‘En wat doen we met de bouwmaterialen? Hamsteren!’
De oorzaken van de prijzengekte rond bouwmaterialen zijn divers. De gevolgen manifesteren zich in allerlei hoedanigheden. Inkopers moeten alle zeilen bijzetten, zo nu en dan hun poot stijf houden en soms maar hun verlies nemen. “Beschikbaarheid en prijs zijn bijna dagkoersen geworden.”
Nieuws
marktontwikkelingtoeleveranciersstaalmateriaalkostenmateriaalmarktontwikkelingkunststofhoutbouwkosten
Eerste publicatie 13:00Laatst gewijzigd 18 jun 2021
De prijzen van bouwmaterialen zijn onmiskenbaar hoog. Menigeen denkt dat het iets van tijdelijke aard is, een impulsieve reflex van de keten. Het spel van voorraad en prijzen roept herinneringen op aan de lege schappen voor toiletpapier een jaar geleden. Er werd flink gehamsterd en sommige consumenten waren even veroordeeld tot een leven zonder toiletpapier. Maar het duurde niet lang en de hamsteraars kwamen al snel tot het besef dat de aangelegde voorraad niet nodig was. De gekte waaide over. En er was toiletpapier.
Zo zal het nu ook gaan met de prijzen van bouwmaterialen, is de veronderstelling (en de hoop). Als Jan Modaal straks de verbouwing af heeft en weer gaat consumeren, restaurants bezoeken en vakanties boeken, dan kan de keten vanaf de bron weer op gang komen en kunnen de prijzen weer normaliseren. Een fijn vooruitzicht, dat inkopers van bouwmaterialen als muziek in de oren zal klinken. Maar ondertussen moeten zij deze turbulente fase door zien te komen. Hoe doen zij dat? Een rondje langs de velden.
Hoge houtprijzen
De Groot Vroomshoop, toeleverancier en bouwer van houten woningen, wordt momenteel geconfronteerd met extreem hoge houtprijzen. Volgens directeur Wim Sturris, die de inkoop regelt, liggen de huidige prijzen 50 tot 100 procent boven die van een jaar geleden. Toen waren de prijzen wat aan de lage kant door prijsbederf en het geknaag van de bastkever. De aangevreten bomen moesten het bos uit, zagerijen hadden teveel aanbod en boseigenaren konden met hun opbrengsten de kosten van oogsten en nieuwe aanplant niet dekken. Afbraakprijzen waren het gevolg.
Sturris: “Toen kwam covid. De keten ging deels op slot. Oogstploegen mochten niet reizen en zagerijen gingen on hold wegens besmettingsgevaar. Een nieuwe crisis lag op de loer. ‘Alles zal wel opschorten’, dachten we nog. Het tegenovergestelde gebeurde. De rente is lager dan ooit, dus geld lenen kost niks. Er werden maatregelen getroffen zodat mensen (thuis) aan het werk bleven en gewoon doorbetaald kregen. En de kinderen kregen thuis les. Diezelfde mensen kwamen erachter dat huis en tuin hier niet goed op berekend waren en gingen klussen. Een extra zolderkamer, dakkapel, apart tuinhuisje en fatsoenlijke schutting. En niet alleen in Nederland maar wereldwijd.”
Time hout
De vraag stagneerde niet, de vraag nam toe. “Daar hadden we niet op gerekend”, aldus Sturris. En dan gebeurt, is wat we nu zien. Niemand in de keten wil zonder hout komen te zitten. Verwerker niet, handelaar niet, tussenhandel niet. Daar komen handelsconflicten tussen VS en China, importheffingen, schaarste en onzekerheid bovenop.
Sturris: “En wat doen we? Hamsteren. Iedereen wil zijn hout terwijl de aanvoer nog op gang moet komen. Beschikbaarheid en prijs zijn bijna dagkoersen geworden. Ook wij krijgen materialen niet op tijd en moeten inkoopoffertes, verkoopoffertes en overeenkomsten soms voorzichtigheidshalve intrekken. Maar we steken ook veel tijd in schadebeperkend managen. We moeten elkaar niet gek blijven maken maar de markt even tot rust laten komen. Even een ‘time hout’ heb ik een aantal klanten voorgesteld. De prijs gaat wel weer naar beneden, hoewel die hoger zal blijven dan een jaar geleden. Hou er rekening mee dat importprijzen niet meer op het oude niveau komen.”
Afhankelijkheid
Umit Aydin, directeur/eigenaar van Diamant Natuursteen & Bouwbedrijf, zag de prijzen van marmer, graniet en kwartsiet het afgelopen jaar met “ongeveer 10 procent” stijgen. Daarnaast zag hij de wachttijden steeds langer worden. Aydin licht toe: “In de coronaperiode viel in Carrara de productie van marmer stil. De verkoop ging gewoon door en de voorraad slonk. Nu halen ze dat in. Het gebrek aan aanbod is een probleem. Ik zoek materialen die er niet zijn.”
Van oudsher bestelde Aydin vrijwel al zijn natuursteen bij drie groothandels in België. Dat betekent: afhankelijkheid. En dat betekent: betalen. Hij overweegt voortaan vaker rechtstreeks bij leveranciers in Italië, Turkije en Spanje te kopen. “Soms voor de helft van de prijs.” Een eigen voorraad van exclusieve stenen zoals emperador, callacata en arabescato zou niet gek zijn.
Containerprobleem
Een paar keer per week voert Aydin inkoopgesprekken in de luidruchtige en stoffige werkplaats van zijn bedrijf aan de Schenkweg in Den Haag. Met één hand bellen en één hand overhouden om zijn collega te helpen, zo doet hij dat. Aydin is niet van de ingewikkelde taal: “Babbelen om die prijs naar beneden te krijgen, dat is stressen. ‘Joh, ik koop drie platen voor 5.000 euro. Daar kan nog wel wat vanaf’, zeg ik dan. En dan begint het spel. Tien minuten praten levert me 200 euro korting op. Wie verdient er 200 euro in tien minuten?”
Zo praat Aydin zich onder het juk van de dure groothandel uit. Maar “het containerprobleem”, ook een gevolg van de huidige prijsspiraal, lost hij met praten niet op. Keramische tegels importeert hij uit Turkije. De transportkosten (van Izmir naar Rotterdam) stegen in een jaar tijd van 1.000 naar 2.200 euro. Desalniettemin gelooft hij in meer eigen voorraad om de prijzengekte te overleven. Dan houdt hij meer marge over en kan hij zijn klanten altijd iets aanbieden. Aydin: “Om meer voorraad te kunnen bergen, gaan we met ons bedrijf naar een grotere bedrijfsruimte van 700 vierkante meter in Vlaardingen. Daar gaan we ook werken met een CNC-freesmachine. We gaan next level.”