Vier redenen waarom langverwachte tegenoffensief erop of eronder is voor Oekraïne
Algemeen wordt aangenomen dat Oekraïne binnenkort start met een offensief om zoveel mogelijk gebied te heroveren op Rusland. Voor het Oekraïense leger staat er deze lente strategisch veel meer op het spel dan voor Rusland. De Russische legerleiding lijkt intussen geleerd te hebben van eerdere blunders en heeft de tijd gehad om zich - letterlijk - in te graven.
1. Rusland heeft zich letterlijk ingegraven
Dat Oekraïne terrein wil heroveren, is geen geheim voor het Russische commando. Rusland heeft de voorbije maanden op strategische plekken verschillende verdedigingslinies gebouwd. Die bestaan uit mijnenvelden, bunkers, versterkingen en versperringen die een Oekraïense opmars lastig zullen maken. Oekraïne zal zijn offensief proberen te plannen langsheen de grootste concentraties van Russische militairen, maar soms zal dat niet te vermijden zijn.
Daar staat tegenover dat de frontlijn nog steeds meer dan 800 kilometer lang is. Oekraïne zal zoeken naar zwakke plekken, met weinig Russische troepenconcentraties. Rusland van zijn kant waakt en kijkt waar Oekraïne militair materieel en militairen verzamelt. Desinformatiecampagnes om Rusland op het verkeerde been te zetten, zullen van strategisch belang zijn voor Oekraïne.
2. De rollen draaien om: aanvallen is complexer dan verdedigen
Volgens militaire handboeken moet een aanvallend leger over drie keer meer militairen (met materieel én nodige logistiek) beschikken dan een verdedigend leger. Rusland zit deze keer in het verdedigende kamp en zal dus minder afhankelijk zijn van lange loodzware logistieke lijnen tot het front.
Rusland heeft militairen en middelen klaarstaan om tegenoffensieven uit te voeren tegen een kwetsbaar en soms ongelijk oprukkend Oekraïens leger. Maar Rusland kampt met weinig gemotiveerde militairen en was tot nu erg zwak in het efficiënt uitvoeren van complexere offensieven.
3. Oekraïne moet nu terrein heroveren, Rusland moet juist niets (en heeft de tijd mee)
Voor Oekraïne speelt de tijd in het nadeel. De oorlog is intussen meer dan een jaar bezig en de kans bestaat dat de westerse bondgenoten oorlogsmoe worden en de wapenleveringen en de financiële steun voor de oorlog afkalven.
De VS gaat na de zomer steeds meer in verkiezingsmodus, waardoor ook president Biden onder vuur kan komen liggen voor uitgaven "aan een oorlog die de onze niet is". Oekraïne moet terreinwinst kunnen aantonen én terrein heroveren nu het nog volop wapens en munitie krijgt.
Rusland heeft genoeg aan het status quo. Zelfs met beperkt terreinverlies is standhouden al voldoende voor de Russen. De frontlijn “bevriezen” zou een overwinning zijn. Rusland heeft gas, olie, geld en tijd. De oorlogseconomie begint bovendien op volle toeren te draaien, ondanks economische sancties van westerse landen.
4. Wegen nieuwe westerse wapens op tegen meer Russische militairen?
Oekraïne heeft de voorbije maanden heel wat nieuwe westerse performante wapensystemen gekregen. Onder meer de veelbesproken Leopard 2-tanks en langeafstandsartillerie. Dat betekent ook dat de jonge crews met nieuw materieel aan de slag moeten.
In het verleden hebben Oekraïense militairen wel blijk gegeven van uitzonderlijk snel aanpassingsvermogen. Het gekende westerse geleverde militaire materieel (brugleggers, genie-voertuigen, anti-mijnuitrustingen, …) toont aan dat het offensief anders en complexer zal zijn dan wat we tot nu gezien hebben.
Rusland heeft de voorbije maanden bijgeleerd en beschikt intussen ook over veel drones die het nu ook een beter zicht geeft op de frontlijn. Een echte verrassingsaanval uitvoeren wordt steeds moeilijker voor Oekraïne. Rusland investeerde ook in meer elektronische (afweer)middelen. De Russische legerleiding kan ook blijven mobiliseren uit een bevolking van 146 miljoen Russen, Oekraïne moet dat doen uit een bevolking van 44 miljoen mensen. Cijfers tellen, zeker in oorlogstijd.
Conclusie
Oekraïne beschikt over bijzonder gemotiveerde militairen, die beschikken over beter westers militair materieel. Het Oekraïense leger was tot nu toe tactisch superieur en kon daarbij rekenen op westerse inlichtingen en belangrijke militaire planning. Maar Rusland leerde uit de vele fouten en de tijd speelt deze keer in Moskou's voordeel. Groot nadeel is dat de Russische militairen niet gemotiveerd zijn, en er nog steeds geen duidelijk Russisch strategisch plan is.