Herstel eurozone zet door ondanks tegenwind
Arend Clahsen
Vandaag, 11:00
Update: vandaag, 11:54
Het economisch herstel in de eurozone zet dit en de komende twee jaar door ondanks de groeivertraging in opkomende markten en de vertraging in de wereldhandel. Dit stelt de Europese Commissie in haar donderdag gepubliceerde herfstprognoses.
Voor dit jaar wordt een groei van het bruto binnenlands product verwacht van 1,6% en voor 2016 en 2017 een groei van respectievelijk 1,8% en 1,9%. Dat is nagenoeg gelijk aan de prognoses uit het het voorjaar. Toen voorzag de Commissie een groei van 1,5% voor dit jaar en een groei van 1,9% voor 2016.
Veerkrachtig, maar traag herstel
In het rapport stelt Brussel dat de economie afgelopen jaar steun ondervond van de dalende olieprijzen, het ruime monetaire beleid van de Europese Centrale Bank en de relatief zwakke euro. Daardoor is het herstel — dat nu zijn derde jaar ingaat — veerkrachtig geweest en vond er over de hele breedte in de eurozone verbetering plaats.
Wel blijft het tempo van het herstel traag, meent de Commissie. Daarnaast 'neemt de kracht van de positieve factoren nu af terwijl er nieuwe uitdagingen aankomen, zoals de vertraging in de opkomende economieën en de wereldhandel. Ook houden de geopolitieke spanningen aan', aldus de Commissie.
Binnenlandse economie
Tegelijk geeft Brussel aan er vertrouwen in te hebben dat de eurozone met name in de binnenlandse economie over voldoende veerkracht beschikt om de nieuwe uitdagingen op te vangen. De groei zal hierdoor naar verwachting op peil zal blijven.
Zo neemt door de toegenomen werkgelegenheid ook het besteedbaar inkomen toe, is het eenvoudiger om krediet te krijgen, nemen de investeringen toe en worden langzamerhand hoge schulden uit het verleden weggewerkt. 'In sommige landen zullen de doorgevoerde structurele hervormingen ook bijdragen aan verdere groei.'
Vooral dienstensector doet het goed
Woensdag bleek al uit de inkoopmanagersindex van onderzoeksbureau Markit dat de eurozone goed aan het vierde kwartaal is begonnen. De samengestelde inkoopmanagersindex (pmi) van Markit steeg in oktober met 0,3 punten tot 53,9.
De graadmeter komt al 28 maanden op rij boven de 50 punten uit, wat duidt op groei. Vooral de dienstensector, die veel meer dan de industrie de binnenlandse bestedingen weerspiegelt, draait sterk, zo blijkt uit de cijfers. En dat geldt regiobreed.
‘De tijdelijke vertraging die we van de zomer voorspelden voor de tweede jaarhelft wordt vooralsnog niet door de cijfers bevestigd’, stelde hoofdeconoom Holger Schmieding van Berenberg Bank in een notitie over de inkoopmanagersindex. ‘Kennelijk hebben we wat over het hoofd gezien.’
Weliswaar drukt de geringere groei in China, de recessie in sommige opkomende landen en het Volkswagen-schandaal de vraag van buiten de eurozone, maar de Europese consument en ondernemer blijven daar stoïcijns onder. Die voeren hun bestedingen verder op, aldus Schmieding enthousiast.
Begrotingen
Volgens de Commissie is het begrotingsbeleid in de eurozone gemiddeld neutraal te noemen. Er wordt niet echt meer bezuinigd, noch gestimuleerd. Het gemiddelde begrotingstekort in de eurozone zal dit jaar dalen naar 2%. Dit is te danken aan eerdere bezuinigingen, het economisch herstel en voor een kleiner deel aan de gedaalde rentelasten.
In 2017 zal het begrotingstekort uitkomen op 1,5%, verwacht de Commissie. De staatsschuld als percentage ten opzichte van het bbp kwam in 2014 uit op een piek van 94,5% en dit zal gaan dalen naar 91,3% in 2017.
De landen die op dit moment het sterkste groeien zijn Ierland en Spanje. In Ierland komt de groei in 2015 op 6% en in de twee daaropvolgende jaren op 4,5% en 3,5%. In Spanje bedraagt de groei dit jaar 3,1% om vervolgens af te nemen naar 2,7% en 2,4%. Voor Nederland zijn de prognoses respectievelijk 2,0%, 2,1% en 2,3%.
Krimp Griekenland valt mee
Griekenland zakt opnieuw weg in krimp. Nadat eind vorig jaar het bbp eindelijk weer eens licht groeide, is er dit jaar een krimp van 1,4%, in 2016 slinkt de economie nog eens met 1,3%. Pas in 2017 zal er met 2,7% eindelijk weer groei zijn. Toch zijn deze prognoses een aanmerkelijke verbetering ten opzichte van de ramingen in de zomer.
In juli kreeg Griekenland een derde hulppakket op een moment dat het land economisch stilviel door een sluiting van de banken. De Europese Commissie becijferde toen nog dat het Griekse bbp dit jaar nog met 2,3% zou krimpen en met 1,3% volgend jaar. De krimp zal dit jaar dus minder groot uitvallen.