’First lady neemt kilo’s vuile was mee op staatsbezoek en bestelt voor fortuin aan eten’
======================================================================
Door PETER MIJLEMANS
1 uur geleden in BUITENLAND
WASHINGTON - Wanneer Sara Netanyahu haar man Benjamin vergezelt op buitenlandse missie, reizen er koffers vol vuile was mee. Die wordt weer schoon op kosten van de gastheer. Dat zeggen personeelsleden van het Witte Huis, die het koppel meermaals over de vloer kregen. De getuigenissen bevestigen minpuntjes van de first lady van Israël die haar land al vaker in verlegenheid heeft gebracht.
Op 15 september waren Benjamin Netanyahu en zijn vrouw Sara nog op bezoek in het Witte Huis. Dit keer zonder vuile was.
Vuile sokken, ondergoed, een hemd, nu en dan een pak. Bij elk bezoek van een regeringsleider wordt er wel eens een wasje gedraaid in het Witte Huis. Maar als de Netanyahu’s op bezoek komen, draaien de machines overuren. Dat meldt Het Nieuwsblad op basis van anonieme getuigenissen van personeelsleden in The Washington Post.
„Zij zijn de enigen die echt koffers vol vuile kleren meebrengen.” De Israëlische ambassade reageerde furieus. „Absurd, nonsens. Om de historische vredesgesprekken met Donald Trump te overschaduwen.” (Israël, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein tekenden na bemiddeling van Trump een historische overeenkomst over het normaliseren van de onderlinge relaties, red.).
En plots volgde een opsomming van wat de wasserij was toevertrouwd bij het bezoek op 15 september. Dat bleek deze keer nog wel mee te vallen. „Nu was er niets voor de stomerij. Enkele overhemden zijn in de was gegaan. Zijn pak en haar jurk werden gestreken voor de officiële plechtigheid. Ook de pyjama waarin de premier tijdens de vlucht van twaalf uur sliep, werd gewassen.” De opsomming is zo precies dat het verhaal over de kilo’s vuile was wel moét kloppen. „Het is herhaaldelijk gebeurd, tijdens verschillende bezoeken aan Trump én toen Obama nog president was.”
Proces rond wasgoed
De getuigenissen bevestigen een eerder verhaal dat al even fel werd ontkend. Dat is vervelend voor de Israëlische ambassade. In 2018 lekte een gesprek uit tussen Nir Hefetz, de toenmalige woordvoerder van de premier, en Shlomit Barnea Farago, zijn juridisch raadgeefster. De twee hebben het over de bagage van de Netanyahu’s.
Hefetz vertelt dat mevrouw de gewoonte heeft vier à vijf koffers vuile was mee te nemen. Het hotel waar ze op kosten van de gastheer verblijven, moet zich daar over ontfermen. Eén keer, vertelt Hefetz, had zij zelfs acht koffers bij. De twee kunnen niet begrijpen waarom ze dat doet. Alle kosten van de wasserij worden sowieso terugbetaald. De twee maken zich er met een grap vanaf. „Misschien ruikt ze graag kleren die in het buitenland gewassen zijn.”
Dat Sara Netanyahu thuis toch een factuur indiende, werd achteraf gespeculeerd. Twee jaar voor het gesprek uitlekte, zat er al een luchtje aan de zaak. Een actiegroep die de notoir grote voet waarop de Netanyahu’s leven onderzoekt, wilde inzage in de wasserijkosten van dat jaar.
De procureur-generaal was akkoord gegaan, Netanyahu ging in beroep. Zijn advocaat voerde „schending van de privacy en een aanval op de eer en reputatie” aan en beriep zich op de Israëlische wet op de privacy en zelfs de Britse Human Rights Bill en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Netanyahu haalde zijn gelijk. Wasserijkosten zijn top secret.
’Maaltijdfraude’
In 2018 was ’het wasgesprek’ al acht jaar oud. De aantijgingen doken op drie dagen nadat Sara Netanyahu in verdenking was gesteld van nog andere onfrisse praktijken. Tussen 2010 en 2013 zou ze namelijk voor 92.000 euro aan huis geleverde maaltijden hebben besteld in sterrenrestaurants. De rekening was voor de staatskas.
Als de privékok niet werkte, mochten de Netanyahu’s inderdaad diners declareren tot en met twintig personen, met - destijds - een maximumbedrag van 55 euro per persoon, exclusief btw. Alleen was de kok die periode wel in huis, maar Sara Netanyahu zou dat hebben verzwegen. Om het maximum 55 euro te omzeilen, werden meer mensen aan tafel ingeschreven dan er waren of werden kosten gespreid over verschillende dagen. Fraude met overheidsgeld, klonk het. Laster zei Netanyahu.
De Israëlische first lady riskeerde tot acht jaar cel. Volgens haar advocaten had een vertrouweling de maaltijden besteld, en waren die bedoeld voor hoogwaardigheidsbekleders die op bezoek kwamen. Vorig jaar biechtte mevrouw Netanyahu haar gesjoemel met couverts toch op. Ze trof een minnelijke schikking en betaalde 11.500 euro terug. Het was niet de eerste keer dat ze voor de rechter moest verschijnen. In 2016 kreeg huishoudhulp Meni Naftali een schadevergoeding van 42.000 euro omdat hij „verbaal en emotioneel” misbruikt was door de vrouw des huizes, die ook loon niet had uitbetaald.
Het was al de derde aanklacht van een personeelslid. Een kwam van een nanny die aan de deur zou zijn gezet nadat ze de soep had laten aanbranden. Zelfs na een veroordeling en een minnelijke schikking hield Sara Netanyahu haar onschuld staande. „Mijn familie wordt vervolgd”, klonk het. De transcripties van het gesprek waren „laster” — uiteraard. Zoals elk stinkend potje van de Netanyahu’s dat opengaat.
Klussende kabinetsleden
Een cruciale rol in de maaltijdfraude was er voor ex-woordvoerder Nir Hefetz, die de kroongetuige van de openbaar aanklager werd. In het bewuste onderonsje over de vuile was ging het niet alleen over koffers. Hoe kon men de premier beschermen tegen aantijgingen van misbruik van overheidsgeld in het huishouden gerund door Sara Netanyahu? En dat zowel in de officiële residentie in Balfour, het privéhuis in Caesarea als de flat in Jeruzalem.
Een waaier aan potentieel lastige voorvallen passeerde de revue. Denk aan het aanleggen van de privétuin op kosten van de staat of het accepteren van luxe geschenken die de staat toebehoren. Ooit werd Sara Netanyahu officieel beschuldigd van het achterhouden van statiegeld ter waarde van 900 euro. Daar kwam geen proces van.
Het schept het beeld van een graaicultuur én extreme krenterigheid. Besparen doet mevrouw ook op het personeel in de privéwoningen. Daar moest iedereen een handje helpen in de huishouding. „Echt, ik heb het met mijn eigen ogen gezien”, zegt Hefetz. „Topadviseur Natan Eshel en Ezra Saidoff — toen vicedirecteur op het kabinet van de premier — waren in privéhuis Caesarea de airco aan het poetsen.”
Manlief heeft nog grotere zorgen
De aanklachten tegen premier Benjamin Netanyahu zelf zijn van een ander kaliber dan wat vuile was. De Israëlische procureur-generaal kondigde in februari vorig jaar aan verschillende onderzoeken te starten tegen Netanyahu wegens corruptie, omkoping, fraude en vertrouwensbreuk. ’Bibi’ bestempelde de aantijgingen als een politieke heksenjacht door de media.
„Er komt maar geen einde aan de vervolgingen, leugens en karaktermoorden”, zei Netanyahu. Toch werd hij doorverwezen naar de rechtbank. In mei van dit jaar startte het proces met het voorlezen van de aanklacht. Op 6 december wordt Netanyahu opnieuw in de rechtbank verwacht. Het eigenlijke proces zou dan in januari 2021 kunnen beginnen. Hij riskeert tot twaalf jaar cel.