Populaire generaal en Wagnerleider spoorloos verdwenen: ‘Prigozjin staat er slechtst voor’
Waar bevindt Jevgeni Prigozjin zich, de gevallen leider van Wagner? En waar is generaal Sergej Soerovikin, de populairste generaal onder Russische frontsoldaten? Beide mannen zijn niet meer in het openbaar gezien sinds de opmerkelijke muiterij van Wagner, afgelopen weekeinde.
Bob van Huët 29-06-23, 18:01 Laatste update: 18:20
Russische militaire bloggers beweren dat Soerovikin en zijn rechterhand, kolonel-generaal Andrej Joedin, zijn gearresteerd, maar deze aanhoudingen zijn niet bevestigd. Dmitri Peskov, de woordvoerder van het Kremlin, weigerde vanochtend opheldering te geven en verwees de aanwezige pers naar het Russische ministerie van Defensie, dat op zijn beurt beweert van niets te weten.
Minister van Defensie Sergej Sjojgoe, die juist door Prigozjin en Soerovikin (hoewel in mildere bewoordingen) scherp werd bekritiseerd, is wel weer in beeld. Hij zat aan tafel tijdens een vergadering met president Poetin. Het lijkt er zodoende op dat de impopulaire Sjojgoe nog steeds het volle vertrouwen geniet van ‘de baas’. Volgens onbevestigde berichten was het de bedoeling van de muiters van Wagner om Sjojgoe in Rostov te arresteren wegens wanbeleid, maar dat is dus niet gebeurd.
‘Prigozjin heeft hand overspeeld’
Ruslandkenner Helga Salemon, verbonden aan het Haags Centrum voor Strategische Studies, gelooft dat Jevgeni Prigozjin er momenteel het slechtst voorstaat. De Wagnerbaas zou in Belarus zijn, maar zijn exacte verblijfplaats is niet bekend. ,,Prigozjin is een creatie van Poetin en een crimineel uit St. Petersburg. Maar hij heeft zijn hand overspeeld en zichzelf onmogelijk gemaakt met die muiterij. Mogelijk wordt er later echt met hem afgerekend, misschien via een proces. Poetin heeft de weg vrijgemaakt voor een fraudeonderzoek tegen Prigozjin, iets wat hij altijd doet wanneer hij iemand wil aanpakken. Ondertussen is Prigozjin al verbannen, neemt het ministerie van Defensie zijn huurlingen over, worden de activiteiten van Wagner in Afrika door het ministerie voortgezet en zijn Prigozjins mediabedrijven (waaronder de Patriot Media Group) in beslag genomen.”
De vraag is wat er zal gebeuren met het militaire materieel van Wagner, merkt Salemon op. ,,Is er in de deal die hij heeft gesloten bepaald dat dat allemaal moet worden ingeleverd? Het is de vraag wat er dan nog voor hem overblijft. Kan Prigozjin ooit nog een vuist maken?” Met naar schatting duizend man die Prigozjin naar Belarus zou willen volgen, heeft de baas van Wagner niet veel speelruimte.
Prigozjins lot lijkt dus bezegeld. In elke biografie van Vladimir Poetin wordt bijna onderstreept dat de Russische president veel door de vingers ziet (corruptie, smeergelden, prima), maar niet een gebrek aan loyaliteit. Verraders worden vroeg of laat ter verantwoording geroepen. Volgens het gerenommeerde Amerikaanse onderzoeksinstituut Institute for the Study of War (ISW) duidt de onvindbaarheid van generaal Sergej Soerovikin op interne onderzoeken en zuiveringen die momenteel op verschillende niveaus plaatsvinden. Alle rangen in het leger en de leiders binnen het ministerie van Defensie zouden worden getest op loyaliteit door de FSO, de veiligheidsdienst van de Russische Federatie, die ook de veiligheid van de president waarborgt. Er wordt beweerd dat de Russische militaire politie in Syrië enkele commandanten van Wagner heeft gearresteerd. Een Russische onderminister van Defensie is daar nu om aan de Syrische autoriteiten tekst en uitleg te geven.
Het is puur propaganda om uit te stralen dat hij eigenlijk een geweldige leider is
Helga Salemon, Ruslandkenner
Als Soerovikin en zijn team inderdaad zijn gearresteerd, zullen ze waarschijnlijk als zondebokken aan het Russische publiek worden gepresenteerd om een antwoord te geven op de vraag waarom het leger zo aarzelend heeft gereageerd op de muiterij van Wagner, aldus het ISW. Volgens deze denktank zou dit straks een rechtvaardiging zijn voor een aanstaande herstructurering van de Russische militaire top. Gezien zijn eerdere kritiek op het ministerie van Defensie zou Soerovikin nu in ieder geval een perfecte zondebok kunnen zijn, los van zijn rol in de muiterij van Wagner, zo voorspelt het onderzoeksinstituut.
Alsof er niets gebeurd is
Ondertussen gedraagt president Poetin zich alsof er niets is gebeurd en lijkt hij populairder te willen zijn dan ooit. In de Zuid-Russische regio Dagestan besprak Poetin verrassend genoeg het onderwerp ‘binnenlands toerisme’. Ruslandkenner Salemon: ,,Dat past helemaal bij de strategie om te doen alsof alles normaal is. Hij deed dit ook tijdens de drone-aanval op Moskou, toen hij in gesprek ging met moeders en kinderen. Het is puur propaganda om uit te stralen dat hij eigenlijk een geweldige leider is.”
Poetin werd ontvangen als 'popster' in Dagestan, volgens de Russische staatsmedia.