WEEKSLOT: AEX +2,8% op weekbasis in aanloop naar Europese top
Door Andre Sterk
Van DOW JONES NIEUWSDIENST
AMSTERDAM (Dow Jones)--Week 42 bleek in verschillende opzichten een erg belangrijke week, niet alleen vanwege de vele bedrijfscijfers uit binnen- en buitenland en de macrodata, die per saldo nog steeds een indicatie gaven van een afgewende tweede recessie, maar ook omdat er hard werd gewerkt aan een concrete invulling van het reddingsplan voor de eurozone, waar de Europese leiders op zondag 23 oktober met elkaar over zullen spreken.
Op zondag is in Parijs de belangrijke eurotop en dan moet er een plan liggen waar de desbetreffende partijen wat mee kunnen. Het gaat om een oplossing voor Griekenland, een antwoord op de vraag hoe het Europese noodfonds EFSF gaat werken en ook uitbreiding daarvan en de herkapitalisering van banken.
Geen kleine thema's, maar de beurzen liepen vooruit op een solide plan. De winst op de beurs van New York van vrijdag die na het slot van de aandelenhandel in Europa tot stand kwam, werd maandag bij opening meegenomen, maar daar bleef het niet bij. In weerwil van weinig opwekkende opmerkingen van Philips bij het derdekwartaalbericht, liepen vooral fondsen die doorgaans sterker dan de index reageren, sterk op, waardoor de AEX al na een uur een winst van 1,5% aantekende. De technische ruimte voor de index lag rond 310 tot 315 punten.
In de loop van de middag trad er echter een afkoeling van het sentiment op. Angela Merkel, bondskanselier van Duitsland, temperde de hoog oplopende verwachtingen ten aanzien van de Europese top en met name het plan dat dan op tafel moet liggen, met de toevoeging daarbij dat het toch vooral niet gezien moet worden als wondermiddel en ook niet als een alles oplossend concept.
Daar schrok de markt toch een beetje van, lees: het moment om de winsten na de recente felle stijging, 40 punten sinds het dieptepunt van 4 oktober van dit jaar, te verzilveren. Na 15.00 uur zette het verval door. Toen kwam namelijk een tegenvallende index voor de industriele activiteit in de regio New York over oktober uit. Die bleek voor de vijfde maand op rij geslonken en veel lager uit te zijn gekomen dan verwacht.
De industriele productie van de VS over september, die een half uur later verscheen, verraste niet en zorgde dan ook niet voor een herstel, waarmee de AEX 1,1% van het puntentotaal inleverde en sloot op 299,24 punten.
Dinsdag reageerde de AEX op het verlies op Wall Street van maandag en op de Aziatische beurzen en de weinig overtuigende cijfers van IBM, die licht onder de verwachting uitkwamen.
De Amerikaanse kredietwaardigheidsbeoordelaar Moody's gaf dinsdag aan dat het de rating van Frankrijk, nu nog AAA, verder onder de loupe zal nemen. Moody's noemde een termijn van drie maanden voor deze studie.
Uit China kwamen groeicijfers waar de eurozone zijn vingers bij af zou likken, maar de economie groeide toch minder hard dan verwacht: 9,1% in plaats van 9,2%. Het ging hier om het derde kwartaal en ten opzichte van het tweede kwartaal tekende zich toch een zichtbare vertraging in de groei af.
Commentatoren vragen zich steeds vaker hardop af in hoeverre dergelijke data uit China geloofwaardig genoeg zijn, omdat de problemen van het land op velerlei gebied de afgelopen maanden zich nadrukkelijk aandienden.
Bedrijfsresultaten kwamen onder andere van de zijde van Goldman Sachs. De bank boekte een verlies dat groter was dan verwacht.
De AEX, aan het begin van de handelsdag gezakt tot 294,48 punten, kon zich kennelijk toch optrekken aan de steunzone die rond 295 punten ligt. Na 15.30 uur, toen de AEX weer richting 300 punten koerste, trad aan de hand van Wall Street een verzwakking op, maar die bleek tijdelijk. De Amerikaanse huizenbouwers hadden in oktober meer vertrouwen gekregen dan verwacht. Wall Street herstelde in de laatste fase van de handel in Amsterdam, waarop de AEX het verlies voor de dag wist te beperken tot 0,2% op een slotstand van 298,68 punten.
Op het gebied van regelgeving werd dinsdag door de Europese Unie een wet goedgekeurd op naked shortselling, een wet die waarschijnlijk in november 2012 in werking treedt, als de Europese Raad en het Europees Parlement deze wet ook hebben goedgekeurd.
's Avonds na 21.00 uur veerde de Dow Jones Industrial Average flink op. De reden was een bericht in de Britse krant The Guardian omtrent een akkoord tussen Duitsland en Frankrijk. Beide prominente eurolanden zouden het eens zijn geworden over een uitbreiding van het tijdelijk Europese noodfonds EFSF van EUR440 miljard nu naar EUR2 biljoen.
Woensdag werd dit bericht tegenover Dow Jones Newswires door een overheidsfunctionaris ten stelligste ontkend. Daar kwam nog bij dat de Amerikaanse kredietwaardigheidsbeoordelaar Moody's de rating voor Spanje, waar de huizenprijzen nog steeds flink onder druk staan, verlaagde. Diens evenknie Standard & Poor's verlaagde de rating voor 24 Italiaanse financiele instellingen.
In de loop van de dag werd er druk gerekend en gespeculeerd over de hoogte waarnaar het EFSF getild zou kunnen worden en dat hielp niet mee de gemoederen op de beurzen te kalmeren.
Zo kwamen er uit de VS zeer goede huizencijfers, maar die hadden geen enkel effect. "De markt kijkt naar Europese politici. De markt wil zo veel als mogelijk bevestiging van de hoop op nieuws dat aanstaande zondag naar alle waarschijnlijkheid niet gaat komen", aldus een marktvorser.
Bedrijfsresultaten van Amerikaanse bedrijven, met name banken, waren gemiddeld beter dan verwacht.
De AEX was in de loop van de dag niet onder het hoogste niveau van dinsdag gekomen en het leek er op dat er afstand genomen kon worden van 300 punten met een notering op iets meer dan 304 punten. Maar dat mocht niet zo zijn. in de tweede helft van de handelsdag kwam er toch enige druk in de markt en dat resulteerde in een slotnotering op 301,68 punten, een winst van 1,0%.
Donderdag bleef de markt zich concentreren op de schuldvraagstukken, maar kon toch niet om de nogal magere bespiegelingen van de Federal Reserve in het Beige Book heen. Dit rapport kwam woensdagavond de markt in, waarin een zeer gedempt beeld werd geschetst van de economische vooruitzichten met op zijn best lichte groeiperspectieven.
Ondertussen werden donderdag de contouren van de Europese maatregelen ter leniging van de schuldenlast beetje bij beetje zichtbaar, waarbij het EFSF een cruciale rol toebedeeld leek te krijgen.
Na een lagere opening waarna de AEX richting 296 punten zakte, trok de index in de loop van de dag aan tot dicht bij het slot van woensdag.
Een dissonant zou een aantal weken geleden het verschil van mening binnen de zogeheten trojka (Europese Unie, IMF en Europese Centrale Bank) zijn geweest over het antwoord op de vraag of de schulden van Griekenland van circa EUR350 miljard wel houdbaar zijn. De trojka stelde daarop de publicatie van het rapport met daarin de meest recente bevindingen uit. Het was een gerucht, en daardoor eiste Europa de aandacht volledig op.
Macrodata uit de VS bevatten een tegenvaller voor de steunaanvragen van een week geleden, omdat die een opwaartse correctie kregen van 5.000 aanvragen. Het cijfer van de laatste week was daarentegen iets beter dan verwacht. De bestaande huizenverkopen daalden in september met 3,0%, maar bleven wel boven de verwachting. De leading indicators over september stegen minder hard dan verwacht.
De lynchpartij in Libie waarbij de Libische kolonel Muammar Kadafi werd vermoord liet de aandelenmarkten koud.