Import van Chinese auto's 'ontwrichtend' voor Europa
Europese Commissie zoekt antwoord
Is de tsunami van Chinese elektrische auto's nog te stoppen? China exporteert zich suf. Zonder overheidssteun zullen kleine Europese autofabrikanten het onderspit delven.
Eerst even wat feiten om aan te geven hoe groot de Chinese auto-industrie is geworden de afgelopen jaren. Vorig jaar werd China de grootste auto-exporteur ter wereld. Toen was niet langer de Amerikaanse Tesla de meest verkochte elektrische auto, maar BYD uit China. Build Your Dreams, zoals BYD voluit heet, produceerde in 2023 meer dan 3 miljoen elektrische auto's.
Bijna alles wat BYD bouwt, is nu nog voor de Chinese markt, maar dat verandert snel. In februari meerde de BYD Explorer No. 1 aan in Vlissingen met aan boord 6000 elektrische auto's voor de Europese markt. BYD is zo overtuigd van de eigen exportkracht dat het nu zelf in de scheepvaart stapt om de auto's naar Europa te krijgen. In China worden momenteel tientallen autovrachtschepen gebouwd, ook voor BYD, en die worden ook steeds groter. Er is zelfs een versie in de maak die 12.000 auto kan vervoeren. Een op de tien nieuwe elektrische auto's is inmiddels van Chinese makelij en de import groeit jaarlijks met dubbele cijfers.
De Europese auto-industrie hapt ondertussen naar adem. De Chinezen verkopen al bijna evenveel auto's in Europa als bijvoorbeeld Citroën en Fiat. De Europese auto-industrie heeft dringend steun vanuit Brussel nodig, anders dreigen Europese autobouwers verder achter te raken op hun rivalen in China en de VS. Dat meldt kredietverzekeraar Allianz Trade in een nieuw rapport over de auto-industrie. Volgens deskundigen van de organisatie zijn er in Europa wel heel veel regels, maar staat daar weinig stimulerend beleid tegenover.
,,Cruciaal is de ontwrichtende rol van China, vooral op het gebied van elektrische voertuigen. Ze liggen mijlenver voor'', waarschuwt Risk Director Benelux bij Allianz Trade Johan Geeroms. ,,Natuurlijk gebeurt er van alles om de achterstand in te lopen. Maar vooral als het gaat om de massamarkt van betaalbare middenklassers, wacht Europese fabrikanten een moordende concurrentiestrijd."
Importheffingen
De Europese Commissie zegt ondertussen bewijs te hebben dat de Chinese overheid de export naar de EU subsidieert en broedt op een antwoord. Mogelijk komen er hoge importheffingen op Chinese auto's. Dat ligt gevoelig, want de Europese auto-industrie exporteert altijd nog meer naar China dan andersom: Volkswagen was tot 2022 het grootste automerk in China. Als China antwoordt met hogere importtarieven voor Europese auto's, schaadt dat de Europese auto-industrie ook. ,,Mercedes heeft de zorgen hierover al geuit'', weet Rico Luman, sector- econoom automotive bij ING. ,,Iedere importheffing lokt een reactie uit. Dan zal de verkoop van met name Duitse merken in China ook moeilijker gaan.''
Momenteel is het Europese importtarief 10 procent voor auto's uit China en vice versa geldt hetzelfde tarief. ,,In de Verenigde Staten is het al veel verder. Daar wordt 27,5 procent importheffing gerekend. En de subsidieregelingen voor elektrische auto's in Amerika staan niet open voor auto's uit China'', zegt Luman.
Maar of het genoeg is om de Chinese exportdrift in toom te houden is de vraag. Luman: ,,Er is veel overcapaciteit in China, dus ze willen de export opvoeren. Dat mag ten koste gaan van de winstmarge, van de prijs. Een merk als BYD is heel druk met het opbouwen van het merk in Europa en marktaandeel verwerven. Dus dan kopen ze zich in met scherpe prijzen.'' De BYD Dolphin bijvoorbeeld kost 10.000 euro minder dan de vergelijkbare Volkswagen ID3.
Geeroms van Allianz voorziet dat de 'achterblijvers' moeite zullen hebben om te overleven. ,,Nu al zien we stijgende faillissementen in de automotive-sector. Niet alleen is de marge bij Chinese autoproducenten ruimer, ook hebben ze een veel langere adem. Dat is ook niet gek: Chinese autoproducenten zijn pure staatsbedrijven. Die dwingen Europese fabrikanten om verliesgevend te produceren. Dat hou je nooit lang vol.''
De Europese autobrancheorganisatie ACEA vroeg beleidsmakers in Brussel eerder zelf ook al om maatregelen. ACEA-voorzitter Luca de Meo, tevens de topman van Renault, riep in een open brief op tot meer samenwerking om te kunnen concurreren met Chinese fabrikanten van elektrische voertuigen. PSA (Fiat, Citroën, Peugeot) smeekte de Europese Commissie twee jaar geleden al om maatregelen tegen de import van auto's uit China.
Volgens Allianz Trade zijn stimuleringsmaatregelen in Europa nu nog veel te versnipperd. Volgens Geeroms zou er snel veel meer steun moeten komen om de hoeveelheid laadpalen en laadstations op te voeren. Zo'n 60 procent van alle Europese laadstations zou nu in slechts drie landen staan: Nederland, Duitsland en Frankrijk.
Weinig laadpalen
Hoe moet bijvoorbeeld Fiat, dat nog altijd sterk afhankelijk is van de Italiaanse thuismarkt, succesvol elektrische auto's ontwikkelen en verkopen als je in Italië niet overal kunt laden? En Italië is niet alleen. ,,In twintig EU-landen ontbreekt het aan infrastructuurstimulansen, zoals subsidie op laadpalen en laadstations. Er wordt bar weinig gedaan aan de acceptatie van elektrische auto's. En wat er gebeurt aan stimulering wordt in 2024 verder teruggeschroefd, zoals in Duitsland en Frankrijk waar subsidies door begrotingsbeperkingen aan banden zijn gelegd.''
China kan ondertussen verder met de ontwikkeling van Chinese auto's vanwege de enorme thuismarkt waar elektrisch rijden door de overheid fors wordt gestimuleerd. De grootste Chinese fabrikanten die hun pijlen op Europa richten zijn ook al bezig met de volgende stap: autofabrieken in Europa, om eventuele importheffingen voor te zijn.