wo 03 okt 2012, 07:00 | 298 reacties
Knot oppert aanpak aftrekbaarheid pensioenpremies
door Jarco de Swart
AMSTERDAM - Na de hypotheekrenteaftrek zou straks ook de belastingaftrekbaarheid van pensioenpremies weleens het volgende slachtoffer kunnen worden van het streven van DNB-president Klaas Knot om Nederlandse banken minder afhankelijk te maken van de internationale financiële markten. In een speech, afgelopen week voor zijn oude universiteit Groningen, wierp Knot een nieuw balletje op om het zogenoemde ’funding gap’ van banken op lange termijn te dichten.
Knot sprak aan zijn oude universiteit over de problemen van het bedrijfsleven met het binnenhalen van financiering. Vooral kleine en middelgrote bedrijven, lijken de dupe van aangescherpte kredieteisen van banken, die op hun beurt weer last hebben van strengere regelgeving en de eis van hogere kapitaalbuffers. Hierdoor klinkt de roep aan het adres van pensioenfondsen om een grotere rol te gaan spelen bij het uitlenen van geld in Nederland.
Het probleem is, erkent Knot, dat Nederlanders wel een hoop pensioengeld sparen, maar dat dat geld voornamelijk in het buitenland wordt geïnvesteerd. Tegelijkertijd heeft Nederland wel een van de hoogste particuliere hypotheekschulden ter wereld. De consequentie hiervan is dat banken met een zogenaamd ’funding gap’, een financieringsgat zitten, waardoor ze in het buitenland geld moeten ophalen om hun binnenlandse leningen te kunnen uitzetten. In 2011 was dit gat €478 miljard en Knot vindt dit een risico voor de stabiliteit van het financiële systeem, omdat de financiële markten onvoorspelbaarder zijn geworden.
Volgens Knot wordt dit financieringsgat vooral veroorzaak door aantrekkelijke belastingregelingen. Zo sparen we veel geld voor ons pensioen omdat pensioenpremies belastingaftekbaar zijn en pensioenspaargeld onbelast is, zegt Knot. „Vandaar dat, als we nadenken over het oplossen van het financieringsgat op lange termijn, we bereid moeten zijn om deze fiscale prikkels te heroverwegen. Men zou bijvoorbeeld kunnen overwegen de aftrekbaarheid van pensioenpremies te beperken.” Vorig jaar betaalden werknemers en werkgevers samen €30 miljard aan pensioenpremies.
In een toelichting zegt een woordvoerder van DNB dat Knot geen concreet voorstel heeft voor op de onderhandelingstafel bij de kabinetsformatie. „Het wegnemen van die prikkel betreft de lange termijn. Het onderliggende probleem is het wegvloeien van pensioenbesparingen naar het buitenland. Knot praat over een algemeen probleem. Er is een aantal fiscale prikkels die moeten worden weggenomen om het financieringsgat van banken weg te nemen. Daar moet in de volle breedte naar worden gekeken.”
Pensioendeskundige Theo Gommer, ziet wel mogelijkheden om de suggestie van Knot meer handen en voeten te geven. Hij denkt dat Knot met zijn suggestie weleens handig zou kunnen inspelen op de tijdgeest. „Ik denk dat werkgevers zullen staan te springen om zo’n regeling. Voor hen zullen de pensioenlasten omlaag gaan en de vakbonden zullen compensatie eisen. Die kunnen ze krijgen, maar voor minder dan de werkgevers nu betalen. De werknemer krijgt dan netto een hoger loon, maar weet dat hij meer zelf moet sparen. Doet hij dat, dan is het goed voor het financieringsgat van de banken. En als de werknemer het niet spaart maar uitgeeft, dan is het goed voor de particuliere bestedingen en dus de economie.”
Dat Knot met zijn pleidooien voorheen vaste zekerheden ter discussie kan stellen, bleek eerder al met de hypotheekrenteaftrek. Het taboe daarop werd door Knot openlijk doorbroken en inmiddels staat zo goed als vast dat de regels daaromtrent gaan veranderen.
Gommer, die net als Knot aan de Rijksuniversiteit Groningen heeft gestudeerd, gaat er dan ook vanuit dat de DNB-president een helder doel voor ogen had met zijn opmerkingen. „Wie in Groningen heeft gestudeerd, zegt dit soort dingen niet zomaar. Daar zit echt een gedachte achter.”