Oud-collega’s zeggen dat Valerio meer in zijn element zit bij Proqr, een Nederlands biotechbedrijf met een beursnotering aan de Nasdaq. Valerio beaamt het zelf volmondig. ‘Proqr is opgericht door een IT-ondernemer zonder enige ervaring in de biotech. Iedere investeringsmaatschappij zou meteen zijn afgehaakt, maar ik zag de drive zoals ik die ken uit mijn Crucell-tijd. Dat is prachtig.’ Valerio werd mede-oprichter en investeerde vanaf in het prille begin in het bedrijf dat een geneesmiddel tegen taaislijmziekte ontwikkelt.
Eén ding wil Valerio ‘heel duidelijk’ stellen: cruciaal voor het succes van Crucell was René Beukema. ‘René is iemand die snel de sociale interacties van sleutelfiguren doorziet. En dan de juiste acties in gang zet.’ In zijn boek over Crucell zegt oud-hoofdredacteur Mark Blaisse van Quote ongeveer hetzelfde: ‘Beukema, hoofd charmeafdeling.’
Valerio haalde Beukema weer binnen bij Proqr, waar het ‘juridische brein’ van Crucell nu een sleutelrol speelt in de schaduw van oprichter en ceo Daniel de Boer. ‘Ik kon me geen mooiere opdracht voorstellen’, zegt Beukema zelf. ‘Een IT-ondernemer die een beursgenoteerd biotechbedrijf wil opbouwen. Het was een schier onmogelijke opgave, maar we hebben het gedaan.’
Daar zit absoluut een parallel met Crucell. Beukema. ‘Proqr is high energy, superintelligente mensen en opgeven bestaat niet. Balkenende wilde de voc-mentaliteit terug. Nou die is terug. De analogie is zo overtuigend. We bouwen een boot en gaan de zee op. Het is gewoon mogelijk.‘
‘De mensen van het eerste uur hadden sterk het gevoel: je kunt alles realiseren als je het heel graag wilt’
Soms gaat het echter mis, ook bij oud-Crucell-mensen. Dan zinkt de boot. Oud-cfo Leon Kruimer, toch in het bezit van een MBA van Harvard, kan erover meepraten. Hij dook nog één keer op in de krantenkolommen als financieel bestuurder van het biotechbedrijf To-BBB, dat een jaar na zijn aantreden failliet ging. Kruimer kwam volgens Beukema te laat om het schip nog te redden. ‘Het was een mission impossible.’
Het was ook lange tijd stil rond Arthur Lahr. De voormalig chief strategy officer van Crucell was druk geweest met onder meer een verbouwing, met advieswerk en als toezichthouder bij bloedbank Sanquin. Maar sinds kort is Lahr helemaal terug. Eerst als chief operating officer en per 1 april als ceo van Kiadis, een biotechbedrijf dat een medicijn ontwikkelt om de kans op succes bij stamceltransplantaties te vergroten.
‘Ik heb lang gezocht naar de goede opportunity’, zegt Lahr. ‘Iets waar ik in geloofde en iets dat bij me past. Dat is nu gelukt. Kiadis heeft een product dat bijna klaar is voor marktintroductie. Dat commerciële deel vond ik ook bij Crucell al het interessantste.’
‘We waren heel competitief, ook met sporten. Logisch dat die mensen elders weer opduiken’
Het mooie van Crucell was ook, zegt Lahr, dat ‘we iets deden voor de wereld’. Het Nederlandse biotechbedrijf introduceerde als eerste een betaalbaar vaccin waarmee kinderen in de derde wereld in één keer tegen vijf kinderziektes werden ingeënt. Dat het vaccin niet in Leiden was ontwikkeld, maar in Zwitserland bij het aangekochte Berna doet niets aan het succes af. Lahr: ‘Die overname getuigde ook van lef en ondernemerschap.’
‘Goed dat Arthur weer terug is in de biotech’, reageert Ton Logtenberg, de voormalig chief security officer van Crucell die al in 2003 zijn eigen biotechbedrijf Merus oprichtte. Logtenberg verliet Crucell omdat hij meer toekomst zag in de ontwikkeling van antilichamen — een nieuwe generatie medicijnen — terwijl Crucell koos voor vaccins.
Inmiddels is Merus uitgegroeid tot het een van de belangrijkste Nederlandse biotechbedrijven. Of dat ook was gelukt, zonder Crucell is maar de vraag. ‘Die hele periode was voor mij — iemand die uit het universitaire milieu kwam — een spoedcursus ondernemen. Biotech is een wereld die gedomineerd wordt door veel geld. Dat overleg met financiële analisten en investeerders heb ik me toen in de Crucell-tijd snel eigen gemaakt.’
‘Ik heb moeten leren dat je als aandeelhouder niet moet duwen en trekken, dan zit je de ondernemer in de weg’
Iemand die naast Beukema en toenmalige ceo Ronald Brus een sleutelrol speelde bij de verkoop van Crucell, is Cees de Jong. De voormalige chief operating officer van Crucell is een beetje uit beeld verdwenen, maar terecht is dat niet. De Jong staat al jaren aan het hoofd van het Deense concern Chr. Hansen, vooral bekend als toeleverancier van zuursels en stremsels voor het maken van kaas en yoghurt.
Voor De Jong was het vanzelfsprekend dat hij na Crucell doorpakte, zo vertelt hij door de telefoon vanuit Kopenhagen. ‘Anders gaat het vervelen. Het is veel leuker iets te bereiken.’ Bereikt heeft De Jong iets. Onder zijn leiding is de beurswaarde van Chr. Hansen min of meer verdubbeld tot ruim €7 mrd. Met andere woorden: in de onderlinge competitie gaat Cees de Jong aan kop. Voorlopig