Rotterdamse haven en Schiphol strijden samen tegen verloedering
Foto: Jerry Lampen
door Paul Eldering
Rotterdam - Schiphol en de Rotterdamse haven slaan de handen ineen om verloedering van de Nederlandse 'mainports' in de toekomst te voorkomen.
Samen met VNO-NCW trekken ze ten strijde om kabinet en de Tweede Kamer duidelijk te maken wat er op het spel staat als de grote economische belangen versloft worden.
De drie partijen bereiden een brandbrief voor, die begin volgend jaar zal worden aangeboden aan de regering. ,,We willen daarin met name bouwstenen aanreiken voor de volgende verkiezingen", zegt voorzitter Steven Lak van Deltalinqs, de vereniging van 700 havenondernemers. Vandaag wordt hij voor drie jaar herbenoemd in Rotterdam.
Het is volgens hem noodzakelijk dat politieke partijen beter inzicht krijgen in de groeiende concurrentie waarmee de haven van Rotterdam en Schiphol te maken krijgen. ,,Er moet dan ook veel meer door het Rijk geïnvesteerd worden, bijvoorbeeld in een betere bereikbaarheid, om de slag te winnen. Gemeenten kunnen dat niet alleen", vindt Lak.
De twee wereldknooppunten zijn samen goed voor een toegevoegde waarde van meer dan 50 miljard euro en een directe werkgelegenheid voor circa 160.000 mensen. Daar komen minstens 350.000 indirecte banen bij.
'Afkalven'
,,Maar als we niks doen, gaan deze mooie cijfers onvermijdelijk afkalven. Alleen al in de Rotterdamse haven wordt jaarlijks door het bedrijfsleven een miljard geïnvesteerd. Als onder andere het spoorvervoer naar het achterland ondermaats blijft, kunnen die niet vol worden benut. Eén knelpunt of barrière kan de hele keten al in gevaar brengen. Die moeten dus worden geslecht", waarschuwt Lak.
Ook Schiphol investeert honderden miljoenen per jaar in infrastructuur, capaciteit, snelheid en kwaliteit. Topman Jos Nijhuis pleit eveneens voor meer integrale regie vanuit de rijksoverheid over de belangrijke mainportstrategie in ons land.
,,Die moet meer doen om onze positie vast te kunnen houden. Tegelijk moeten de kosten omlaag en dat geldt ook voor belastende regelgeving. Helaas zijn er soms tegengestelde belangen in Den Haag", zei hij op een symposium van de Dutch Aviation Group.
Zo is in de luchtvaart geluidshinder volgens Nijhuis een cruciaal struikelblok voor groei. ,,Ministeries werken elkaar bij woningbouw tegen. Dat moet rond Schiphol anders worden geregeld, in lijn met de Alders-afspraken", meent hij.
VNO-NCW West riep dit najaar al op tot actie om essentiële 'hubfuncties' van Schiphol en Rotterdam te beschermen. ,,Het gaat om een geïntegreerde groei-agenda in plaats van versnippering, waarbij optimale connectiviteit voorwaarde is voor de vestiging van internationale bedrijven in Amsterdam en Rotterdam", stelde directeur Bert Mooren.
Investeringen in openbaar vervoer zijn volgens hem pas weer vanaf 2028 gepland. ,,Veel te laat. Het besef van de forse toegevoegde waarde van mainports voor onze economie lijkt weg te zakken. Het accent moet weer komen te liggen op de lusten voor de BV Nederland en minder op de lasten."
Bron: DFT Premium
'Gevaarlijk'
Lak onderschrijft dat ten volle. ,,Als de bereikbaarheid van zee- en luchthaven hapert, gaat het op den duur gegarandeerd fout. Voor een wereldhaven is met name spoorvervoer een onmisbare schakel, ook om wegen te ontlasten. Ja, dat kost vele miljoenen extra, maar ik zie die nog niet zo gauw in Den Haag loskomen. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling."
Volgens de ondernemersbaas moet herstel van de concurrentiekracht van Rotterdam en Schiphol topprioriteit krijgen. ,,Ook halen we de samenwerking tussen de havens van Rotterdam en Amsterdam aan. Op 30 november wordt daarvoor een convenant getekend, zodat we elkaar kunnen versterken met een efficiëntere operatie."
Lak zegt zich zorgen te maken. ,,In de jaren '80 en '90 was eensgezindheid vanzelfsprekend en nam het Rijk zijn verantwoordelijkheid. Nu is er steeds meer sprake van een afschuifsysteem. Het leeft niet. Daarom is een herijking en herontdekking nodig. In feite hoort ook brainport Eindhoven erbij. Wij gaan die voorzet geven en rekenen straks op een duidelijke politieke keuze", vertelt hij.
Het is volgens hem niet alleen een kwestie van geld op tafel. ,,Het bedrijfsleven wordt opgezadeld met kosten die daar niet thuishoren. Het ondernemersklimaat laat te wensen over. We worden nog steeds te veel als melkkoe gebruikt. Daardoor dreigt de haven zich uit de markt te prijzen."
Voorbeelden genoeg volgens Lak. ,,Bouwleges en onroerendzaakbelasting rijzen de pan uit. Datzelfde geldt voor de spoortarieven van goederenvervoer. Die worden opnieuw met 20% verhoogd. Dat gaat ten koste van ons rendement. Het lijkt wel of we blij mogen zijn dat we hier kunnen investeren en banen creëren. Een verkeerd signaal. Intussen draaien ondernemers op voor onterechte bijdragen aan infrastructurele projecten."
Controlekosten
Ook de hoge controlekosten van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is een doorn in zijn oog. ,,Rotterdam is twee keer zo duur als Antwerpen en Hamburg. Dat is niet uit te leggen. Diverse verladers en importeurs wijken aantoonbaar uit met hun lading. De overheid moet zorgen voor een gelijk speelveld en voordeliger inspecties."
Het is volgens Lak een gemiste kans als havenbedrijven de kas van gemeente en Rijk moeten blijven spekken. ,,Ook het goede fiscale klimaat staat ter discussie. Zo worden winsten afgeroomd die bedoeld zijn voor nieuwe investeringen. Dat schaadt de economie. We proberen beleidsmakers tot inkeer te brengen, want onze slagvaardigheid moet omhoog."