Het maakt vrijwel niets uit wat Nederland doet tegen opwarming. Laten we van dat geld liever klimaatbestendige zeedijken bouwen
WW Jaspers 30 september 2023
Dijk bij Den Helder. Foto: Wikipedia
Door Arnout Jaspers
30 september 2023
Mijn huisarts verstuurt elk kwartaal een nieuwsbrief aan haar patiëntenbestand. Dit najaar begon die nieuwsbrief aldus:
‘Duurzaamheid
Als artsen worden we geconfronteerd met de effecten van klimaatverandering op de gezondheid van onze patiënten. Zo hebben mensen meer last van hittestress, gevolgen van uv-straling en allergieën en luchtwegklachten door luchtvervuiling.’
In mijn ervaring waren huisartsen mensen met een degelijke opleiding, brede levenservaring en een nuchtere kijk op mens en samenleving, maar in deze bange tijden vallen steeds meer zekerheden weg. Dat zelfs een anderszins capabele huisarts nu denkt dat ze in haar praktijk de gevolgen van klimaatverandering ziet, geeft wel aan hoe deze gekte tot in alle haarvaten van de samenleving doordringt.
Klimaatverandering veroorzaakt zeker in onze contreien geen luchtvervuiling, en in Nederland neemt de luchtvervuiling al decennia af, niet toe. Bovendien: luchtwegklachten worden aanzienlijk verergerd door koud weer, wat in frequentie en intensiteit afneemt door klimaatverandering. Hoe kan het, dat huisartsen daar dan niet mee geconfronteerd worden?
Er is geen verband tussen klimaatverandering en huidkanker
Klimaatverandering heeft ook weinig tot niks te maken met de hoeveelheid UV-straling die in Europa het aardoppervlak bereikt. Met ‘gevolgen van UV-straling’ wordt, neem ik aan, huidkanker bedoeld. Huidkanker neemt toe in Nederland, maar dat komt vooral door de bak- en braad-vakanties aan de diverse Costa’s waar Nederlanders sinds enige decennia massaal naar toe zijn gaan vliegen. En meer in het algemeen door de dwangmatige zucht tot zo bruin mogelijk worden, die van harte wordt aangejaagd door glossy magazines en hun sponsors: de producenten van absurd dure zonnebrandcrèmes.
Je kunt ook uit de zon blijven, of een shirt aantrekken. Waren alle gevolgen van klimaatverandering maar zo makkelijk te voorkomen!
Verder vraag ik me oprecht af of er afgelopen jaar ook maar één patiënt bij een huisarts op het spreekuur is geweest wiens klacht was, dat hij of zij zo’n last had van de hitte. Mogelijk zijn er wat mensen door de hitte bevangen geraakt tijdens sportwedstrijden en popfestivals, maar die worden dan ter plekke opgelapt door een Rode Kruis-medewerker, of ze gaan door naar de spoedeisende hulp in het dichtstbijzijnde ziekenhuis.
In de afgelopen tien jaar waren er in Nederland vierentwintig extreem warme dagen, met als definitie dat het dan op enig weerstation in het land op enig moment van de dag minstens 35 graden wordt. Dat is minder dan het aantal extreem warme dagen alleen al in deze maand in het tropische land waar ik dit optik. Geen arts hier jaagt zijn patiënten op stang met het klimaat, maar dat kan ook komen omdat huisartsen hier niet bestaan.
Zou de Nederlandse Vereniging van Huisartsen al een klimaatbudgetclaim voor het volgende kabinet in voorbereiding hebben? Voor wie denkt dat dit te gek is om los te lopen: al een jaar of tien geleden kreeg ik een verhoging van de waterschapsbelasting in de bus met als excuus dat dit onvermijdelijk was vanwege de klimaatverandering.
Klimaatverandering is een trein geworden waar je als organisatie op moet springen. Die trein is op weg naar een stip op de horizon, de slechts anderhalve graad warmere wereld, maar stopt op alle tussengelegen stations om fondsen en subsidies binnen te halen. Wie niet opstapt, is de Gekke Henkie die berooid op het perron achterblijft.
Waarom niet 28 miljard euro voor klimaatadaptatie?
Als een kabinet zonder blikken of blozen 28 miljard euro tot 2030 klaarzet voor klimaatbeleid, is het geen wonder dat zo ongeveer iedere organisatie en belangenvereniging in het land zich afvraagt hoe ze daar een graantje van mee van kunnen pikken.
Maar men beseft veel te weinig, dat die miljarden uitsluitend de klimaatmitigatie dienen. Mitigatie is het vertragen van de verdere opwarming van de aarde door minder broeikasgassen uit te stoten. Dat is onvermijdelijk een mondiale kwestie: het maakt niks uit waar minder broeikasgas wordt uitgestoten, want het komt allemaal in één grote bak terecht, de atmosfeer. En aangezien Nederland 0,4 procent van alle broeikasgassen uitstoot, maakt het hoe dan ook vrijwel niets uit wat Nederland aan mitigatie doet. Als we de activisten van Extinction Rebellion (XR) nu hun zin geven, merkt het klimaat daar vrijwel niks van, maar is Nederland een derdewereldland geworden.
Daarentegen zou 28 miljard euro Nederland al een flink stuk vooruit helpen qua klimaatadaptatie: het eigen land aanpassen aan de te verwachten klimaatverandering in de komende eeuw en nog lang daarna. Dat is namelijk een kwestie van de zeedijken verhogen, de waterinfrastructuur robuuster maken, en mooie kansen voor meer innovatie in de landbouw.
Het maken van afwegingen lijkt taboe