Digitale jaarvergadering is een blijvertje, ook na opheffen coronarestricties
1 op de 5 Nederlandse beursbedrijven houdt in april de aandeelhoudersvergadering puur virtueel, ook al zijn de coronarestricties opgeheven. De noodwet die dit toestaat lijkt te worden verlengd en de toestemming lijkt permanent in de wet te worden verankerd. Beleggersclubs zoals Eumedion hopen juist dat de oude verplichting van fysiek vergaderen snel terugkeert.
De digitale aandeelhoudersvergadering lijkt een blijvertje te worden, ook al zijn in maart de laatste coronabeperkingen opgeheven en staat niets fysieke bijeenkomsten nog in de weg. De noodwet die toestaat dat beursbedrijven virtueel vergaderen, verloopt per 1 juni, maar wordt waarschijnlijk verlengd. Bovendien lijkt de toestemming permanent in de wet te worden verankerd.
Voor beleggers was het de afgelopen jaren vaste prik: ondernemingen presenteerden hun cijfers exclusief via digitale verbindingen zoals Teams en Zoom. Dat was alleen mogelijk dankzij een noodwet die Den Haag twee jaar geleden halsoverkop invoerde, waardoor beursbedrijven exclusief mochten overschakelen schermvergaderingen. De coronamaatregelen verboden namelijk fysieke bijeenkomsten, terwijl de bestaande wet die juist verplicht. Direct na het verschijnen van de noodwet stopten 43 bedrijven met hun fysieke aandeelhoudersvergadering.
Maar ook al zijn deze nu weer volledig toegestaan, toch houdt een groot deel van bedrijven er nog aan vast, zo leert een inventarisatie door het FD. Van de Nederlandse beursbedrijven die in april hun jaarresultaten presenteren, doet 1 op de 5 dat strikt virtueel, waaronder bodemonderzoeker Fugro, laadpalenbouwer Alfen en chemieconcern AkzoNobel. De helft doet het in 'hybride' vorm, oftewel fysiek én via de webcam.
Disciplinerend effect
Sceptici, zoals Rients Abma van de vereniging van grote beleggers Eumedion, hopen dat de oude verplichting snel terugkeert. De fysieke aanwezigheid van aandeelhouders heeft volgens hem een 'disciplinerend effect' op bestuurders en commissarissen. 'Het maakt een enorm verschil of je iemand oog in oog kunt aankijken en met hem of haar in discussie kunt gaan, bijvoorbeeld over de bezoldiging van bestuurders', zegt hij.
'Heel anders is dat via een chat of per e-mail. Dan heb je als aandeelhouder nauwelijks de gelegenheid om echt door te vragen. Soms worden vragen ook gewoon niet beantwoord.' Over dat laatste wond beleggersvereniging VEB zich vorig jaar al op. Bestuurder David Tomic noemde digitale vergaderingen toen 'een verarming van het debat tussen bestuur en aandeelhouder', juist omdat bestuurders selectief vragen konden beantwoorden.
Die kritiek leek in Den Haag aan dovemansoren besteed. Vorig jaar februari maakte toenmalig minister van rechtsbescherming Sander Dekker bekend te willen onderzoeken of bedrijven hun ava's permanent exclusief via het scherm kunnen organiseren, ook als de noodwet uit april 2020 die dat nu toestaat, definitief verloopt. Nu is dat 1 juni, maar Abma - en met hem de sector - verwacht dat de noodwet tot minstens 1 augustus wordt verlengd.
Duurzamer
Voor bedrijven is het een opsteker als ze de fysieke bijeenkomst kunnen laten vallen, zegt Casper Nagtegaal van advocatenkantoor De Brauw. Hij somt een aantal redenen daarvoor op. Afgezien van de reistijd, wat eens temeer opgaat voor buitenlandse aandeelhouders, is er ook een financieel aspect. 'Als je naast je digitale vergadering een fysieke bijeenkomst moet organiseren, maak je dubbele kosten.'
Bedrijven sparen kosten uit door strikt virtueel te vergaderen. Ze hoeven geen ruimte te huren en ook de cateringdienst kan thuisblijven. Al neemt dat niet weg dat ook aan de digitale variant kosten zijn verbonden. 'Het is geen kwestie van even de webcam aanzetten', zegt Nagtegaal. Hij legt uit dat bedrijven professionele dienstverleners inschakelen die de videovergaderingen verzorgen. Er kunnen juridische gevolgen zijn als de techniek het laat afweten, bijvoorbeeld als beleggers daardoor niet kunnen meedoen aan een stemming.
Dat bedrijven zichzelf als duurzaam op de kaart kunnen zetten door puur online te vergaderen, is een leuke bijkomstigheid, zegt hij. Het spaart immers reizen en daarmee brandstof uit, vooral omdat de 'overgrote meerderheid van de commissarissen in Nederlandse bedrijven' uit het buitenland komen, aldus Nagtegaal.
Doorbraak dit jaar
Maar voordat de exclusieve webcam-ava echt mag, moeten Kamerleden eerst nog over de vereiste wetswijziging debatteren én stemmen. Dat dat niet al eerder is gebeurd, heeft alles te maken met het aftreden van het kabinet waar Dekker vorig jaar deel van uitmaakte. Nu er een nieuw team klaarstaat, verwacht Eumedion dat er dit jaar alsnog een doorbraak komt.
De benodigde wetswijziging valt onder een volledige update van het Nederlandse ondernemingsrecht. Een commissie van experts, waaronder advocaten en mensen uit het bedrijfsleven, nam het pakket met voorgestelde wijzigingen vorig jaar zomer onder de loep en hun bevindingen zijn terug te lezen in een rapport voor Kamerleden. De experts zich hebben uitgesproken vóór de mogelijkheid voor bedrijven om puur virtueel vergaderen toe te staan.