Eigen baas over je pensioengeld: is eenmalige opname goed idee?
Een mooie reis, een nieuwe auto, een schenking aan de kinderen: dat zou zomaar kunnen als in 2023 de nieuwe Pensioenwet in werking treedt. Dan mag je vanaf je pensioendatum een deel ineens opnemen. Waarom mag dat eigenlijk al niet eerder?
Dirk Krijgsman 06-10-21, 07:01
Maximaal een tiende van je opgebouwde pensioen mag je straks in één klap opnemen en naar eigen keuze besteden zodra je pensioen ingaat. Deze regeling is onderdeel van de nieuwe Pensioenwet die per 1 januari 2023 ingaat. In dat nieuwe stelsel heeft straks iedereen zijn individuele pensioenpotje, maar deelnemers, oud-deelnemers en pensioengerechtigden vormen binnen een pensioenfonds nog wel één groep die collectief de risico’s deelt van onder meer de beleggingen, marktrente en levensverwachting.
Lees ook
Ouderen voelen zich gediscrimineerd door banken: ‘Limiet werd verlaagd omdat ik 70 werd’
Met dat individuele potje krijgen we dus de keuzevrijheid om vanaf onze pensioendatum een bedrag ineens op te vragen, maar dat heeft consequenties. Zo gaat je maandelijkse pensioenuitkering omlaag. In een onderzoek naar de interesse om een bedrag ineens op te nemen, geeft Nationale-Nederlanden als indicatie een verlaging van 60 euro per maand als je 10.000 euro zou opnemen. Daarnaast moet je dat bedrag als (extra) inkomen opgeven bij de belastingaangifte over dat jaar.
Een bedrag ineens als je nog werkt?
Deze eenmalige opname is een aardige versoepeling van onze pensioenregels, maar zou het niet nog mooier zijn als dat al kan voordat je pensioen begint? Die wereldreis maken als je nog fit bent, of al profiteren van lagere maandlasten door extra af te lossen op de hypotheek.
Pensioen opnemen als je nog werkt lijkt me niet de eerste keuze
Emiel Egging, Pensioencoach
Anders dan in enkele andere landen (zie kader onderin) voorziet onze nieuwe Pensioenwet niet in deze mogelijkheid. Het grootste bezwaar daartegen is wellicht dat een vroegtijdige opname het rendement van ons pensioenpotje uitholt. Stel dat je op je 57ste al 10.000 euro opneemt terwijl je op je 67ste met pensioen gaat. Dan wordt dat geld tien jaar lang niet geïnvesteerd en valt je opgebouwde pensioen bij een verwacht rendement van 7 procent zo’n 20.000 euro lager uit. Wat uiteraard leidt tot een lagere maandelijkse uitkering.
Pensioencoach Emiel Egging is gematigd positief over het idee. ,,Als je een sabbatical wilt, of een lange reis wilt maken, dan zijn er diverse mogelijkheden om daarvoor te sparen. Pensioen opnemen als je nog werkt lijkt me dan niet de eerste keuze. Aan de andere kant: als we toch naar een systeem gaan waarin iedereen spaart voor zijn eigen potje, zijn er ook mensen die weten dat ze de pensioenleeftijd niet gaan halen. Voor die mensen zou het een mooie optie kunnen zijn.’’
Sjaak Zonneveld, commercieel directeur van BrightPensioen en schrijver van het boek Het nieuwe werken aan je pensioen, is positief over het idee. Hij twijfelt alleen aan de uitvoerbaarheid. ,,Met de bandbreedte van maximaal 10 procent is het goed inzichtelijk wat de impact zal zijn van een opname tijdens je arbeidzame leven. Maar zolang we als collectief deelnemen en de risico’s delen, lijkt me het lastig om dit te realiseren.’’
© Edo Draaijer
Juridisch kan het, maar...
,,Juridisch gezien staat er niets in de weg om pensioengeld beschikbaar te maken voordat je met pensioen gaat’’, zegt hoogleraar pensioenrecht Erik Lutjens. ,,Ook vanuit de EU niet. Alleen wordt pensioen in Nederland niet gezien als financieel product, maar als een sociale voorziening die zorgt voor voldoende inkomen voor de rest van je gepensioneerde leven. Door opname vóór de pensioendatum mogelijk te maken, ga je voorbij aan dat sociale aspect. Daarnaast kun je op je pensioendatum veel beter overzien wat je aan zorg en inkomen nodig hebt. Uiteindelijk is dit een politiek-maatschappelijke discussie.’’
Afweging voor pensioenbetalers
Onder de premiebetalers zijn de meningen verdeeld. Manon Klarenbeek (36), financieel medewerker, aarzelt. ,,Als de impact op mijn maandpensioen te overzien is, zou ik het overwegen. Bijvoorbeeld om eerder met pensioen te gaan of in mijn huis te investeren.’’
Yolanda Hering (48), verloskundige, heeft er geen behoefte aan. ,,Ik zet nu elke maand wat geld opzij voor een mooie reis die ik over een paar jaar met mijn familie wil maken.”
Het is prima om op de pensioendatum keuzes te bieden, maar eerder opnemen kan nadelig zijn voor het uiteindelijke pensioen van werkenden
Verzekeraar Nationale-Nederlanden
Jorge Bijleveld (35), ondernemer, ziet het wel zitten. ,,Wij betalen de premies, dan mogen we ook zelf bepalen wat we ermee doen. Wel moet er goede voorlichting komen over het effect op je maandpensioen.’’
Verzekeraars, fondsen en vakbonden
Verzekeraar Nationale-Nederlanden laat weten er geen voorstander van te zijn. ,,Pensioengeld heeft een bestemming als inkomensvoorziening voor later. Ook is het belangrijk dat iedereen in Nederland een adequaat pensioen opbouwt. Dan is het prima om op de pensioendatum keuzes te bieden, maar eerder opnemen kan nadelig zijn voor het uiteindelijke pensioen van werkenden.’’