PENSIOENSYSTEEM IN VERVAL
De door de kredietcrisis overvallen Nederlandse pensioenfondsen krijgen steeds meer kritiek.
Jean Frijns, bijzonder hoogleraar beleggingsleer aan de Vrije Universiteit Amsterdam, omschrijft in pensioenblad Pensioen Bestuur & Management het collectieve pensioenstelsel zelfs als een ’systeem
in verval’. „We komen angstig dicht bij de grens waarbij omslag goedkoper is dan kapitaaldekking.”
De conclusie van Frijns is opmerkelijk, aangezien hij tot medio 2005 diende als directeur Beleggingen bij Nederlands grootste pensioenfonds ABP.
Maar het is ook een pijnlijke constatering voor de Nederlandse pensioensector die vroeger met ietwat minachting wees naar landen waar niets voor het pensioen wordt gespaard, maar waarbij uitkeringen door de overheid uit de algemene middelen worden gefinancierd.
Als ABP-topman benadrukte Frijns in reactie op de crisis in 2001 nog dat pensioenfondsen weinig anders kunnen dan in aandelen beleggen.
Alles in (veiliger) obligaties steken, zou de ensioenpremie doen verdubbelen.
Nu echter heeft Frijns twijfels of de Fondsen „kunnen blijven vasthouden aan een risicovolle beleggingsstrategie. Dat maakt een fonds kwetsbaar voor een volgende crisis.”
Behalve financiële crises speelt ook de structurele daling van de rente de fondsen parten, zo stelt Frijns. Dat maakt pensioen middels vermogensopbouw (kapitaaldekking) duur.
De pensioenexpert ziet wel mogelijke oplossingen voor de moeilijkheden. Zo zouden fondsen minder op dagkoersen afgerekend moeten worden en zouden ze het pensioen op kunnen splitsen in een gegarandeerd deel en een deel waarvan uitbetaling afhangt van het beleggingsrendement.
Uiteindelijk verwacht Frijns echter dat de regelingen toch versoberd zullen worden.
Het Nederlandse collectieve, kapitaalgedekte pensioen – vroeger door representanten steevast opgehemeld als het beste pensioensysteem van Europa – zal dan een stap terug moeten doen.
Mensen zullen zelf bij moeten sparen of het omslagpensioen, de aow, zal een grotere rol moeten krijgen.
DFT