DeZwarteRidder schreef op 15 november 2022 08:55:
Column: handelsdeal Trump met China draait uit op mislukking
Door RAOUL LEERING
20 min geleden
in FINANCIEEL
Drie jaar na het sluiten blijkt dat er weinig terecht is gekomen van de uitvoering van het handelsakkoord met China. Vooral Trumps keuze voor de ‘communistische’ aanpak van hoeveelheidsafpraken en het gebrek aan realisme verklaren de mislukking.
In het voorjaar van 2018 startte Trump zijn handelsoorlogen met forse extra grensbelastingen op staal en aluminium voor nagenoeg alle landen. Ook bevriende naties konden daar alleen onderuit als ze de VS een verbetering boden van de condities waartegen ze met de VS handel dreven.
Deze protectionistische maatregelen stonden haaks op Republikeinse traditie om, in lijn met hun geliefde vrije marktmechanisme, juist te streven naar het afbreken van handelsbarrières.
Trumps communistische’ aanpak
In de snel volgende handelsoorlog met China liet Trump het niet alleen bij hogere importtarieven. Hij ging een stap verder door in het Fase-1 akkoord van januari 2020 hoeveelheidsafspraken op te laten nemen over extra Chinese aankopen van bepaalde Amerikaanse spullen, ter waarde van maar liefst $200 mld en wel voor eind 2022!
Het was de wereld op zijn kop. Uitgerekend de VS, van oudsher de grootste criticaster van het communisme, begaf zich met de hoeveelheidsafspraken op het terrein van de planeconomie, het aansturingsmechanisme dat communistisch geleide landen van oudsher hanteren.
Dat Trump dit staaltje van communistische economie uitgerekend losliet op China maakt de gang van zaken nog ironischer. Het is immers de Chinese communistische partij die eind jaren zeventig de planeconomie bewust inruilde voor het kapitalistisch systeem van vrije prijsvorming als mechanisme dat vraag en aanbod op elkaar afstemt.
Of Trump zich de ironie van de gebeurtenis bewust was, is mij niet bekend, maar bij de uiteindelijke overeenkomst tekende China fijntjes aan dat het nakomen van de toezeggingen afhankelijk zou zijn van de ontwikkeling van de marktvraag.
Onrealistisch
Wie zich realiseert hoe slecht planeconomieën functioneerden, zal het niet verbazen dat de uitvoering van het akkoord mislukt is. Ook als we vanwege corona het jaar 2020 buiten beschouwing laten en 2022 wel meenemen, moeten we vaststellen dat er in de praktijk niet veel terecht is gekomen van de Chinese toezeggingen, zo laat het Amerikaanse Peterson instituut in een recente studie zien.
China ‘beloofde’ voor $200 miljard meer uit de VS te importeren dan in 2017 werd gedaan. Maar tot nu toe heeft er geen groei van de totale Amerikaanse exporten naar China plaatsgevonden. Onderliggend is in exportbedragen alleen de uitvoer van landbouwproductie in lijn met de gemaakte afspraken toegenomen, zelfs iets meer. Bij industriële exporten naar China is echter sprake van stilstand en de dienstensector laat achteruitgang zien. De uitvoer van Amerikaanse energiebronnen naar China is wel stevig toegenomen, maar blijven met een verdubbeling achter bij de afgesproken verzesvoudiging.
Een gebrek aan realisme lijkt een rol te hebben gespeeld bij het verklaren van de mislukte uitvoering van het akkoord. Chinezen die opeens $200 miljard extra aan Amerikaanse spullen zouden willen hebben, regel je niet zomaar.
Een andere reden zijn veranderde omstandigheden. Zo stijgt de dollar dit jaar sterk, wat de Amerikaanse export duur maakt. Ook heeft de oorlog in Oekraïne ervoor gezorgd dat de VS een groter deel van haar energiebronnen naar Europa exporteert om de bondgenoten te helpen de winter door te komen.
Maar de veranderde omstandigheden kunnen het floppen van het akkoord niet volledig verklaren. De Amerikaanse export naar andere landen dan China doet het namelijk beter dan de uitvoer naar China, terwijl bij die exporten de veranderde omstandigheden, zoals de duurdere dollar, ook een rol spelen.
Conclusie
De eenvoudige conclusie dringt zich op dat afspraken over een toename van de Amerikaanse export met maar liefst $200 miljard, een verdubbeling van de huidige Amerikaanse uitvoer naar China, gewoon niet werkt in landen waar private partijen grotendeels zelf bepalen hoeveel ze ergens van willen importeren. Ook al zouden ze hun importen hebben willen verdubbelen, dan hadden de VS dat, gezien de personeelstekorten van de afgelopen jaren, nooit allemaal hebben kunnen leveren.
Raoul Leering is hoofd internationaal handelsonderzoek bij ING. Reageren? Mail naar
vragen@dft.nl. En lees hier eerdere columns van Leering terug:
www.telegraaf.nl/financieel/