Stikstofplannen kabinet bekend: mes hard in veestapel
Door Onze parlementaire redactie
Den Haag - Het kabinet zet het mes ongenadig in de veestapel. In vrijwel het hele land wordt daarnaast de stikstofuitstoot verder aan banden gelegd, rond natuurgebieden tot wel 70 procent in 2030. Dat verstrekkende besluit heeft de ministerraad vrijdag genomen en zal leiden tot nieuwe boerenprotesten.
? ANP / HH
Vooral in Gelderland, Drenthe, Overijssel en Brabant wordt gesneden in de hoeveelheid dieren, omdat daar relatief veel grote veehouderijen zitten en volgens het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de natuur onder druk staat. Het ministerie spreekt van een ’onontkoombare transitie naar een vitaal landelijk gebied’. Het Rijk heeft per gebied stikstofdoelen en reductiepercentages vastgesteld. Die lopen op van 12 procent tot rond de 70 procent. De meeste pijn zit rond gebieden dichtbij natuurgebieden, zoals de Veluwe en De Peel. Dat leidt tot grote ongerustheid in de boerenstand, die deze maand grote protesten aankondigen. Ook in achterbannen van regeringspartijen VVD en CDA klinkt harde kritiek.
Vooral voor de land- en tuinbouw is de klap groot. Tot 2030 zal als gevolg van de maatregelen ingezet worden op flinke afname van de veestapel. „We willen de land- en tuinbouw gericht ondersteunen om deze noodzakelijke verandering door te maken en daar sterker uit te komen”, stellen ministers Henk Staghouwer (CU) van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Christianne van der Wal (VVD) voor Natuur en Stikstof. Daarvoor is 25 miljard uitgetrokken, bovenop de 7 miljard aan bestaande middelen.
Lees verder onder de afbeelding.
? De Telegraaf
Volgens de ministers vraagt hun aanpak „om een andere manier van ondernemen. Dit leidt tot grote veranderingen in het landelijk gebied en veel impact voor betrokken partijen.” De bewindslieden stellen dat dat nodig is om klimaat, bodem en waterkwaliteit te verbeteren. „Hierdoor herstelt de natuur, komt vergunningverlening voor ondernemers en bouwprojecten weer op gang en kunnen PAS-melders (zo’n 3000 boeren die te goeder trouw hebben gehandeld en nog geen vergunning hebben, red.) een vergunning krijgen.”
Perspectief
Volgens de ministers is er pas ’perspectief’ voor ondernemers als de natuur herstelt. „Dat is het einddoel en daarom is deze ingrijpende, maar noodzakelijke transitie van het landelijk gebied nodig”, aldus Van der Wal. Staghouwer stelt dat zijn ’belangrijkste prioriteit’ is dat boeren ’een toekomst hebben en houden in Nederland’.
Hij ziet voor boeren slechts drie mogelijkheden: verder verduurzamen, verplaatsen of beëindigen. Hij vindt het „belangrijk boeren duidelijkheid te geven over doelen en tijdpad en hen gericht te ondersteunen in de transitie naar kringlooplandbouw”, zegt hij. Staghouwer: „Het eerlijke verhaal is daarbij ook dat niet alle boeren door kunnen met hun onderneming, en ook niet altijd op de manier zoals iemand nu boert.”
Nu de doelen bekend zijn, wordt de aanpak verder neergelegd bij de provinciebesturen. De doelen zijn per gebied anders, omdat ook de kwaliteit van natuur, water en bodem verschillen per gebied. Komende tijd worden afdwingbare maatregelen voorbereid. Later volgt er ook nog een nadere uitwerking van de bijdrage die de industrie en mobiliteitssector moeten leveren.