Nuchtere saneerder aan de slag bij ASMI
RobRuijter uit ver vroegd pensioen om orde te scheppen bij problematische fabrikant chipmachines
Joost van Mierlo
Londen
Commissarissen van ASM International die belang hechten aan de zelfstandigheid van de Bilthovense maker van geavanceerde halfgeleidermachines, moeten zich met de benoeming van Rob Ruijter als cfo eens achter de oren krabben. In de tijd dat hij de financiële gang van zaken bij KLM overzag werd het luchthavenbedrijf verkocht aan Air France, terwijl VNU, waar hij eind 2004 aantreedt, na een tumultueuze strijd met aandeelhouders in 2006 wordt overgenomen door een consortium van private equity-partijen. De blauwe maandag dat hij leiding gaf aan de financiële divisie van softwarebedrijf Baan leidde ook al tot verkoop van het bedrijf.
Het is overigens in alle drie de gevallen de vraag in hoeverre Ruijter een doorslaggevende rol heeft gespeeld bij deze beslissingen. Maar hij heeft zich ook zeker niet verzet tegen de loop die de geschiedenis voor deze bedrijven in petto had. Zeker in het geval van VNU heeft het Ruijter bovendien geen windeieren gelegd. Na een dienstverband van net iets meer dan twee jaar krijgt hij een gouden handdruk van ruim ¤6 mln mee. Het leverde hem een stipnotering op in de lijst van graaiers die beleggersbelangenvereniging VEB indertijd opstelde.
Voor het geld hoeft hij de nieuwe ‘uitdaging’ die ASMI hem biedt dan ook niet meer aan te nemen. Maar Ruijter is ook nog jong genoeg om wat extra werk te kunnen verzetten. Bovendien komt hij bij ASMI weer in aanraking met Frans van Houten, die hij nog kent uit zijn tijd bij Philips.
Nuchter en zakelijk, dat zijn de meest in het oog springende kwaliteiten van Rob Ruijter. Het zijn ook eigenschappen die hem uitermate geschikt maken als financieel directeur. Daarbij schuwt hij de confrontatie niet. Zo schoffeerde hij na zijn aantreden bij VNU zijn voorganger Frans Cremers door te stellen dat het eenvoudig was om in de kosten te snijden. Zo veel vet op de botten was hij bij KLM niet gewend geweest, stelde hij enkele maanden na zijn aantreden.
Deze focus op kostenbeheersing stamt vooral uit zijn Philipstijd. Daar komt hij op advies van Philips-cfo Dudley Eustace terecht. Eustace, die hem later ook naar KLM zal halen. Het repareren van de balans, is het devies van Philips in die dagen. Daar maakt Ruijter vanaf 1993 de naweeën van de operatie Centurion van bestuursvoorzitter Jan Timmer mee. Rigoureus wordt in kosten gesneden om Philips te laten overleven. Na verloop van tijd treedt Ruijter aan als cfo van de divisie Licht.
Maar een echte Philips-man is Ruijter nu ook weer niet. De als accountant opgeleide Ruijter treedt begin jaren tachtig in dienst bij olieconcern BP, waar hij naast diverse financiële functies werkt als bestuursvoorzitter van BP Zweden. Het geeft de geboren Gelderlander een voorproefje van een globetrotterachtig bestaan. Naast Zweden woont hij onder andere in het Verenigd Koninkrijk. In zijn VNU-periode resideert Ruijter in hartje Manhattan op een steenworp afstand van het VNU-kantoor op Broadway.
De ambities van Ruijter reiken ver. Hij wil graag na zijn Philips-periode aan de slag als eindverantwoordelijke man voor de financiële gang van zaken bij een Nederlandse AEX-onderneming. Bij Philips zal dat niet lukken, daar vindt hij, naast Eustace, Jan Hommen op zijn weg. Als financieel directeur van Baan, opvolger van Klaas Wagenaar, maakt hij de laatste stuiptrekkingen van het in geldnood verkerende bedrijf uit Barneveld mee. Na de verkoop aan investeringsbedrijf Invensys is de lol er voor Ruijter snel af en komt het verzoek van KLM om de gelederen te komen versterken als geroepen.
De periode bij VNU is wellicht de meest tumultueuze uit zijn bestaan. Het bedrijf roept de toorn van aandeelhouders over zich af door enkele maanden na de komst van Ruijter de zoveelste grote overname uit de geschiedenis aan te kondigen. De confrontatie leidt er uiteindelijk toe dat VNU het bod intrekt en vormt de opmaat voor de verkoop van het bedrijf aan een groep private equity-partijen.
Na het vertrek van Rob van den Bergh als bestuursvoorzitter fungeert Ruijter enige tijd als topman, maar na de komst van de van GE losgeweekte David Calhoun wordt ook Ruijter (vorstelijk) bedankt voor zijn diensten.
De tijd bij ASM International zal zonder twijfel weer intensief worden. De halfgeleiderindustrie kampt met problemen en de structuur van ASM zelf, met een deelneming die meer waard is dan het bedrijf zelf, doet denken aan de tijd dat Philips minder waard was op de beurs dan Polygram. Ruijter zal niet schromen om rigoureuze maatregelen te nemen.
Dat hij daarbij de confrontatie aan zal gaan met aandeelhouders is zeker. Daarvoor is de situatie bij ASM International te gepolariseerd. Of hij steun zal krijgen van oprichter Arthur del Prado, dan wel van activisten als Hermes, wordt de komende tijd duidelijk .