Wat is koersmanipulatie?
Koersmanipulatie is het manipuleren van de koers van een beursgenoteerd financieel instrument. Artikel 5:58 lid 1 Wft stelt strafbaar:
a) een transactie of een handelsorder in financiële instrumenten te verrichten of te bewerkstelligen waarvan een onjuist of misleidend signaal uitgaat of te duchten is met betrekking tot het aanbod van, de vraag naar of de koers van de financiële instrumenten, tenzij degene aantoont dat zijn beweegreden gerechtvaardigd en gebruikelijk is;
b) een transactie of een handelsorder in financiële instrumenten te verrichten of te bewerkstelligen teneinde de koers van de financiële instrumenten op een kunstmatig niveau te houden, tenzij degene aantoont dat zijn beweegreden gerechtvaardigd en gebruikelijk is;
c) een transactie of een handelsorder in financiële instrumenten te verrichten of te bewerkstelligen waarbij gebruik wordt gemaakt van bedrog of misleiding; of
d) informatie te verspreiden waarvan een onjuist of misleidend signaal uitgaat of te duchten is met betrekking tot het aanbod van, de vraag naar of de koers van financiële instrumenten, terwijl de verspreider weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat die informatie onjuist of misleidend is.
Voor koersmanipulatie is het, anders dan bij gebruik van voorwetenschap, niet vereist dat de geplaatste order tot koop of verkoop van het financiële instrument wordt uitgevoerd. Bij de eerste strafbaarstelling is dus van belang of van het plaatsen van een order een onjuist of een misleidend signaal uitgaat naar het aanbod van, de vraag naar, of de koers van het financiële instrument. Indien dit het geval is, zal het plaatsen van een order koersmanipulatie opleveren.
Sancties op koersmanipulatie
Koersmanipulatie is een misdrijf. Het Openbare Ministerie kan een overtreder, al dan niet op aangifte van de AFM, strafrechtelijk vervolgen. De AFM houdt toezicht op de beurshandel en kan koersmanipulatie sanctioneren door bijvoorbeeld een boete op te leggen. De basisboete voor koersmanipulatie is EUR 2 miljoen.
Onderzoek naar koersmanipulatie
Koersmanipulatie is over het algemeen moeilijk op te sporen en te bewijzen, zeker indien er geen sprake is van bijzondere, niet direct te verklaren, koersbewegingen. Of in een concreet geval sprake is van koersmanipulatie kan pas na nader onderzoek worden vastgesteld. De volgende gezichtspunten kunnen in het geval van het plaatsen en annuleren van orders van het aandeel BinckBank van belang zijn:
a) in hoeverre geplaatste handelsorders of verrichte transacties een aanzienlijk deel uitmaken van de dagelijkse omzet in het aandeel BinckBank, met name wanneer deze activiteiten leiden tot een wijziging van betekenis in de koers van het aandeel;
b) in hoeverre door personen met een aanzienlijke koop- of verkooppositie in dit fonds geplaatste handelsorders of verrichte transacties leiden tot wijzigingen van betekenis in de koers van het aandeel BinckBank;
c) of verrichte transacties al dan niet leiden tot een wijziging van de identiteit van de begunstigde eigenaar van het aandeel BinckBank;
d) in hoeverre geplaatste handelsorders of verrichte transacties leiden tot het draaien van posities binnen een korte tijdsspanne en een aanzienlijk deel uitmaken van de dagelijkse omzet in het aandeel BinckBank en in verband zouden kunnen staan met wijzigingen van betekenis in de koers van het aandeel BinckBank;
e) in hoeverre geplaatste handelsorders of verrichte transacties geconcentreerd zijn binnen een korte tijdsspanne van de handelssessie en leiden tot een koerswijziging die vervolgens omslaat;
f) in hoeverre geplaatste handelsorders resulteren in een wijziging van de beste bied- en laatkoersen van het aandeel BinckBank of meer in het algemeen van de koersen geboden in het kader van het voor de marktdeelnemers toegankelijke orderboek, en worden geannuleerd voordat zij worden uitgevoerd;
g) in hoeverre handelsorders worden geplaatst of transacties worden verricht op of omstreeks een bepaald tijdstip wanneer afwikkelingskoersen worden berekend, en tot koerswijzigingen leiden die van invloed zijn op genoemde koersen.5