrent Getir. Daarmee is Gorillas het tweede ‘slachtoffer’ van de afvalrace op de Nederlandse flitsmarkt. Het Britse Zapp besloot afgelopen zomer al vrijwillig te vertrekken, omdat het verdienmodel niet langer ‘levensvatbaar’ zou zijn.
Geen gekke conclusie. Na de gouden coronatijden was het afgelopen jaar immers allesbehalve rooskleurig voor de flitsbezorgers. Door de heropening van de horeca en winkels nam het aantal bestellingen af, steden keerden zich tegen de snelle bezorgdiensten vanwege overlast, en investeerders waren terughoudender door de moeilijke economische omstandigheden en gestegen rente. Niet de ideale omstandigheden voor snelle groei, hetgeen bij de tech-startups juist hoog in het vaandel staat. Maar nu twee concurrenten verdwenen zijn, worden ook de kaarten opnieuw geschud.
Prijsgedreven flitsmarkt
‘Getir hoopt met de overname van Gorillas het marktaandeel te vergroten’, legt retailspecialist Dirk Mulder van ING uit. ‘Bovendien kunnen ze door schaalvergrotingen de kosten drukken.’ Niet onbelangrijk voor de flitsbezorgers, die nog altijd rode cijfers schrijven. Getir-oprichter Nazim Salur is optimistisch. ‘De snelle boodschappenbezorgingsindustrie zal de komende jaren gestaag blijven groeien’, schrijft de topman in een toelichting op de overname. ‘En Getir zal de sector leiden die het zeven jaar geleden heeft gecreëerd.’
Toch is het niet zo eenvoudig als het lijkt, denkt marktonderzoeker Yara Wiemer van Kantar. ‘De flitsbezorgers zijn nog ver weg van winst en we vragen ons af of het überhaupt haalbaar is.’ Het onderzoeksbureau zag de vraag naar flitsbezorging in 2022 stagneren. Door de huidige economische omstandigheden zal daar de komende tijd waarschijnlijk weinig verandering in komen. ‘De flitsmarkt is erg prijsgedreven, mede door de relatief jonge doelgroep, die een kleine portemonnee heeft. Afgelopen jaar zagen wij al dat het gros van de bestellingen met kortingscodes wordt gedaan. Dat alles duurder wordt, helpt dus niet.’
Zelfs als klanten trouw blijven, is de vijver om in te vissen klein. In totaal bestelt nog geen 2 procent van de Nederlanders regelmatig bij flitsdiensten, en het gros daarvan bestelt niet bij Getir. Hoewel het bedrijf wereldwijd groter is, blijkt uit cijfers van marktonderzoeker GfK dat Gorillas veel populairder was onder Nederlandse flitsklanten: 48 procent bestelde weleens bij Gorillas. Bij Getir was dit slechts 21 procent.
Kleinere plaatsen
‘Vanuit een marketingoogpunt is Gorillas de betere naam in Nederland’, stelt Wiemer. Dat klanten zomaar overstappen naar Getir is volgens haar niet gegarandeerd. ‘Bij het vertrek van Zapp gingen klanten niet per se naar een concurrent. Een deel stapte helemaal van de flitsdiensten af.’ Bovendien is de laatst overgebleven concurrent van Getir een geduchte tegenstander. Ongeveer 52 procent van de klantenkring bestelt weleens bij Flink.
Of de resterende flitsbezorgers naast elkaar kunnen voortbestaan, is volgens Mulder moeilijk te zeggen. ‘Bij de maaltijdpakketten zie je wel dat er ruimte is voor één grote naam als Hello Fresh en kleinere nichemerken als Marley Spoon.’ Ook bij Getir en Flink zou zo’n verhouding kunnen ontstaan. ‘In Turkije richt Getir zich al op non-food en andere logistieke diensten.’ Flink heeft weer een andere ‘niche’. ‘Met flitsdiensten in 36 steden zet het bedrijf ook in op kleinere plaatsen. Daar zitten minder klanten, maar er is ook geen concurrentie.’
Al kan die concurrentie nog wel komen. Ondanks de rode cijfers bij de flitsbezorgers besloten onder meer Albert Heijn, Spar en Hoogvliet al te experimenteren met flitsbezorging. Net als non-foodwinkels zoals Blokker. ‘Een gewaagde stap’, zegt Mulder, ‘maar de supermarkten zien interesse bij een jonge doelgroep en zijn bang om de boot missen.’
WAT GAAT ER GEBEUREN MET GORILLAS?
Wat de overname precies gaat betekenen voor het merk Gorillas, de vestigingen en de naar schatting duizend medewerkers blijft vooralsnog onduidelijk. Zowel Gorillas als Getir willen niet ingaan op vragen rond de overname. Mogelijk zullen er ontslagen vallen, omdat de partijen voor een deel in dezelfde gebieden actief zijn. Daardoor zal waarschijnlijk een deel van de magazijnen worden samengevoegd.
Ook over de financiële details willen de bedrijven niets kwijt. Ingewijden vertelden aan de Financial Times dat Getir ongeveer 1,1 miljard euro neertelde voor Gorillas. Aandeelhouders incasseren daarmee een forse afwaardering. Vorig jaar werd Gorillas nog gewaardeerd op 2,8 miljard euro. Ook Getir kwam er niet beter uit: de waarde van het bedrijf werd vorig jaar geschat op 11,2 miljard euro. Nu waardeert het zichzelf, inclusief de overgenomen onderdelen, op ongeveer 9,5 miljoen euro.