Bedrijfsfraude
Het succes van het Duitse fintech-bedrijf Wirecard bleek fictie
De Duitse aanklager gaf woensdag een persconferentie in München nadat de voormalige topman en twee bestuursleden waren gearresteerd. Zij worden verdacht van het vervalsen van de boeken. Beeld AFP
Het boekhoudschandaal van de Duitse betalingsverwerker Wirecard raakt ook de Duitse politiek. Minister van financiën Olaf Scholz wist al in februari 2019 van mogelijke marktmanipulatie.
Hans Nauta24 juli 2020, 13:02
Het begon met 1,9 miljard euro die ‘kwijt’ was. Dit bedrag stond wel op de balans van het Duitse betalingsbedrijf Wirecard, maar het geld is er nooit echt geweest. Na die opzienbarende onthulling vorige maand moest Wirecard het faillissement aanvragen. Sindsdien wordt het fraudedossier almaar dikker. Deze week kwam er nog eens 3,2 miljard aan oneerlijk verkregen leningen bij. Topman Markus Braun van Wirecard is voor de tweede maal in korte tijd gearresteerd. Ook raakt het boekhoudschandaal de Duitse politiek.
Wirecard was de oogappel van de Duitse fintech-sector, als aanbieder van digitale betalingsdiensten en werkgever van 5800 mensen. Bondskanselier Angela Merkel had het bedrijf vorig jaar september nog warm aanbevolen tijdens een bezoek aan China, meldt de Amerikaanse zakenkrant Wall Street Journal. Ook al waren haar topambtenaren op de hoogte van mogelijke misstanden bij het bedrijf.
Bestuursvoorzitter Braun werd vorige maand al gearresteerd op verdenking van fraude en marktmanipulatie, maar kwam op borg vrij. Hij wordt ook verdacht van handel met voorkennis: vlak voor de faillissementsaanvraag zou hij voor miljoenen euro’s aan aandelen Wirecard hebben verkocht. Woensdag werd hij samen met de voormalige financiële topman en het voormalige hoofd boekhouding opgepakt.
Volgens de openbaar aanklager in München besloot dit drietal in 2015 om de boeken te vervalsen. Het verliesmakende Wirecard werd opeens winstgevend en daardoor aantrekkelijker voor klanten, investeerders en andere geldschieters. Wetende dat een kwart van de bezittingen – die 1,9 miljard euro – in werkelijkheid niet bestond, haalden de verdachten voor 3,2 miljard euro aan leningen binnen. Ook zorgden ze goed voor hun persoonlijke bankrekeningen.
Ook leningen bij ABN Amro en ING
Naast banken in Duitsland en Japan leenden ook ABN Amro en ING geld aan Wirecard, meldde persbureau Bloomberg, elk zo'n 180 of 200 miljoen euro. De Nederlandse Vereniging van Effectenbezitters vindt dat de banken steken hebben laten vallen. Bijvoorbeeld omdat Financial Times vorig jaar al onthulde dat het goed mis was bij Wirecard.
Wirecard leverde betaaldiensten over de hele wereld. Bijvoorbeeld aan luchtvaartmaatschappij KLM. Naar eigen zeggen verzorgde Wirecard het complete betalingssysteem op de KLM-websites in veel landen in Europa en daarbuiten. Ook regelde Wirecard voor KLM de digitale verbinding met een Indiase bank, om zo betalingen te kunnen verwerken in India. KLM reageert niet op de vraag wat het faillissement van Wirecard in de praktijk voor de maatschappij betekent.
Waarom greep de toezichthouder niet in?
De val van Wirecard raakt ook de Duitse politiek. Had de toezichthouder niet veel eerder moeten ingrijpen? De Duitse minister van financiën Olaf Scholz wist al in februari 2019 van mogelijke marktmanipulatie door Wirecard. De Duitse financiële waakhond BaFin informeerde hem daarover, schreef Bloomberg.
Scholz reageerde deze maand dat hij veranderingen wil doorvoeren bij de toezichthouder, omdat het toezicht tekort schoot. Ook duikt het Bundesrechnungshof in de zaak. Deze onderzoeksautoriteit van de overheid wil weten waarom BaFin niet heeft opgetreden na signalen van mogelijke fraude.
Eerder deze maand werd ook de voormalige directeur van de Wirecard-afdeling in Dubai opgepakt. Gezocht wordt nog naar de rechterhand van topman Braun. Die dook vorige maand onder. Na zijn verdwijning zei hij in een chat met een collega in een land te zijn waar dezelfde mensen al 25 jaar aan de macht zijn. Na aanvullend onderzoek concludeerde onderzoeksplatform Bellingcat dat hij zich in Wit-Rusland verschuilt.