Engeland worstelt met massa’s vluchtelingen: ‘Loopt enorm uit de hand’
Reportage
DoverVluchtelingen steken in groten getale vanuit Calais het Kanaal over in gammele rubberboten om asiel aan te vragen in Engeland. De Britse regering briest, maar staat machteloos. ,,Er gaan straks tientallen mensen verdrinken.”
Geert Langendorff 13-08-20, 20:00 Laatste update: 21:23
Als de HMC Speedwell, een patrouilleboot van de kustwacht, om 07.18 uur de haven van Dover binnenvaart, scheuren twee politiewagens met loeiende sirene richting de kade. Aan boord zitten 22 migranten met reddingsvesten op de achtersteven samengeklonterd. Eenmaal voorzien van een mondkapje gaan ze een voor een aan wal, richting een gebouwtje met twee witte deuren.
Geen van hen kijkt opzij als een vaartuig met kikvorsmannen van de Border Force hun blauwe rubberboot voor inspectie naar de aanmeerplaats sleept. De risicovolle tocht vanuit Calais over het Kanaal heeft de mannen zichtbaar uitgeput. Niemand geeft een kik. Zwijgzaam volgen ze de instructies van hun gastheren en -vrouwen op. Hun droom om asiel aan te vragen in het Verenigd Koninkrijk ligt binnen handbereik.
Geen nieuws
Dover loopt bepaalt niet uit voor het tafereel. Een eenzame hardloper rent over de boulevard. Op het strand met uitzicht op de terminals van de veerponten moet de eerste badgast zijn parasol nog uitklappen. Het enige kabaal komt van kibbelende zeemeeuwen. De migranten vormen in de kustplaats met de beroemde krijtrotsen geen nieuws meer. Vissers zien de dobberende bootjes bijna dagelijks.
De stranden van het graafschap Kent bereiken de waaghalzen overigens zelden. Zodra hun navigatie, verschaft door mensensmokkelaars, aangeeft dat ze zich in Engelse wateren bevinden, volgt via een meegebrachte telefoon contact met de kustwacht. Alleen als de apparatuur hapert en gealarmeerde kapiteins hen niet tijdig in het oog krijgen, varen ze op eigen kracht door.
Verdubbeling
De oversteek van de drukste waterweg op aarde door illegalen baart de Britse regering van premier Boris Johnson grote zorgen. Tot hun woede slaagden in de laatste acht maanden reeds 4375 vluchtelingen in hun missie, ruim een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. De Conservatieve Partij, die kiezers beloofde de grenzen hermetisch af te sluiten na het vertrek uit de EU, voelt zich in haar hemd gezet.
Brexit Party-voorman Nigel Farage voedde de verontwaardiging door eergisteren naar Dover te komen om schande te spreken van de ‘nationale vernedering’. In korte broek en geruit overhemd hield hij toegestroomde media voor dat geen enkele bootvluchteling asiel moet kunnen aanvragen. Zijn bezoek volgde op een tweet van hem met een filmpje van een plukje migranten dat aan land ging. ‘Schokkende invasie’, luidde het bijschrift.
‘Criminelen’
Met hetzelfde wapengekletter ging minister Priti Patel van Binnenlandse Zaken ter plaatse tekeer tegen ‘het onacceptabele aantal illegale oversteken’. Premier Boris Johnson noemde de asielzoekers ‘criminelen’. De marine en de luchtmacht moesten van hen in het Kanaal gaan optreden om de Fransen te dwingen actiever in te grijpen. Een staatssecretaris vloog in allerijl naar Parijs voor spoedoverleg.
De timing voelde gekunsteld aan. Uit een recente peiling onder de Britse bevolking bleek dat slechts 9 procent immigratie een probleem vindt. Maar liefst 44 procent kon sympathie opbrengen voor de beweegredenen van de vluchtelingen. Antipathie tegen nieuwkomers, de brandstof van het brexitreferendum, gloeit niet meer zo fel. De pandemie heeft in zekere zin de bakens verzet. Ook in Dover, waar 57 procent stemde voor de brexit.
Mijnwerker
Het geluid van Farage krijgt overigens wel degelijk bijval. Aan de boulevard kan Bernie Shillito (80), die dromerig in verte tuurt, geen begrip opbrengen voor de immigranten. Littekens op zijn benen en een gelooide huid verraden zijn beweegredenen. Als mijnwerker – om zijn nek bungelt een miniatuurschachtlamp – en havenarbeider kreeg hij niets cadeau. ,,We hebben het hier zwaar genoeg”, vertelt hij. ,,Laten we eerst aan onszelf denken.”
In de jachthaven broeien duistere theorieën. ,,Je ziet alleen maar mannen van militaire leeftijd”, bitst een pleziervisser, terwijl hij met een kameraad en diens dochtertje zeult met een koelbox vol makreel. ,,Waar halen ze het geld vandaan om die smokkelaars te betalen? Het is een complot van de islam. Ze willen ons land overnemen. Als het aan mij lag, liet ik ze verzuipen. De kustwacht mag ze helpen, ik steek geen vinger uit.”
Verdrinken
Een bemanningslid van de vrijwillige reddingsbrigade RNLI, net terug van een missie, doet dit wel. Praten wil hij alleen anoniem, om zijn organisatie niet in diskrediet te brengen. ,,We redden levens, met de politiek bemoeien we ons niet. Het loopt wel enorm uit de hand. Er gaan straks tientallen mensen verdrinken. Laat die arme drommels gewoon met de pont naar Engeland komen. Dan kunnen ze altijd nog worden teruggestuurd.”
Wie puur naar de cijfers kijkt, komt tot dezelfde conclusie. Volgens Migration Watch UK wonen er 1,2 miljoen illegalen in het Verenigd Koninkrijk. Vorig jaar deden 49.000 mensen een asielaanvraag. De bootvluchtelingen, die opvallend vaak in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning, vallen hierbij in het niet. En Frankrijk neemt drie keer zoveel asielzoekers op als Engeland.
Gedeukte imago
De naderende brexit lijkt de spierballentaal aan de politici te ontlokken. Vanaf 1 januari kan het VK zich niet meer beroepen op het Verdrag van Dublin, dat EU-landen toestaat vluchtelingen aan een ander Europees land over te dragen. Premier Johnson heeft een nieuw raamwerk nodig om een escalatie van het probleem te voorkomen. Critici zien het ook als een poging om zijn gedeukte imago van daadkrachtige leider op te vijzelen.
Volgens Bridget Chapman van Kent Refugee Action Network (KRAN) gaat Frankrijk niet vrijuit. ,,De Jungle van Calais, het vluchtelingenkamp, is dicht”, vertelt ze vanuit Folkestone, twaalf kilometer verderop. ,,In de trailer van vrachtwagens glippen, gaat bijna niet meer. Maar de mensen die naar Engeland willen, blijven komen. Wij horen dat de Fransen hen afranselen en hun tenten afpakken. Zo worden ze bijna gedwongen de overtocht per boot te maken.”
Taalgebruik
Chapman, die zich bezighoudt met minderjarige vluchtelingen, mag met KRAN in september advies geven aan een speciale parlementswerkgroep voor immigratie. ,,Alle organisaties gaan hetzelfde zeggen: maak de overtocht vanuit Frankrijk legaal en pas het taalgebruik aan.” De kans lijkt miniem dat de regering hiernaar luistert. ,,Dat besef ik goed, maar op deze voet verdergaan, is geen optie. De tocht is levensgevaarlijk.”
In Dover zien ze de 22 ‘gelukkigen’ – waarschijnlijk uit Irak, Iran, Afghanistan, Syrië, Eritrea of Soedan – mogelijk nooit meer. Na een periode van verplichte quarantaine gaan ze naar centra verspreid over het hele land. Van Bristol tot Glasgow. Bernie Shillito schudt zijn zongebruinde hoofd. ,,Straks komt er wéér een lading. De Border Force is hun privé-veerdienst. Dit kan toch niet langer?” Dat vindt premier Johnson ook, al staat hij voorlopig machteloos.