Hoi Jonas,
Ik had wel verwacht daarmee iets te provoceren ;-).
Een staatsschuld van onder de 70% van het BBP is in principe geen probleem. Natuurlijk is er nooit de garantie dat wat "altijd" heeft gewerkt, ook altijd zal blijven werken. Maar je mag er vanuit gaan dat je op ongeveer de huidige niveaus niet snel in de problemen gaat komen. De rente zal ongetwijfeld nog een paar jaar erg laag blijven. Met een procentje of 1,5 à 2 groei zal de staatsschuld daarmee vanzelf in een jaar of wat nog een paar procent tov BBP dalen. Mits er natuurlijk geen potverteerkabinet komt, maar die kans is klein gezien de belabberde peilingen voor de linkerzijde.
"Wat als het terugdringen van de inflatie niet lukt". Snap ik niet. De ECB probeert nu juist met man en macht inflatie te forceren, dus inflatie terugdringen is wel het laatste probleem dat we momenteel hebben. Haal je twee dingen door elkaar?
Vergrijzing is natuurlijk wel een punt, maar dat is in Nederland nog niet acuut. Nederland is nog lang geen bejaardentehuis. Bovendien staat Nederland er financieel best goed voor. We moeten er natuurlijk wél voor waken dat die goede positie niet via de EU wordt misbruikt om Griekenland en Italië drijvend te houden, want dan is die positie snel weg. Die landen zijn trouwens veel vergrijsder dan Nederland.
Immigratie. Ik zie daar niet alleen maar een kostenpost in. Veel van die mensen kunnen best wel wat en de kantoren moeten ook schoongehouden worden. Natuurlijk zullen immigranten nog best lang minder productief zijn dan de bestaande Nederlanders. Maar om daar alleen maar een probleem in te zien vind ik veel te ver gaan. Bovendien, ze tegenhouden is óók duur, als dat je al gaat lukken.
Ik ben het wel met je eens dat de lage rente veel nadelen heeft. Heb ik in mijn vorige posting ook aangegeven. Wat ik niet geloof is dat het boze opzet is. Eerder gebrek aan coördinatie tussen politiek en centrale bank. Feit is, in mijn beleving, dat de centrale bank het idee heeft de rotzooi van de politiek op te moeten ruimen en dat de politiek zich dat laat aanleunen. Geef het een naam naar smaak: onnozelheid, denken aan je eigen politieke carrière, realistisch rekening houden met het haalbare, proberen de kleine man uit de wind te houden. Whatever.
Natuurlijk is dat niet goed voor allocatie van kapitaal. Zowat ieder project dat ook maar iets oplevert, is rendabel want lenen kost (bijna) niks. Sommige commentatoren zien daar de gouden kans in: grijp het moment om alle huizen te isoleren, de zee vol te gooien met windmolens, alle scholen op te knappen, weet ik veel. Financier dat voor zo lang mogelijk voor een coupon van bijna niks. Feest voor iedereen. Iets in mij zegt dat dat niet helemaal kan kloppen. Het klinkt wat té ideaal. Maar tegelijkertijd zie je dat dat allemaal niet gebeurt. De overheid leeft zich niet uit in allemaal grootscheepse deltaplannen voor alles en nog wat. Bedrijven doen niet idiote investeringen. Consumenten geven zich niet over aan een orgie van verkwisting. Je zou het verwachten, maar het gebeurt niet. Alleen de huizen in sommige steden worden weer erg duur, maar dat is het dan ook. En ik heb nog geen econoom gelezen die het snapt.
Is er reden voor zorg? Ja natuurlijk, want er is altijd reden voor zorg, vooral als niemand die ziet.
Staan we op de drempel van de financiële ondergang? Ik zie het niet.
Gaat de euro het overleven? Ik ben er niet gerust op. Ik ben het wel eens met Stieglitz (sp?). Die zegt dat de euro drastisch moet worden hervormd of moet verdwijnen. Verdwijnen zie ik eerder gebeuren dan een drastische hervorming.
Betekent het einde van de euro het einde van de wereld zoals wij die kennen? Geloof ik niks van. Het zal vast een dure grap worden, maar de Duitse energiewende is ook een dure grap en dat gebeurt ook gewoon.
Gaat de EU overleven? Vraag is hoe lang. Bij de EU gaat alles in extreme slow-motion, inclusief de implosie. Ik durf er geen krat trappist op in te zetten dat de EU er over 10 jaar nog is.