Minister Kamp: e-mail en Whatsapp dwingen herziening postmarkt af
Demissionair minister Henk Kamp van Economische Zaken dringt bij een volgend kabinet aan op een herziening van de postmarkt. De groeiende populariteit van e-mail en WhatsApp zetten een 'betrouwbare en betaalbare' publieke postbezorging onder druk. Dat schrijft de VVD-minister in een maandag verschenen analyse over de toekomst van de postmarkt, Het Belang van post in een digitale wereld.
Brievenbussen bij een oprit langs de openbare weg op het Groningse platteland.
Brievenbussen bij een oprit langs de openbare weg op het Groningse platteland.Foto: Reyer Boxem/Hollandse Hoogte
'Post wordt links en rechts ingehaald door digitale alternatieven', schrijft Kamp. Whatsapp is inmiddels het meest gebruikte communicatiemiddel bij consumenten, gevolgd door de mobiele telefoon en e-mail. Post is gezakt naar een zesde plaats. De Nederlandse postmarkt krimpt het hardste van heel Europa. Het aantal geadresseerde poststukken is gedaald van 5,6 miljard in 2001 naar 2,9 miljard stuks in 2016. Daarvan wordt 2,7 miljard verstuurd door bedrijven.
Online winkelen
Analyse toekomst postmarkt
Wel groeit de bezorging van het aantal pakketjes, een gevolg van de sterke toename van het online winkelen: van 160 miljoen in 2010 naar 300 miljoen vorig jaar. Hiervan profiteren pakketbezorgers zoals DHL en FedEx.
Daarmee wordt het voor PostNL steeds moeilijker de universele postdienstverlening (UPD) in haar huidige vorm te handhaven. PostNL bezit de vergunning voor de UPD, die de postbezorging aan particulieren regelt. De UPD schrijft onder meer voor dat de concessiehouder tegen een gereguleerd tarief in het hele land vijf dagen in de week post ophaalt en bezorgt. Bovendien moet er een minimaal aantal servicepunten zijn.
Stijging van de postzegelprijs
In 2015 genereerde de UPD voor PostNL een omzet van €?876 mln. Wettelijk mag daarover 10% winst worden gemaakt. Het bedrijf dankt de toename van zijn omzet vooral aan de groei in pakketbezorging.
Desondanks noopt de krimp van de postbezorging PostNL om te bezuinigen. In februari meldde het bedrijf dat het tussen 2017 en 2020 €115 mln extra wil besparen, onder meer door 500 tot 600 banen per jaar te schrappen. Afgelopen jaar gingen pogingen van het Belgische Bpost om PostNL over te nemen niet door.
Een verdere stijging van de postzegelprijs of het terugbrengen van het aantal wettelijke bezorgdagen lijkt onvermijdelijk, maar ligt ingewikkeld. Europese regelgeving verbiedt zo'n reductie en uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de particuliere en zakelijke gebruikers overweegt minder post te versturen als de postzegelprijs verder stijgt. Het postzegeltarief is de afgelopen vijftien jaar verdubbeld van €0,39 naar €0,78.
Foto: Hollandse Hoogte
Hybride model
Kamp ziet meer heil in samenwerking tussen postbedrijven, die op zoek gaan naar nieuwe verdienmodellen. Hij verwacht dat de postmarkt na 2025 opgaat in een bredere bezorgmarkt. Zo zouden partijen als DHL en FedEx in de toekomst het slinkende volume brievenpost voor hun rekening kunnen nemen.
Bezorgkosten vormen het grootste deel van de kosten in de keten en het is lastig om niet-stedelijke gebieden rendabel te bedienen vanwege de lage adressendichtheid, zo schrijft Kamp. 'Er zou een hybride model kunnen ontstaan: concurrentie waar het kan, samenwerking waar het moet.'
Postrichtlijn
Tot slot roept Kamp zijn opvolger op haast te maken gezien de snelheid van de krimp op de postmarkt 'en de druk die dit met zich meebrengt op de markt'. Daarnaast wijst hij erop dat de marktpartijen zekerheid willen over nieuwe regelgeving 'om zich tijdig aan te kunnen passen'. Bovendien beginnen in 2020 de onderhandelingen over nieuwe Europese wetgeving voor postbezorging, de zogeheten Postrichtlijn. Maar de voorbereiding daarvoor gaat naar verwachting volgend jaar al van start.
Vorige maand bood postbezorger Sandd zich aan om de universele postbezorging op zich te nemen. Het bedrijf gaf Kamp eind vorig jaar een businessplan, waarin stond dat de postzegelprijs met 40% omlaag zou kunnen naar €0,55 per zegel. PostNl brengt daar nu €0,78 voor in rekening.
Bron FD