Californië wacht op de tsunami
Eva Schram 12:53
De vraag is niet of, maar wanneer een verwoestende tsunami de Amerikaanse westkust bereikt. Tegen een watermuur van vijftien meter valt niet op te bouwen, dus gaat de aandacht uit naar het voorlichten van mensen. 'Iedereen moet weten wat te doen als het zover is.'
De golven in Venice Beach, Los Angeles, een paar dagen voor de onderzeese vulkaanuitbarsting in Tonga op 18 januari. Foto: Apu Gomes/Getty Images
De tsunami die de Californische kust bereikte, nadat op 18 januari, vele duizenden kilometers verderop een onderzeese vulkaan uitbarstte bij Tonga, bracht miljoenen dollars aan schade aan steden en gemeenschappen in de Amerikaanse staat. Santa Cruz, de populaire badplaats zo'n 120 kilometer ten zuiden van San Francisco, lijkt de meeste schade te hebben opgelopen. Straten liepen onder en aanlegplaatsen voor boten werden verwoest. De schade liep op tot minstens $6 mln.
Het veel noordelijker gelegen Crescent City, tegen de grens met Oregon, zag dezelfde soort tsunamigolven aanrollen als Santa Cruz, maar leed geen schade. De stad had de haven opnieuw ingericht nadat die volledig was verwoest door de tsunami in 2011. Die ontstond door een aardbeving van 9.0 op de schaal van Richter in Japan, waarbij in dat land 19.000 mensen om het leven kwamen en die de Fukushima-kernramp veroorzaakte.
Verwoeste haven
'Destijds werd de haven hier helemaal verwoest en een persoon is om het leven gekomen', herinnert Blake Inscore, voormalig burgemeester en huidig gemeenteraadslid van Crescent City zich de ramp. 'Daarna hebben we de haven zo heropgebouwd dat het nu een betrekkelijk grote tsunami kan weerstaan.'
De versteviging houdt onder andere in dat de dokpalen veel dieper de grond in gaan en de aanhangende steigers veel beter bestand zijn tegen de sterke stromingen die een tsunami met zich meebrengt. 'Met deze verbeteringen is Crescent City aan de hele Amerikaanse kust het best voorbereid op een tsunami', zegt Inscore. 'Tenzij de Cascadiabreuk barst. Dan weten we niet wat er gebeurt.'
Crescent City is het best voorbereid op de tsunami, tenzij de Cascadiabreuk barst. Dan weten we niet wat er gebeurt
Blake Inscore, ex-burgemeester en raadslid Crescent City
'The Big One'
Leven met de wetenschap dat zich op elk moment een natuurramp kan voltrekken, is inherent aan wonen in Californië. Als het niet de inmiddels jaarlijks terugkerende verwoestende bosbranden zijn, dan is het wel de kans dat 'The Big One' - de volgende grote aardbeving - op elk moment toe kan slaan. Veel aandacht gaat daarbij uit naar de San Andreasbreuk, de breuklijn tussen twee tektonische aardplaten die langs de grote stedelijke gebieden van San Francisco en Los Angeles loopt. Deze breuklijn veroorzaakte de verwoestende aardbeving die San Francisco in 1906 trof.
Maar de hele Amerikaanse westkust is onderdeel van de zogenoemde Ring van Vuur, een hoefijzervormig vulkanisch gebied dat de Grote Oceaan omringt. Het gebied wordt gekenmerkt door vulkanische activiteit en aardbevingen, die het gevolg zijn van subductiezones, waarbij de ene tektonische plaat onder de andere schuift.
Breuk onder de zeebodem
Zo loopt de Cascadiabreuk in de subductiezone van Cape Mendocino (zo'n 450 kilometer ten noorden van San Francisco) tot British Columbia in Canada. 'De Cascadiabreuk ligt hier zo'n twaalf kilometer onder onze voeten', zegt Lori Dengler, emeritus hoogleraar geologie aan de technische universiteit van Californië in Humboldt County. 'Maar hoe verder je naar het noorden gaat hoe verder de breuklijn van land af onder de zeebodem ligt.'
Wat dat betekent: als er een grote aardbeving (9.0) plaatsvindt op de Cascadia-breuklijn voor de kust van de staat Washington, duurt het 15 tot 20 minuten voordat er een tsunami aan land komt. 'Hier aan de noordelijke kustlijn van Californië heb je waarschijnlijk zo'n tien minuten om naar een hoger terrein te vluchten', aldus Dengler.
De laatste keer dat de Cascadiabreuk 'scheurde', zoals Dengler het noemt vanwege het type aardbeving waar het om gaat, was op 26 januari 1700. Dat was lang voordat de moderne wetenschap seismische activiteit in deze regio bijhield, maar door een combinatie van geologisch bewijs en de doorgegeven kennis van lokale indianenstammen is die datum vastgesteld.
323 jaar geleden
Dat is nu 323 jaar geleden en de kans dat er in de komende vijftig jaar opnieuw een zware aardbeving op de breuklijn plaatsvindt die een tsunami opwekt, is volgens wetenschappers 1 op 9. Als het om een beving van tussen de 7.0 en 8.0 gaat, is de kans de komende 50 jaar 1 op 3.
De tsunami die ontstaat na zo'n beving, kan golven van 12 tot 15 meter geven. 'Op enkele plekken in Japan (waar een kracht van 9.0 geregistreerd werd, red.) in 2011 waren er zelfs enkele golven van 30 meter', aldus Dengler.
Bouwen tegen het water
Kan infrastructuur beschermen tegen de gevolgen van een tsunami? Eigenlijk niet, menen experts. 'In Japan volgden ze die benadering', zegt Dengler, die het land zes weken voor en zes weken na de tsunami van 2011 bezocht. 'Maar van alle zeeweringen die ze bouwden, bleef er maar eentje staan. En van alle torens die ze aan de kust hadden gezet om mensen een schuilplaats te bieden ver boven de golf, was de helft niet hoog genoeg.'
De andere helft was slecht ingericht op mensen die er dagenlang vastzaten. Vaak was er niet eens drinkwater of een sanitaire voorziening aanwezig.' Ook Inscore ziet weinig in bouwen tegen het water. 'We hebben wel plannen voor een hoge schuilplaats in een gebied waar je niet binnen een kwartier naar hoger gelegen terrein kunt komen, maar het is lastig daar de financiering voor te vinden.'
Weerbare infrastructuur
Wat wel mogelijk is, is het zorgen dat de bestaande infrastructuur bestand is tegen een tsunami, zegt Peter Wijsman. Hij is de regionaal manager in San Francisco voor het Nederlandse ingenieursbureau Arcadis. Door vrijwel heel Californië werkt Arcadis aan infrastructurele projecten, waaronder de zeewering in San Francisco, die bestendig gemaakt moet worden tegen een stijgende zeespiegel.
Ook in andere plekken door de staat, inclusief langs de kustlijn (maar niet in de buurt van Crescent City), werkt het bureau samen met grote bedrijven en steden om infrastructuur te verbeteren. 'Langs de kust houden we daarbij rekening met de mogelijkheid van een tsunami. Het is namelijk belangrijk dat wegen en bruggen er nog staan nadat de tsunami voorbij is, zodat hulpverlening direct op gang kan komen.'