Oekraïne kijkt ’geamuseerd’ toe hoe Rusland onverklaarbaar in brand staat
Door PETER MIJLEMANS
8 min geleden
in BUITENLAND
Bij een enorme brand in de gebouwen van de FSB in Rostov aan de Don is donderdagmiddag minstens een dode gevallen. Sinds het begin van dit jaar wordt Rusland getroffen door een nieuwe golf van mysterieuze branden waarvan wordt vermoed dat het om sabotage gaat. In Rostov startte de brand na een explosie. Als zelfs de gebouwen van de gevreesde Russische geheime dienst niet meer veilig zijn, is dat veelzeggend.
Kantoren, fabrieken, opslagplaatsen. In heel Rusland vliegen die de voorbije weken in de fik. Sinds het begin van dit jaar zijn er al minstens 35 branden gesignaleerd waarvoor geen verklaring werd gegeven. Die van donderdag in Rostov aan de Don was de opmerkelijkste uit de reeks. De brand werd voorafgegaan door een duidelijk hoorbare explosie. De burgemeester weet de ontploffing aan kortsluiting bij twee benzinetanks. Dat werd tegengesproken door lokale media, die melden dat munitie in de opslagruimte waar de tanks stonden de ontploffing had veroorzaakt. Het zou vragen om ongelukken zijn om die goederen op dezelfde plaats op te slaan. De knal was zo hevig dat twee muren van het gebouw instortten. Een man kwam om het leven.
Tv-station, de kerk, olieraffinaderijen
Deze maand waren er al minstens acht verdachte branden. In Sint-Petersburg werden opslagplaatsen en fabrieken getroffen. In Moskou de tv-zender van de Russische Orthodoxe kerk Spas-tv. De kerk is een fervent verdediger van de oorlog in Oekraïne. De weken ervoor was het opmerkelijk dat geregeld oliedepots, raffinaderijen en pijplijnen werden verwoest of beschadigd. Ruim een maand geleden werd de vestiging van Lukoil getroffen, een van de grootste raffinaderijen van het land, goed voor een capaciteit van 17 miljoen ton per jaar.
Ook fabrieken zoals chemische installaties, voor de vervaardiging van plastic en computerchips met links naar de militaire industrie, werden al getroffen. De brandveiligheid in overheidsgebouwen lijkt ook verre van waterdicht. Voor het FSB werd getroffen, brak al brand uit bij het ministerie van Buitenlandse Zaken en vorige week nog in dat van Binnenlandse Zaken in Moskou. Geregeld is dat ook het geval in gebouwen van het leger. In driekwart van de gevallen woeden de branden op productieplaatsen, diensten of instellingen die aan de oorlog gelieerd zijn.
Russisch verzet of Oekraïense saboteurs?
Sinds mei vorig jaar flakkeren geregeld mysterieuze branden op. Maar het aantal lijkt de laatste maanden fors toegenomen. In meerdere gevallen is het zo goed als zeker dat het om brandstichting gaat als protest tegen de oorlog. Een deel ervan is vermoedelijk toe te schrijven aan de anti-oorlogsbeweging in Rusland zelf die via internet opereert. Vorig jaar pleegde die ook al aanslagen op spoorlijnen om de militaire transporten te hinderen. In de Russische media wordt soms ook gespeculeerd dat Oekraïense saboteurs de hand hebben in de mysterieuze branden.
Rostov-on-Don, waar de gebouwen van de FSB vuur vatten, ligt vlakbij de grens, niet ver van Donetsk en Loehansk waar zwaar gevochten wordt. Kiev ontkende donderdag elke betrokkenheid op een laconieke manier. „Elk FSB-gebouw dat brandt of ontploft in Rusland, zeker in de Rostov regio, wijst duidelijk op een paniekreactie, een verlies van controle en de overgang in Rusland naar een belangrijk intern conflict. Oekraïne komt hier niet tussen maar kijkt wel geamuseerd toe.”
Sinds twee incidenten werden gemeld met gewapende Russische anti-Poetin-groepen, spreekt Kiev geregeld over een „belangrijk intern conflict” dat Rusland zal destabiliseren. Ondanks de vele branden lijkt het toch vooral wishfull thinking dat in het land een georganiseerde opstand groeit of er sprake is van algemene volkswoede.
De Telegraaf