Omtzigts programma ademt CDA, maar hij wil geen gratis kinderopvang, een andere stikstofaanpak en referendum
Verkiezingen
Pieter Omtzigts langverwachte programma is er dan ein-de-lijk. Het riekt naar het CDA, erkent ook de partijleider van NSC. ,,Ik ben niet ineens radicaal anders gaan denken.’’ Verder wil géén gratis kinderopvang, een hogere suikertaks, géén kilometerheffing en minder koeien.
Tobias den Hartog, Hans van Soest 24 okt. 2023 Laatste update: 11:55
Er lagen een boek, een lijvig beginselen-document, en nu ook een écht verkiezingsprogramma. Pieter Omtzigt is daarmee bijna de laatste die zijn plannen presenteert. Opmerkelijk, want hij stelt het altijd over de inhoud te willen hebben. Maar daar deed hij dinsdagochtend bij de presentatie ineens laconiek over. ,,Ik heb nog niemand gehoord die zei: ik heb alle programma’s op mijn nachtkastje liggen en zat op die van jou te wachten.”
Die plannen in vogelvlucht dan toch: Omtzigt wil géén kilometerheffing, géén gratis kinderopvang, maar juist wel weer een hogere suikertaks, accijns op e-sigaretten en de btw op hotels en vakantieparken verhogen. Omtzigt wil verder een correctief referendum, als een wet door de Tweede Kamer is. Nederlanders zouden dan dus het parlement kunnen terugfluiten.
Nog wat rijp en groen: 5 mei moet een vrije dag worden, kraamzorg moet gratis worden, de jaarlijkse tandartscontrole moet terug in het basispakket en NSC wil dat Nederland de NAVO-norm gaat halen, dat 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) wordt besteed aan defensie. Ook wil de partij dat rijke Nederlanders die nu in Monaco of Zwitserland wonen vanwege de lage belastingen ‘een eerlijke bijdrage’ gaan leveren. Hoe dat moet, is nog onduidelijks
De aandacht voor de regio is ook geen verrassing. ,,Grote delen van het land, buiten de Randstad, zijn verwaarloosd,” aldus Omtzigt. Hij wil dat streekziekenhuizen behouden blijven. En er moet een apart fonds komen om regionale theater- en filmproducties te financieren.
Stikstof
Omtzigt wil wel vasthouden aan het terugdringen van de stikstofuitstoot. Met hoeveel is niet duidelijk: hij schrijft dat de uitstoot in 2035 ‘significant’ moet zijn teruggedrongen. Er zullen boeren moeten stoppen, zei hij in een toelichting, maar ze moeten eerst ‘ruimte krijgen’ om de stikstofnormen te halen. De veestapel moet wel kleiner en de partij wil een stop op de bouw van nieuwe megastallen, zei Omtzigt. De partij wil de industrie ‘vergroenen, maar niet verjagen’.
Omtzigt wil wel zowel het klimaatfonds, het stikstoffonds als het groeifonds schrappen. Maar daar staat tegenover dat Omtzigt wel klimaatregelen wil treffen. De partij houdt vast aan de klimaatdoelen van Parijs. Het wil windparken op zee, maar niet meer op land. Ook de aanleg van zonneparken moet stoppen, maar er moeten wel meer zonnepanelen op daken komen.
Over het aanpakken van de woningnood sluit Omtzigt aan bij het huidige beleid van CDA-minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) die volgens Omtzigt goede eerste stappen heeft gemaakt. Er moeten méér huizen komen, waar nodig moet er kunnen worden uitgebreid buiten de bebouwde kom en binnen de bebouwde kom moeten er waar mogelijke extra verdiepingen op appartementencomplexen komen.
Asiel
Op het vlak van asiel lijkt Omtzigt ook dichtbij de koers van het CDA en de VVD te blijven. Hij wil dat het tweestatusstelsel wordt ingevoerd. Asielzoekers die persoonlijk gevaar lopen in eigen land (homo’s, christenen) komen dan in aanmerking te blijven, anderen kunnen hooguit tijdelijk worden opgevangen, ook als ze op de vlucht zijn voor oorlog. Hij vindt dat Nederland moet gaan werken met een richtgetal van maximaal 50.000 migranten. Dan gaat het zowel om arbeidsmigranten, vluchtelingen als expats. Dat aantal is erg laag, in vergelijking met nu. Het kabinet rekende alleen al op 70.000 asielzoekers, nog los van bijvoorbeeld arbeidsmigranten.
Ook opmerkelijk is dat Omtzigt het aantal nareizende migranten wil beperken. Hij kiest ook daar de lijn van VVD en CDA, dat als iemand hier asiel heeft gekregen deze alleen leden van het ‘kerngezin’ naar hier mag halen.
Om het aantal arbeidsmigranten te beperken wil Omtzigt verder het mes zetten in fiscale voordelen voor expats. En om de groei van het aantal buitenlandse studenten af te remmen moet er weer meer les gegeven worden in het Nederlands op universiteiten.
Beter bestuur
In het programma is, hoe kan het anders, een ‘beter bestuur’ van Nederland, zijn stokpaardje. Zo hamert hij andermaal op het oprichten van een constitutioneel hof, een hof dat aangenomen wetten gaat toetsen aan de grondwet. Omtzigt wil ook een nieuw kiesstelsel, waarbij vanuit districten Kamerleden worden gekozen. Dat aantal Kamerleden wil hij wel op het huidige aantal houden. Een volgend coalitieakkoord van de nieuwe regering zou zich ‘tot hoofdlijnen moeten beperken’. Dat moet meer ruimte laten voor de Tweede Kamer om beleid te maken. Omtzigt voelt bovendien voor ‘vakministers’ die niet lid zijn van een partij. Dat moet ‘normaal’ worden, aldus NSC.
Qua varia in het programma: Omtzigt wil het koninklijk huis handhaven, maar vindt wel dat de koning belasting moet gaan betalen. Lelystad Airport blijft wat hem betreft dicht en hij ziet niets in het plan voor gratis kinderopvang.