RTL
20 miljard van landelijke overheid nodig voor grootschalige woningbouw
21 juni 2021 21:08 Aangepast: 21 juni 2021 22:34
De landelijke overheid moet 20 miljard euro investeren om een groot woningbouwprogramma van de grond te krijgen. Dat blijkt uit een brief die demissionair minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Als de overheid de portemonnee zou trekken, gaat het om een trendbreuk.
Bouwen, bouwen, bouwen. Dat lijkt de enige oplossing om het woningtekort te bestrijden. Er is bijna geen huis meer te krijgen en ondanks de coronacrisis blijven de prijzen stijgen. De woningnood loopt steeds verder op, deels doordat mensen vaker alleen wonen en deels door bevolkingsgroei.
De teller staat nu op een tekort van 279.000 woningen. De huizen die er zijn, worden bovendien vaak door beleggers opgekocht die ze voor hoge bedragen weer verhuren.
Betaalbare huizen
Vorig jaar werd een plan gepresenteerd om 440.000 woningen te bouwen vóór 2040, waarvan 70 procent betaalbaar is. Het gaat dan om sociale huurwoningen en huurwoningen in de vrije sector met een huur lager dan 1000 euro per maand. Koopwoningen moeten onder de NHG-grens van 325.000 vallen. Het gaat met name om appartementen (70 procent) en een klein aantal eengezinswoningen.
De huizen moeten verspreid door Nederland worden gebouwd, in 14 gebieden die door de overheid in de nationale omgevingsvisie zijn aangewezen als geschikte plekken voor woningbouw.
Gat van 20 miljard
Een inschatting van de kosten is nu bekend. In totaal kost het project 142 miljard euro, blijkt uit de doorrekening. Het grootste deel, 109 miljard euro, wordt door private partijen zoals bouwbedrijven en investeerders betaald. Voor 13 miljard euro is dekking vanuit al bestaande overheidsuitgaven of -reserveringen.
Maar de overheid moet ook structureel met geld over de brug komen voor het gat van 20 miljard euro, iets wat niet gebruikelijk is.
Miniatuurvoorbeeld Lees ook:
Woningnood sneller aangepakt, tienduizenden betaalbare woningen erbij
De landelijke overheid laat het bouwen van huizen en infrastructuur voor die woningen al sinds de jaren 90 aan de commerciële markt, provincies en gemeenten over en legt er geen geld voor opzij. De 1 miljard euro die in 2019 werd beloofd voor de bouw van ten minste 65.000 woningen (woningbouwimpuls) is daarop een uitzondering.
1 miljard per jaar
Het tij lijkt te keren. Ollongren zegt in een brief aan de Tweede Kamer: "Om de vele woningen te kunnen bouwen, zijn investeringen nodig. Ik heb hier onderzoek naar gedaan, zodat een volgend kabinet hierover kan besluiten. Uit de onderzoeken komt naar voren dat zonder financiële steun vanuit het Rijk er onvoldoende wordt gebouwd, in een lager tempo en met minder betaalbare woningen."
In de nu gepresenteerde business case, opgesteld op verzoek van het ministerie, staat het voorstel om de landelijke overheid een structurele bijdrage van 20 miljard euro te laten betalen, omgerekend over 20 jaar 1 miljard euro per jaar.
Goede infrastructuur
Het geld is met name bedoeld voor aanleg van een goede infrastructuur en grondexploitatiekosten. Dat zijn kosten voor bijvoorbeeld de aanleg van riolering en de aanleg van groenvoorzieningen.
Miniatuurvoorbeeld Lees ook:
'Grote steden willen beleggers verbieden woningen op te kopen'
Ook gaat er in de business case geld van de landelijke overheid naar aanleg van een goede infrastructuur. In de metropoolregio Amsterdam moeten 213.000 huizen komen, waarvan het merendeel in de oostflankregio richting Almere.
Oostkant grote steden
In de zuidelijke Randstad, het gebied bij Rotterdam en Den Haag, komen 133.000 woningen. Ook hierbij worden de meeste huizen gebouwd aan de oostkant van de grote steden. In Utrecht is plek voor 42.000 woningen, verder zijn er plannen voor bouw in onder meer Brabant en de provincie Groningen.
Essentieel is dat alle woningbouwlocaties goed ontsloten worden, staat in het plan. In de regio Amsterdam moet onder meer de Noord-Zuidlijn verlengd worden richting Schiphol en de IJmeerverbinding, een oeververbinding tussen Amsterdam en Almere over het IJmeer moet er komen.