"Niemand die het wil, maar straks halen we pillen toch uit China"
Elke week schrijft politiek verslaggever Hans van Soest over wat er speelt in Den Haag in Onder Politici. Deze week: wanneer twee grote belangen niet samengaan.
Hans van Soest 18-12-22, 11:01
Het was een historisch momentje, dinsdag. RIVM-baas Jaap van Dissel sprak in de Tweede Kamer over het einde van de laatste coronamaatregelen. Als alles meezit, hoeft iemand met coronaverschijnselen zich vanaf volgende maand niet meer te laten testen.
Maar het momentje ging vrij ongemerkt voorbij. Niet corona beheerst ons leven nu, maar de energiecrisis. De bijeenkomst met Van Dissel werd nog maar door een handjevol Kamerleden bijgewoond.
Tijdens de coronacrisis werd pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk Europa was van China en India voor medicijnen en medische hulpmiddelen
Ook tekenend was een mededeling van minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) diezelfde dag. Een grote Nederlandse fabrikant van geneesmiddelen, InnoGenerics, is failliet. Twee jaar geleden werd het bedrijf nog met 6,7 miljoen euro belastinggeld overeind gehouden. Bij de fabriek in Leiden konden 2,5 miljard pillen per jaar worden gemaakt, zoals cholesterolverlagers en andere medicijnen waar geen duur patent op rust. ‘Het behoud van de grootste generieke geneesmiddelenfabriek van Nederland achten wij van groot belang voor de leveringszekerheid van medicijnen’, stelde het kabinet toen.
Tijdens de coronacrisis werd pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk Europa was van China en India voor medicijnen en medische hulpmiddelen. Van links tot rechts in de Kamer, van Den Haag tot Brussel: iedereen vond dat ‘we’ zelfredzaam moesten worden.
Investeerder
,,InnoGenerics had de capaciteit om 80 procent van alle generieke geneesmiddelen voor Nederland te maken”, zegt hoogleraar gezondheidseconomie Wim Groot (Universiteit Maastricht). ,,Geen investeerder wilde er nog geld in steken en toen besloot de minister dat het toch niet een taak is van de overheid om die fabriek overeind te houden.’’
Op zich is daar veel voor te zeggen. De fabriek had een slechte beoordeling van de Inspectie Gezondheidszorg. De minister voerde de afgelopen maanden gesprekken met zorgverzekeraars en concurrerende farmaceuten: niemand wilde de portemonnee trekken. De fabricage was duur en niet rendabel. Ook Intravacc gaat in de verkoop, het laatste vaccininstituut in handen van de overheid.
Veelzeggend, zegt Groot. ,,Zo blijven we in de situatie dat we niet kunnen concurreren met landen als China en India. Uiteindelijk kunnen bedrijven in Nederland voor het maken van generieke medicijnen niet concurreren met lagelonenlanden. Dat weten investeerders ook. Dus als de overheid niets doet, verandert er niets.”
Het dilemma waar het kabinet mee worstelt, is dat de wens om zelf medicijnen te maken niet te combineren is met de wens om de kosten voor de zorg in de hand te houden. Ja, we willen voor onze antibiotica niet meer afhankelijk zijn van China. In de handelsoorlog met de Verenigde Staten dreigde dat land nog de export van medicijnen te stoppen. Maar zelf fabrieken bouwen en grondstoffen produceren is een zaak van lange adem en is duur. En wanneer de zorgpremie fors omhoog gaat van burgers, is ook iedereen ongelukkig.
CDA-Kamerlid Joba van den Berg waarschuwt dat in heel West-Europa de productie van generieke geneesmiddelen op omvallen staat door stijgende prijzen van verpakkingen en grondstoffen. ,,Ondertussen heeft minister Kuipers het niet meer over productiezekerheid, maar over leveringszekerheid. Dat is wat anders. Namelijk dat je afspreekt dat Nederland bij tekorten toch voorrang krijgt bij levering. Maar willen we dat risico lopen?”
Vanaf 1 januari moeten er voorraden van medicijnen en hulpmiddelen worden aangelegd voor minimaal zes weken
Kuipers doet niet niks. Hij trekt miljoenen uit om de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen hier een impuls te geven. Er komt een ‘speciaal vertegenwoordiger grondstoffenstrategie’ die moet zorgen dat de EU voldoende grondstoffen voor medicijnen krijgt. En vanaf 1 januari moeten er voorraden van medicijnen en hulpmiddelen worden aangelegd voor minimaal zes weken.
Maar die komen wel veelal van ver. En de sluiting van InnoGenerics kan leiden tot tekorten op termijn, erkent Kuipers. Ook concludeerden vier onderzoeksrapporten deze week dat het ‘onhaalbaar’ is dat Nederland en de EU zelf al hun medicatie kunnen produceren. Het bleef stil.
Ondertussen is de politiek alweer druk met het volgende dossier: hoe kunnen we straks voor onze energie onafhankelijk worden van het buitenland. Iedereen wil dat nu. Maar willen we het straks nog steeds betalen?"
Bron: AD.
Ligt hier een mooie taak voor Fagron?