Duitse expansie van Tennet dwingt Nederland tot lastige keuze
Het is eigenlijk een succesverhaal. Tennet maakte een stap over de grens en is nu in Duitsland veel groter dan in Nederland. Dat geeft minister Hoekstra de nodige kopzorgen, want het staatsbedrijf heeft veel geld nodig voor investeringen.
Van de kust in Oost-Friesland tot aan de Beierse heuvels, in Duitsland hangen en liggen duizenden kilometers aan hoogspanningskabels die eigendom zijn van het Nederlandse staatsbedrijf Tennet. De investeringen in het hoogspanningsnet worden alleen maar groter, net als de financiële risico's. De conclusie op het Haagse Binnenhof: Tennet wordt té groot in Duitsland.
Rupsje-nooit-genoeg
En de netbeheerder ontpopt zich steeds meer als rupsje-nooit-genoeg. Energie moet uit schone bronnen komen. Zo veel mogelijk wind en zon. Dus moeten er kabels worden getrokken. Over de zeebodem om windparken aan te sluiten, op land omdat industrie en steden elektricificeren. Die ontwikkeling is niet te stoppen.
Daarom kijkt de Nederlandse staat naar wat het in de toekomst met Tennet wil. Mogelijk moet het staatsbedrijf een partner krijgen.
In 2011 mikte Tennet nog op een investering van €14 mrd voor tien jaar. In februari van dit jaar onthulde het staatsbedrijf zijn agenda voor het komende decennium: het zal €12 mrd moeten steken in het Nederlandse hoogspanningsnet en €23 mrd in het Duitse net.
De Nederlandse staat moet die miljarden leveren, in de vorm van eigen vermogen. Dat komt uiteindelijk via dividend weer terug. Daarnaast staat Nederland garant, aangezien Tennet ook obligaties uitgeeft.
Hoekstra bekijkt zijn opties
De komende tien jaar heeft Tennet €4,75 mrd aan extra eigen vermogen nodig. Mogelijk kan dat oplopen naar €6,75 mrd. Dat is nodig om de kredietwaardigheid op peil te houden en zo de financiële continuïteit zeker te stellen. Als Tennet geen extra eigen vermogen zou krijgen, is het op termijn onvoldoende in staat om wettelijk verplichte investeringen te financieren, zowel in Nederland en Duitsland.
Tennet wil dus steeds meer kapitaal, terwijl dat voor een groot gedeelte in Duitsland zal worden gebruikt. Daarom besloot minister Wopke Hoekstra van Financiën, nadat er ook Kamervragen over waren gesteld, dat hij verschillende opties wil laten onderzoeken. De '(deel)verkoop van Tennet aan een private partij' is een van de scenario's waar ambtenaren naar gaan kijken, schreef hij op 13 september in een brief naar de Tweede Kamer.
Dividend
Deze overweging van de Nederlandse overheid 'bewijst hoe de steeds stijgende kapitaalsbehoefte drukt op de financiën' van dit soort bedrijven, schreef Scope Ratings, een kredietbeoordelaar uit Berlijn, eerder vorige week. Veel hoogspanningsbedrijven zijn in handen van de staat of regionale overheden. Die hebben altijd geprofiteerd van betrouwbare dividendstromen. 'Nu staan de hoogspanningsbedrijven voor een delicate keuze: dividend uitkeren of meer investeren in het netwerk', analyseerde Scope.
Een risico van privatisering is dat het kredietoordeel verslechtert, zei analist Sebastian Zank van Scope. Onder auspiciën van de staat heeft Tennet een sterke rating. A- bij Standard & Poor's en bij Moody's een vergelijkbaar oordeel: A3. Daarom kan het bedrijf goedkoop lenen op de obligatiemarkt.